Selçuklu hanedanının hâkim olduğu ülkelerin hemen hemen dörtte üçü, Türkmen kuvvetleri tarafından fethedilmiştir. Meselâ, Batı İran'ı, Kuzey Irak'ı, Azerbaycan'ı, Kuzey Suriye'yi, Filistin'i ve Anadolu'yu fetheden hep Türkmen beyleridir. Atsız, Ahmed, Afşin, Artuk, Tutak, Kutalmış oğulları (Süleyman-şâh, Mansûr), Gümüş-tigin Danişmend Ahmed Gâzî, Mengücük Gâzî, Ebu'l-Kasım, Kara-tigin, Emîr Boldacı, İl-gâzî, Sökmen, Belek gibi beyler, bunların en önde gelenleridir. Türkmen kütleleri, bu beylerin arkasında topluca yer almışlar, savaşlara ve akınlara bile kadın ve çocuklarıyla birlikte gitmişlerdir. Meselâ, Atsız Bey Kuzey Suriye ve Filistin'i fethederken Türkmen savaşçıların yanında kadın ve çocuklar da savaşa katılmışlardır. Kutalmışoğulları Anadolu'nun fethine çıkarken, arkalarında "Yabgulu" adıyla tanınan büyük bir Türkmen kütlesi toplanmıştır.
Türkmen boylarının ve beylerinin önemli roller oynadıkları Selçuklu uçlarında ise, özel bir statü vardı: Uçlarda görev yapan beyler, genellikle sâlâr unvanı taşımak taydılar. Emirlerindeki savaşçılara da "gâzî" denmekteydi. Bunlar, Türklerin akın geleneği ile İslâm'ın cihat faaliyetini birlikte yürütmekteydiler. Bundan dolayı Selçuklu Devleti'nde, uçlara özel önem ve değer verilmekteydi. Devlet, burada faaliyet göste ren sâlâr ve gazilerden vergi almak şöyle dursun, onlara mali yardım yapmaktaydı. Hatta sâlârlara ve gâzîlere maaş bile bağlamaktaydı.
Sayfa 251 - Kronik Kitap, 4. Baskı: Mart 2021, İstanbul
·
183 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.