Kolektif bilinçdışı, birçok kültür ve tarih diliminde ortak olan mit, düşlem, dini düşünceler ve belirli birtakım rüyaları üretmekten sorumlu zihinsel bir yapıdır.
Bu fikir en basit haliyle akla oldukça uygundur. İnsanın anatomisi ve fizyolojisi, dünya üzerinde varolalı beri büyük değişikliklere uğramamıştır. Bilgimiz ve becerilerimiz büyük ölçüde artmış olsa da, ilk homo sapiensten beri, beynimiz ve zihnimizin işleyişinin çok değişmediğini varsaymak doğru gibi görünmektedir. Mitler, düşlemler, dini düşünceler ve rüyalar, tüm insanlıkta ortak olan işlevsel psikolojik deneyimlerin ifadeleridir.