Kaplanın Sırtında - Z. LİVANELİ (Ben okumadan yaşayamam!)
Fark ettiniz mi, toplumun hangi kesiminden olursak olalım tutunduğumuz dal aynı: "okumak." Şah da padişah da olsa böyle, boğazından kısarak kitap alacak durumdaki biri olsa da böyle. Okumadan yaşayamayız artık.
Küçük bir okuma kulübü kurdum. Yakın çevremden. Her ay bir kitabı okuyup bir kafeye oturup tartışabileceğimiz bir kulüp. Ortak kararla eseri ayın kitabı olarak seçtik. Okumaya öyle motive edici bir durum ki sizlere de tavsiye ederim. Kitap bahane, sohbet şahane tarzında bir kulüp de değil: Her ikisi de şahane.
İncelemeye başlamadan şunu söylemek istiyorum. Eseri Abdülhamid'e dair herhangi bir olumlu ya da olumsuz ön yargım olmadan okudum. Adeta onu yeni baştan tanıma, hayatına farklı bir perspektiften bakma serüveniydi benim için. Asla onu bir tarafa çekmeye çalışmadım. Yazar da eseri oluştururken 
İlber Ortaylı, 
Taner Timur gibi birçok tarihçinin süzgecinden geçirmiş. Günlük, derleme ve anılardan yararlanmış. Dört sayfa civarında bir kaynakçası var. Eser her ne kadar roman olsa da üst düzey bir çalışmanın ürünü olarak ortaya çıkmış. Üstüne konuşurken bunlara da dikkat etmek gerek diye düşünüyorum.
"Her insan kendi seçmediği bir ailede, seçmediği bir kaderle dünyaya gelir." (s. 12)
Kaplanın Sırtında
Yalnızca bir Abdülhamid romanı değil bu.
Onun başkahramanlığında İstibdat Devri, İttihat ve Terakki, Osmanlı'nın son dönemleri, dönemde uygulanan politikalar gibi birçok konuya dair fikir sahibi olabiliyorsunuz.
Eminim herkesin o döneme dair bilgisi var ama İlber Ortaylı'nın dediği gibi "Aynanın öbür tarafından bir bakış"a kimse hayır demeyecektir.
Otuz üç yıl süren bir saltanat...
Peki ya sonra?
Abdülhamid tahttan indi, sürgüne gönderildi, yerine başkası geçti, İttihat ve Terakki ile Hürriyet ve İtilaf döneme yön verdi. Bunlar biliyoruz.
Peki ya Abdülhamid tahttan indikten sonra ona ne oldu?
Olaylara bakış açısı neydi?
Neler hissetti, neler yaşadı bu sürgün hayatında?
Onun hikayesi nasıl bitti?
Devrik bir padişahın Selanik sürgününde duygu ve düşünce dünyasını onun ve ailesinin hekimi Tabip Atıf Hüseyin Bey ile diyalogları ve onun hatıralarından görme fırsatı buluyoruz. Kendi adıma bu fırsatı bulduğuma oldukça memnun oldum.
Sultan 2. Abdülhamid Han
Kabul etmek gerek ki bir yıkılma döneminde geçti devletin başına. Bir şarkıda diyor ya: "Artık her şey için çok geç demek için belki de çok geç," diye. Öyle bir dönemdi Osmanlı için. Çağın, Avrupa'nın gerisinde kalınmış, dağılma çoktan başlamıştı. Bu nedenle olumsuz olan her şeyi ona yıkmak doğru olmayacaktır diye düşünüyorum. Kendisi de bunu önlemek için çok şey yapıyor, süreci uzatıyor ancak olacak olanın önüne geçemiyor.
Yetenekli bir padişah, marangoz ve oymacılıkta oldukça usta, ticaretle uğraşıyor. Kitaplara muazzam bir sevgisi var. Müzikle ilgili. Başa geçmese bile hayatını oldukça başarılı devam ettirebilecek düzeyde. Devletin başına geçmesi de kendi dışındaki olayların neticesinde oluyor.
"Sevdiğinden ayrı düşmüş aşık sanma ki rahat olur
Neler çeker bu gönül söylesem şikayet olur." (s. 38 - Şeyhülislam Yahya)
Yeri gelmiş dinsizlikle suçlanmış. Uyandığında abdestsiz yere basmamak için yanında tuğla bulunduran ve teyemmüm alan bir insan. Çocuğunun acısını tatmış bir insan. Dedelerinin kuşattığı Viyana'da uğruna eser bestelenmiş bir insan. Asrın tek suçlusu ilan edilen bir insan. Hayatının son on yılını sürgünde, neredeyse güneş göremeyerek geçiren bir insan.
"İnsanoğlu çiğ süt emmiştir ifadesini hatırladı. Kaynar süt içse ne değişecekti ki, insan insandı işte." (s. 134)
Eser hakkında saatlerce konuşabilirim. Hatta okuma grubumuz ile saatlerce konuşmayı da planlıyorum. Kendi adıma başarılı buldum. Oldukça akıcı... Bir araştırma-inceleme değil ama bir romandan da çok daha fazlası. Katıldığınız, katılmadığınız yerler olacaktır ama sürüklenerek okuyacağınıza eminim. Farklı bakış açılarına, farklı bir pencereye her zaman ihtiyacımız var. O döneme devrik bir sultanın bakış açısından bakmak da hayli farklı bir bakış açısı olsa gerek. Denemelisiniz.
Paylaşarak daha çok okurun görmesine vesile olursanız oldukça mutlu olurum. Kitapla kalın kıymetli dostlar.
Kimi yerlerde 
Mustafa Kemal Atatürk de geçiyor. Hangi kitapta görsem içim titrer, mutluluk duyarım.
Sürekli karşıma çıkan bir kitaptı incelemenizden sonra tamam dedim kesinlikle okuma listeme ekliyorum✨
Yaşayan bir kitap kulübünüzün olması harika...👏
Açikçası kitabım geldi dediğinizde okuyup yapacağınız yorumu çok merak etmiştim.Bekliyordum.İlgiyle okudum.Elinize saglik.Ben bu kitabı ilk çıktığı günlerde aldım ve çok beğenerek okudum.Zaten Abdülhamit'i her zaman sevmişimdir daha çok sevdim okuduktan sonra.Sonuç olarak insanları yaşadığı devrin şartlarına göre değerlendirebilmek ve her insanın hataları olduğunu kabul etmek daha gerçekçi olur diye düşünüyorum.
Livaneli söz konusu olunca kitabı hiç tereddüt etmeden aldim ve bende sizin gibi olumlu ya da olumsuz bir yargım olmadan okumaya başladım. Kitap nasıl ilerleyecek çok merak ediyorum.☺️
Okuma grubunuz zoom üzerinden de yaparsanız katılımı çok isterim 🙏🏻
Şimdilik yüzyüze ama öyle bir durum oluşursa mutlaka bilgilendirme yaparım. 🙏
1 sonraki yanıtı göster
Ah böyle etkinlik ve ortamlar bizi bulmaz keyfini çıkarın...
Okuma listeme aldım. Bu güzel kitap analizi için çok teşekkürler🙏Kulübünüze katılmak isterdim ama yurtdışında yaşıyorum
Çok güzel bir etkinlik.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.