İslâm dini, din, her şeyden evvel mânevî bir olgudur. Bu mânevî yapının tabiî ki sosyal uzantıları vardır ama ikinci merhaledir. Siyasî bir ideoloji olarak vahyolunmaz din. İnsanları kurtarmak üzere gelmiş bir mânevîyat yoludur. Peygamberin birincil vasfı Allah’la kul arasında yaptığı aracılıktır. Allah’tan insanlığa getirdiği mesaj ve onun talimi, öğretimi bir doktrindir. Konjonktür gereği ârızî olarak başına gelirse savaşır ama talep etmez savaşı. Gayesi savaş değildir...