Hayatın Anlamı 'ndan sonra okunması gerektiğini düşündüğüm için okuduğum bir kitap oldu. Sonuçta hayat ve ölüm bir bütün ve ayrılmaz parçalar. Schopenhauer da kitapta hayat ve ölüm arasındaki bağlantıya çok kez değinmiş doğal olarak.
Kitap J. Glenn Gray isimli Amerikalı bir felsefe profesörünün yazdığı hazırlık (yakın dönem batı felsefesinde ölüm fikri) bölümüyle başlıyor. Bu bölümde Spinoza, Kierkegaard, Heidegger gibi filozoflara ve kitabın genelinde çokça karşılaşacağımız varoluşçuluğun ölüm üzerine düşüncelerine yer verilmiş. Schopenhauer'a gelmeden önce diğer görüşlere de yer verilmesi Schopenhauer ile diğerlerini kıyaslayabilmek ve farklı görüşleri de değerlendirebilmek açısından çok faydalı olmuş.
Hazırlık bölümü bitip giriş (karşılıklı konuşma formunda küçük bir başlangıç) bölümüne geldiğimizde Schopenhauer felsefesine dair bir diyalogla karşılaşıyoruz. Kısa ama bir o kadar da akıcı olan bu bölümde ölüm fikri üzerine tartışan iki kişinin düşüncelerine tanıklık ediyoruz. Felsefeyi iliklerinize kadar hissedebileceğiniz bir diyalog...
Ve asıl kısma geliyoruz: Ölümün Anlamı. Platon, Kant gibi önemli filozoflara atıfta bulunmakla birlikte Budizm ağırlıklı bir görüşe sahip olduğunu kitabı okurken anlayabiliyoruz. Dolayısıyla ölüm fikri de daha çok Budizm'in ölüm hakkındaki öğretileriyle çoğu yerde örtüşüyor. Hayat ve ölüm arasındaki bağ, ölüm ve ölümsüzlük bağdaştırmaları, sıklıkla bahsettiği yaşama iradesi ve ölüm etkileşimi; genel olarak bu konular üzerinde durulmuş. Konuları ilgimi çekmekle birlikte ben daha çok Schopenhauer'un düşüncelerini ele alış şekline ve anlatımına odaklanıyorum. Ölüme bakış açısı, verdiği örnekler, atıfta bulunduğu alıntılar... Harikulade anlatıma sahip bir filozof. Hayranlıkla okuyorum ve altını çizdiğim sayısız yer var. Bazı yerlerde anlaşamayabiliyoruz kendisiyle ama ilginç bir şekilde kendine çekiyor. Bu konu üzerine ne demiş acaba diye de merak ettirmiyor değil. Malumdur karamsar bir filozof kendileri, bu kitap da ölüm üzerine fikirlerine yer verdiği bir eser. Haliyle onun felsefesini de genel hatlarıyla bu kitapta anlayabileceğimizi düşünüyorum. Kitapta altını çizdiğim birkaç yeri de onun ölüme dair görüşlerinin az çok anlaşılması açısından buraya eklemek istiyorum:
"Doğrusu ölüm korkusu her türlü bilgiden bağımsızdır çünkü hayvanlarda da ölüm korkusu vardır ama ölümü bilmezler. Doğan her şey daha başından bu korkuyu dünyaya beraberinde getirir."
"...eğer tecrübe ve tefekkür söyleyeceklerini söylese var olmayış kesinlikle kazanacaktır."
"Genel olarak ölüm ânı ağır bir kabustan kalkış anına benzetilebilir."
"Hatta ölümü yok oluşları olarak görüp gayet ciddi şekilde korkan da ancak küçük, dar kafalılardır; bariz bir kabiliyetle özellikle kayrılmış olanlar bu tür korkulardan bütünüyle uzaktır."
"...nasıl ki birey doğumdan önceki varoluşun hatırasına sahip değilse ölümden sonra da mevcut varoluşunun hatırasına sahip olamaz."
(
Hayatın Anlamı 'nı okurken de fark ettim ki Schopenhauer'u okuyacaksak ve özellikle onun felsefesini anlamak istiyorsak kitapların yazılış tarihine göre okumak daha iyi olacaktır çünkü iki kitapta da diğer kitaplarına çok fazla gönderme yapmış. Ayrıca bu kitapta, kendisini anlamasını istiyorsak ne yapmamız gerektiğini de söylemiş, bir bakalım ne demiş: "...her kim benden bir şey öğrenmek ister ve beni anlamak isterse yazdığım hiçbir şeyi okumadan bırakmamalıdır.")
Ölümün AnlamıArthur Schopenhauer · Say Yayınları · 20121,046 okunma
·
124 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.
