Mikhail Bakhtin ; zor zamanlarda, zor alanlarda zekice fikirler üreterek eserler verebilmiş, eser verdiği alanlarda ismi sayılan edebiyat kuramcısı, sanat felsefecisi ve gösterge-bilimcisidir. Eseri ilk olarak 1929 yılında yayınlamış, ardından kendisini keşfeden üniversite öğrencileri ile birlikte 1960'lı yıllarda derleyip yeniden okura sunmuştur. Kitap,
Wayne C. Booth 'un sanat hakkındaki görüşleri ve Bahtin'in üstünde durduğu 'çokseslilik' kavramının sanat üzerindeki konumunu anlatan güzel bir yazıyla başlangıç yapar. Ardından Carly Emerson'un çeviri hakkındaki görüşleri ile devam eder. Emerson, önsözünde Bahtin'in yazdığı sözcelerin yapısına ve sözce içerisindeki kelimelerin, kelime dizilimlerin çeviri sırasındaki önemine dikkat çeker.
Bahtin, öncelikle fikirlerinin daha iyi anlaşılması için muhtelif
Fyodor Dostoyevski eleştirmenleri ile diyalektiğe girer. Diyalojik roman kümesiyle kesişen diğer yazarların eserlerine değinir ve eksikliklerini anlatır.
Kitap ikinci bölümünde karakterlerin fikirsel anlamda Dostoyevski romanlarındaki konumlarına değinir. Bahtin'e göre karakterler fikirlere göre konumlanmaz. Fikir, karakterin tohumudur. Karakter kendi fikrinin etrafını sarmış etten bir kabuk gibidir. Ondan ayrı düşünülemez. Bahtin'e göre Dostoyevski'nin her karakteri bir ideolog, fikir adamıdır.
Kitap üçüncü bölümünde Dostoyevski'nin kullandığı uslubun antikitesine, Mennippos yergisi ve sokratik diyalog gibi usluplara değinir. Kendi edebiyat kuramı olan Karnavalesk romanı tanımlar ve tarihsel gelişimini önümüze serer. Dostoyevski'nin uslubuyla ilişkilerini bize açıklar.
Son bölüm olan "Dostoyevski'de söylem" kitabın genel anlamda toparlandığı kısımdır. Burada Bahtin, çoğunlukla Dostoyevski'nin romanlarını çözümler. Burada Joseph Frank gibi kronolojik bir yol izlemez. Çözümleme esnasında
Bir Yazarın Günlüğü ) gibi öykülerine yer verir.
Bahtin, eserinde Dostoyevski'nin romanlarının cazip ve mistik kılan yönlerini oldukça iyi bir şekilde görebilmiş ve çözümleyebilmiştir. Karakterler, yazarın veya muhtelif güçlerin etkisi altında değildir. Kendi içlerinde ve başkalarıyla girdikleri diyalogsal etkileşimler, söyleyecekleri yeni bir sözü doğuran başat otoritedir. Karakter ölse veya romandaki sahnesi bitse bile ruhu ölümsüzdür. Kurduğu diyalojik etkileşimler ile başka karakterlerde varlığını devam ettirir.
Kitap, aslında Dostoyevski'nin eserlerinin yanlış anlaşılmaya ne kadar müsait olduğunu da gösterir. Dostoyevski'nin edebiyata getirdiği 'diyalojik roman' kavramını anlamadan Suç ve Ceza'yı bir cinayet romanı, Karamazov Kardeşler'i kuşakların çatışması olarak tanımlamak olağandır. Bu sebepten Dostoyevski'yi anlamak açısından okunması en elzem kitaplardan birtanesidir.
Akademik dili göz korkutabilir ancak kitap okunabilir bir seviyeye sahiptir.
