294 syf.
10/10 puan verdi
·
Beğendi
Cadı - Hüseyin Rahmi Gürpınar
Hüseyin Rahmi Gürpınar her zaman okumak istediğim bir yazardı bugüne kısmet oldu diyelim. Aslında ilk 
Gulyabani kitabını okumak istiyordum, bir 
Özgür Uçurtma önerisi ve Tarih obası etkinliği ile 
Cadı ile başlangıç yapmış oldum Gürpınar'a. Neden 10/10 luk bir puanlama yaptığımı belirtmek isterim. Yazarımızın vermek istediğini tam anlamıyla eserinde yansıtmış olduğunu düşünüyorum. Gürpınar'ı okuma listeme almak istememin nedeni eserlerinde toplumsal eleştiler ve sosyolojik tahliller vermiş olmasıdır. Bunun dışında okuduğum bu eserinde karakterler ağzından topluma "bir şeyler" öğretme vazifesini de üstlenmiş olduğunu görmekteyim. "Sanat toplum içindir" düsturunu benimsemiş olmalı. Yakın zamanda okumuş olduğum 
Türk Kültüründe Gulyabani İncelemeler / İllüstrasyonlar kitabında da tahlil edilen yazarımızın diğer kitaplarını sıraya almış bulunmaktayım. #229210905 #229601990
Gürpınar, (1864-1944) İstanbul' yaşaamış ve eserlerinde İstanbul mahallerini, sokaklarını bolca anlatan bir yazardır. Keza Cadı eserinde de (1912) yalıları, mezarlığı ve semtin sokaklarının tahlilini açıkça yapmıştır. Eğitimini yoğun birşekilde alırken Mekteb-i Mülkiye de hastalanınca öğrenimini yarıda bırakıp çalışmaya hayatına başlamıştır. Yazma hevesininden kurtulamayan Gürpınar, ilk romanını Ahmet Mithat Efendinin yayınladığı gazete Tercüman-ı Hakikat'e gönderir. Ahmet Mithat tarafından yazarlığı beğenilen ve desteklenen biri olarak eserlerini vermeye devam eder. Aç parantez :) 
Roger Ackroyd Cinayeti kitabını okurken yaptığım polisiye kitap araştırmasında 
Ahmet Mithat Efendi 
Esrar-ı Cinayet ile polisiye-suç kurgusunda ilk eser veren kişi olduğunu öğrenmiştim. #222982676
Benim okuduğum basım TDK tarafından e kitaplara yüklenmiş ve eski türkçe olan kelimeler her sayfaya mahsus olmak üzere verilmiştir. tdk.gov.tr/huseyin-rahmi-g... Kimi sayfalar okunması kolay anlaşılırken bazı karakter ve olaylarda günümüz Türkçesine çevrilmesi gerekiyor. Günümüz Türkçesiyle yazılmış olan basımını çok kısa sürede okunacağına eminim. Orta öğretim grubunda olan gençlerin yazarımızın anlatışının, hikayeleştirmesini ve eski-yeni çatışmalarını eğlenceli bir şekilde öğreneceğini düşünüyorum açıkçası. Lise çağlarında Batı-Doğu çatışması olarak sunulan ilk kitap 
Felatun Bey ile Rakım Efendi olsa da o yaşlarda Gürpınar okumayı tercih ederim.
Dönem özelliklerini, erkek-kadın ve aydın-cahil kesimin çatışmalarını, bilim ve dogma farkını karakterler üzerinden sorgulatıyor olmasının yanısıra bunu mizahi bir hicivle metne dökmesi çok başarılı. Karakterleri oluştururken her detayı düşünülmüş olduğu aşikar. Karakterlerin şivelerini, eğitimlerini, inançlarını, davranışlarını özgün konuşma biçimleriyle yazarak göz önünde canlandırmamızı sağlamıştır. Böyle eserlerin en sevdiğim yanı dönem ve günümüz farkları olarak görülen kavramların aslında hala devam ettiğini görmemizdir. Misal kitabın başlarında Fikriye Hanım'ın evlendirilirken ona danışılmasına gerek olmadığına dair alıntı #237205050 . Okuyup, araştırıp, incelemek yerine lafla bilgiler taşındığından geçmiştekiler aman çok namuslu, aman ana-babaya laf edilmez, aman kadın erkeğe karşı gelmez gibi şuan istedikleri davranışlara yalan-yanlış kıssalar uydururlar. Neyse kitap dışında her şeyden bahsettiğim bir inceleme yazısı oldu amma velakin Gürpınar'a 10/10 puan verme sebebim de bu yüzden. Sadece bir roman üzerinden birçok tartışma ve düşünce ortaya çıkaran eserdir kendileri.
Kitabın içeriğini özetini her yerde bulabilirsiniz, benim incelemem aklıma neler getirdiğine dair bir yazı oldu. Bu fikirleri, dönem ilişkilerini eserlerinde irdelerken Hüseyin Rahmi Gürpınar , boş bir lafazanlık da yapmıyor. Döneminde vakıf olduğu biliminsanlarından olsun, felsefi bakış açıları olsun, her alandan kendi bilgi zenliğini de ortaya çıkarmış. Eserlerinde bilimsel olaylara ve bilim/düşün insanlarına toplumun gösterdiği tepkilere odaklandığı söylenen Gürpınar Cadı eserinde de insanların geçmiş alışkanlıklaır ve gelenekleriyle ve bitabi inançlarının modern dünyadaki çatışmasını incelediğini görüyoruz. Gürpınar, doğaüstü varlıklara ve olaylara itibar edilmemesi gerektiğini, gözlem ve deneye dayalı bilimler aracılığıyla gerçeğe ulaşılabileceğini topluma öğretmeyi bir amaç edinirken, eserindeki mizahi diliyle de bu inançların eğlenceli tarafından ele alarak sunmayı yeğliyor.
Diğer eserlerini okumayı heyecanla bekliyorum ne kadar roman okumalarını erteleyen biri olsam da araya Gürpınar'ın eserlerini almak güzel olacağa benziyor.
İyi okumalar dilerim...
··
357 görüntüleme
Çok güzel bir inceleme olmuş. Elinize sağlık. Ben de okuyacaklar listeme ekliyorum.
teşekkürler, okurken çok eğlendim aynı zamanda da dönemi anlamak açısından bilgilendiriciydi. 24Nisan da filmi çıkıyor o yüzden erkene almıştım bilginize 🙌🏻
Teşekkür ederim, okuduktan sonra izlerim filmi artık...
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.