Gönderi

TEORİ, İHTİMÂL ve KAOSUN İÇİNDEKİ DÜZEN...
Matematikçi
Michael Berry
Michael Berry
’nin bir bilardo masasındaki toplardan hareketle yaptığı hesaplamalarla ilgili deneyi, hem İbda Mimarı’nın yukarıdaki tesbitinde ne kadar haklı olduğunu göstermesi, hem de “ucu açık olmama” şartının “Mutlak Fikrin Gerekliliği”ni şart kıldığı tezini doğrulaması açısından dikkatinize sunarım.
Nassim Nicholas Taleb
Nassim Nicholas Taleb
’in
Siyah Kuğu
Siyah Kuğu
isimli eserinde aktardığı hâliyle: - "Hareketsiz duran topa dair bir dizi temel parametreyi bildiğinizde, masanın direncini hesaplayabilirsiniz (oldukça kolaydır), bu şekilde vuruş etkisinin gücünü de hesaplayabilir ve ilk vuruşta ne olacağını tahmin edebilirsiniz. İkinci vuruşta mesele biraz daha karmaşık hâle gelir, fakat imkânsız değildir; başlangıçtaki koşullara ilişkin bilginize biraz daha dikkat etmeniz lazımdır ve daha fazla kesinliğe ihtiyaç vardır. Fakat dokuzuncu vuruşu doğru bir biçimde hesaplayabilmeniz için masanın yanında duran kişinin yer çekim etkisini de hesaba katmanız gerekir. (Berry, hesaplamalarında 68 kilonun altında bir ağırlık kullanmıştır). Elli altıncı vuruşu hesaplayabilmek için evrendeki her bir temel parçacık varsayımlarınıza dahil edilmelidir! Evrenin öteki ucundaki, bizden on milyar ışık yılı uzaklıktaki bir elektron da hesaba katılmalıdır, çünkü sonuç üzerinde önemli bir etkisi olacaktır. Şimdi bu değişkenlerin gelecekte nerede olacakları konusundaki tahminleri de hesaba katma gereğinin getireceği yükü bir düşünün. Masadaki bir bilardo topunun hareketlerini hesaplayabilmek için bütün evrenin, her bir atoma kadar uzanan dinamiklerine ilişkin bilgi gerekir! Gezegenler gibi büyük objelerin hareketlerini (çok uzak bir gelecek için olmasa dahi) kolaylıkla tahmin edebiliriz, fakat küçük olanların hesaplanması güç olacaktır, üstelik onların sayısı çok daha fazladır. Dikkatinizi çekerim, bu bilardo topu hikâyesi basit ve sade bir dünya varsayımı üzerine kurulu. Muhtemelen özgür irade ile donatılmış olan şu çılgın sosyal meseleleri bile hesaba katmıyor. Bilardo toplarının özgür iradesi yoktur. Ayrıca örneğimiz, göreceliği ve kuantum etkilerini hesaba katmıyor..." İzafiyeti, kuantum etkilerini ve değişkenlerinde değiştiğini hesaba katarsanız, “Mutlak Fikrin Gerekliliği”-“Mutlak Fikrin Kurulamazlığı” ve “vasıta sistem” zarureti daha net anlaşılır.. (Mevlüt Koç, -Öngörülemezlik-Tümlenemezlik- Aylık Dergisi 98. Sayı, Eylül 2012'den iktibas barandergisi.net, Yayınlama tarihi: 15.04.2024)
··
162 görüntüleme
Bülent Kaya okurunun profil resmi
9.vuruşla 56.vuruş arasındaki dikkate alınması gereken etkenleri merak ettim doğrusu. Hassasiyet öyle bir noktada ki, ister istemez, 10 milyar ışık yılı uzaktaki elektronu oluşturan kuark ve gluonların fiziksel durumlarındaki sağlamlık ve bozulma durumu, her an hareket halinde ve de temas halinde olduklarını bilmek bile, insanın zihninde Allah'ın ilminin sonsuzluğunu idrak etme bakımından çıkmaz sokaklar ve büyük bir teslimiyet oluşturuyor...
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.