Güzel Bir Romanda Yazar Görünmez. Anlatıcı ve Okur Baş Başadır.
1. Hasta yatağında uyuyan arkadaşına doğru baktı. "Ne kadar da hasta görünüyor" diye düşündü, "sanki çok mutsuz gibi.” Ne söylemesi gerektiğini bilemedi. (Doğrudan, alıntılanmış anlatım)
2. Hasta yatağında uyuyan arkadaşına doğru baktı. Ne kadar da hasta görünüyor diye düşündü, sanki çok mutsuz gibi. Ne söylemesi gerektiğini bilemedi. (Dolaylı anlatım)
3. Hasta yatağında uyuyan arkadaşına doğru baktı. Ne kadar da hasta görünüyordu, Sanki çok mutsuzdu. Ne söylemesi gerektiğini bilemedi. (Serbest dolaylı anlatım)
4. Hasta yatağında uyuyan arkadaşına doğru baktı. Evet ya, yine ne kadar da hasta görünüyor, galiba çok mutsuz. Şimdi uyansa ne denir ki bu herife? (Gösterme metin)
Yukarıdaki örneklerde aynı sahnenin üç türlü anlatımı var. Sorum şu: Hangisinde okurla anlatıcı yalnız kalıyor, yazar yok oluyor ve metin daha da samimileşiyor? Neden?
Anlatımları nasıl sınıflarsınız?
Not: Yazarın yönlendirici müdahaleleri ayrı tutulmuştur. Orada zaten yazar ben de varım der. Bilirsiniz bunu ve ama, anlatıcının farklı olduğunu hissedersiniz.
Kolay gelsin.
··
20 görüntüleme
Bir de şöyle okunamaz mı?
1. metin Doğrudan ya da alıntılanmış anlatım şeklidir.
2. metin Dolaylı ya da aktarılan anlatım şeklidir.
3. metin Dolaylı anlatım. Ama serbest hale getirilmişti. Arkadaşın iç konuşması ya da düşüncesi, yazarın ifadesinden kurtarılmıştır. "Kendi kendine", "şöyle dedi", "bilemedi", "düşündü" gibi sözler yoktur.
1. ve 2. anlatım arasındaki tek fark tırnak işaretleri, ama aslında bu çok etkili bir durum. 1. anlatımda tırnak işareti koyan yazar imlâ kuralları açısından doğru yapmış, fakat konuşmayı tırnak içerisine almakla da karakterin düşüncelerini ön plana çıkarmış. 2. anlatımda ise karakterin düşünceleri hikâyenin içine yedirilmiş. 3. anlatım yani sizin sorunuzun da cevabı, kahraman anlatıcı tekniğine en yakın olan anlatım, ama tamamen kahraman anlatıcı tekniğiyle yazılmamış. Bunu da "baktım" yerine "baktı" kelimesini kullanarak yapmış. Yani okurla anlatıcıyı yalnız bırakmış, karakteri değil.
3. metin için şunları söylesem, itirazlarınız ne olurdu? "Ne kadar esneklik kazanıldığına dikkat edin. Anlatı sanki romancıdan uzaklaşmakta ve artık sözcükleri "sahiplenmiş" gibi gözüken karakterin özelliklerine bürünmektedir. Yazar, aktarılan düşünceyi eğip bükmekte ve karakterin kendi kelimelerine çevirmekte özgürdür ("Şimdi uyansa ne denir ki bu herife? ). Burada bilinç akışı tekniğine yaklaşırız ki, bu da serbest dolaylı anlatımın on dokuzuncu yüzyıldaki ve yirminci yüzyılın başlarındaki yönelimidir: James Wood bir teşekkürü hak etmiyor mu? Tabii itirazınız yoksa. Ama sadece itiraz yetmeeez. Bir de aksinin ispatı gerek. Zira dünyanın en kolay tepkisi itirazdır.
Pierre Riviére oldukça güzel bir açıklama yapmış. İkinci ve üçüncü metin tam bütünlüğü sağlayamamış gibi geliyor bana. Üçüncü kişiden birinci kişiye geçiş var sanki. Birinci samimiyetsiz bulunsa da belki, doğrusu (göreceli tabi) bir ya da Pierre Riviére'nin belirttiği dört
3.yü tercih ederim çünkü kahramanın ağzından yazılmış. Bu esere o kişiymiş gibi devam etmemize sebep oluyor. Bi yerden sonra okumuyoruz kahraman oluyoruz. Diğerleri daha resmi mi desem mesafeli mi, o tarzda yazıldığında tam olarak "kitap okuyoruz."
Kahramanı ben şahsen göremiyorum Kübra Sultan :))))
5 sonraki yanıtı göster
Bu yorum görüntülenemiyor
Pierre demiş ki "Ve tekrar diyorum 4.metin vardır...Başka hiçbir şeye gerek duymadan her şeyi silen biçimde : "Nasıl da kötü...Ya uyanırsa"... Yazar bunu görmüştür...öyleyse orada kalmalı..." Kesinlikle ben bir 4. metnin varolma argümanına şapka çıkartıyorum. Peki bu 4. metin "Nasıl da kötü...Ya uyanırsa" mıdır? Bu harbi sorudur. Asla bir eleştiri ya da yönlendirme değildir.
Valla Abi, nereden bakarsam bakayım üçünde de yazar kendini belli ediyor, cümleleri zaten özenle seçmişsin belli, çünkü akmıyor bir duraksama oluyor ve diyaframdan iteleme gerekiyor ve bu da anlatım şeklini yorumlamayı zorluyor. 1'de şunu yapmış, 2'de bunu yapmış dememe gerek yok, bariz belli çünkü, zaten arkadaşlar da açıklamışlar ama yazarın diğerlerine geri planda durduğu anlatım 3 numara geldi ama derken de son cümlesi ile yazar okura açık açık soru sormuş. Dediğim gibi üçü de bana aynı geliyor ama araya anlatıcıyı alırsak 1 numarada kayboluyor gibi.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.