İngiltere Dışişleri Bakanlığı arşivlerinde 3 Nisan 1919
tarih ve 453 numara ile kayıtlı nasıl bir belge vardır, bilir
misiniz? Özetleyeyim; Sadrazam Damat Ferid Paşa
30 Mart 1919 günü İstanbul’daki İngiliz Yüksek Komiseri
Amiral Caltrophe’a gitmiş, adama bizzat padişah
tarafından hazırlanmış olan gizli bir anlaşma taslağının
Fransızca çevrimini sunmuştur. Adı geçen belge budur
işte, içeriğiyse nedir tahmin edebilir misiniz, hayır mı,
öyleyse sıkı durun; bu belge, yâni sözleşme ile son Osmanlı
Padişahı Mehmet Vahdeddin’in “ yabancılara
karşı bağımsızlığını koruması, iç güvenliğini sağlaması”
için Türkiye’yi on beş yıl süre ile İngiltere’ye sömürge
olarak teklif etmiştir. İngiltere İmparatorlukta uygun
gördüğü her yeri işgal edebilecek, istediği her şeyi yap-
147
tıracak, Vahdeddin’in kafasına göre böylelikle “ ülkenin
bağımsızlığı ve iç güvenliği” korunmuş olacaktır, ne
“dehşetengiz” bir tasarı değil mi?