Mir'at-ı Cünun: İnançlarını terk etmiş olsa bile, bir Yahudi olarak Spinoza, dogdugu ve bildigimiz kadarıyla da hiç ayrılmadıgı Kalvinci topraklarda hep bir yabancı olarak yaşadı. Ama Talmud Torah cemaatinden aforoz edilmesi ve dogdugu kentten de gönüllü olarak sürgüne gitmesinden sonra Spinoza kendini bir Yahudi olarak tanımlamıyordu. Kendisini Hollanda Cumhuriyeti'nin sıradan bir vatandaşı ve belki bir de uluslar ötesi edebiyat cumhuriyetinin bir vatandaşı olarak görmeyi yeğliyordu. Sadece sinagog okulunda ögretilen Yahudi geleneklerini degil, yurdunun ilk yüzyılında barış ve huzuru bozan felsefi, teolojik ve siyasi tanışmaları da kullandı. Mirası da faydalandıgı kaynaklar kadar zengindi. Spinoza'nın döneminde, Hollanda Cumhuriyeti pek çok bakımdan kimligini arıyordu. Spinoza'nın Hollandalı çagdaşlan ona ne kadar saldırsa da, Hollanda entelektüel kültürünün gelişmesine yaptıgı katkının önemi inkar edilemez. Belki de bu modern Yahudacılıgın gelişimine yaptıgı katkı kadar büyüktür.

İnançlarını terk etmiş olsa bile, bir Yahudi olarak Spinoza, dogdugu ve bildigimiz kadarıyla da hiç ayrılmadıgı Kalvinci topraklarda hep bir yabancı olarak yaşadı. Ama Talmud Torah cemaatinden aforoz edilmesi ve dogdugu kentten de gönüllü olarak sürgüne gitmesinden sonra Spinoza kendini bir Yahudi olarak tanımlamıyordu. Kendisini Hollanda Cumhuriyeti'nin sıradan bir vatandaşı ve belki bir de uluslar ötesi edebiyat cumhuriyetinin bir vatandaşı olarak görmeyi yeğliyordu. Sadece sinagog okulunda ögretilen Yahudi geleneklerini degil, yurdunun ilk yüzyılında barış ve huzuru bozan felsefi, teolojik ve siyasi tanışmaları da kullandı. Mirası da faydalandıgı kaynaklar kadar zengindi. Spinoza'nın döneminde, Hollanda Cumhuriyeti pek çok bakımdan kimligini arıyordu. Spinoza'nın Hollandalı çagdaşlan ona ne kadar saldırsa da, Hollanda entelektüel kültürünün gelişmesine yaptıgı katkının önemi inkar edilemez. Belki de bu modern Yahudacılıgın gelişimine yaptıgı katkı kadar büyüktür.

Kitabı okudu

Spinoza: Bir Yaşam Steven Nadler

39 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mir'at-ı Cünun