Akif’in sanat telakkisi nasıldı? Bunu Akif ’in bütün eserlerinden anlayabiliriz.
Milli mücadelenin kaynaştığı zamanlarda Balıkesir’e gelen
Mehmet Akif (Zağnos Mehmet paşa) camiindeki o meşhur ve vatanperverane
hitabesini verdikten sonra (Darulmuallimin) de de ayak ustu bir
konuşma yapmıştı. Çünkü ona talebeden biri sanat hakkındaki telakkisini
sormuştu. Davudi sesi ve kat’i ifadesiyle verdiği cevabın hulasası
şudur:
— (Sanat sanat içindir) düsturu olmuştur. Cemiyete, hayata yaramayan sanat yerin dibine batsın!..
Tezini müdafaa yolunda irat ettiği — kendi tabirince— ≪Avrupa
ayetleri≫ hayli zengindi... Akif’in sanata vurduğu bağ Süleyman Nazif’in de nazarı dikkatini celp etmiştir. O tevil yollarına sapıyor, amma hakikat dediğim gibidir.
Hakimi şehir (Ferid bey) merhum, (Safahat) m Üçüncü cildi sonundaki (Takriz) inde Akif ’e şöyle hitab eder :
— Ben senin eserlerinde bu düstura muhalefetini gösterecek bir şey
görmüyorum. Çünkü sen de sanatta gaye aramıyorsun; lakin gayet de sanat arıyorsun. Meslekin tamamıyla maksadını temine kafidir...