Tanzimat döneminin önde gelen kalemlerinden olan 
Ahmet Mithat Efendi 'in yine edebiyatımiz için bir ilk olan bu romanı, pek çok yönden insanın üzerinde bir iz bırakacak kadar değerli bir çalışma. Aslen gazeteci olan, her Osmanlı aydinin tattığı sürgün yaşamından sonra, edebi eserler veren Ahmet Mithat efendi, bize bu güzel romanında alafranga yaşamı ilk kez gözümüze sokuyor. Kendisi verdiği bu eserlere edebi eser demese de , bizi farklı bir yolculuğa çıkardığı kesin.
Tıpkı 
Namık Kemal 'in 
İntibah 'inda olduğu gibi, romanda bir iyi, bir kötü karekter bulunuyor. Beraber Rodos sürgününe gitmiş iki yazar, belli ki yedikleri içtikleri ayrı gitmemiş.
Romanın iki karekterinden Felatun Bey, babasından kalan hatırı sayılır mirası tuketmekle meşgul. Alafranga yaşamı temsil ediyor aslında. İnsanları küçümseyen, kadınlarla gününü gün eden, kumar masalarında sabahlayan , züppe bir tip Felatun Bey. Çevresi tarafından iyi gözle bakilmayan , hadi söyleyelim, itici bir karekter. Romanın kötüsü.
Rakım efendi ise tam tersine, çok sevilen, işinde gücünde, batinin iyi yönlerini almış bir karakter. Batı ve Doğu kültürlerini özümsemiş, evine bağlı. Yani iyi oğlan.
Ahmet Mithat efendi, iki karekter üzerinden, adeta ders veriyor okura. Felatun beyi örnek alma, onun gibi yaşama; böyle, rakım efendi gibi yasa diyor. Felatun beye ozenirsen sonunda hüsran yaşarsın demeye getiriyor.
Dönemin, oldukça insani değerlerden uzak halleri var. Kizlar alınıp satılıyor örneğin. Fiyatını veriyorsun, senin oluyor. İster köle olarak kullan ister ondalık. Sana kalmış. Sahibisin yani. Neyse ki mevzu burada iyi işlenmiş. Herhalde bir ders çıkarmak gerekse romandan , ilk başta cumhuriyeti kuran insanlara küfretmek yerine onlara minnet etmek gerektiğidir. özellikle kadınlar. Köle olmaktan, odalik,cariye olmaktan birey olmaya geçiş. Peki biz bu hakların ne kadar farkındayız. Nereden geldiğimizi biliyor muyuz? Bunu sorgulamak gerek.
Hepinize keyifli okumalar...
Felâtun Bey ile Râkım EfendiAhmet Mithat Efendi · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202323bin okunma
·
6 görüntüleme
Hocam emeğinize sağlık fakat ben bu kitap özelinde bazı yorumlar yapmak istiyorum. En başta kitabı sevmediğimi söylemeliyim. Ahmet Mithat Efendi bana göre aydın görüşlü bir yazar değildi. Bunun karşılaştırmasını en iyi çok ama çok sevdiğim Hüseyin Rahmi kitapları ile yapıyorum. Hüseyin Rahmi oldukça ilerici bir anlayışa sahip çok zeki bir yazar. Bu kitapta Felatun yerden yere vurulmuş lakin Rakım da saman altından su yürüten cinsten bir tip olarak karşımıza çıkıyor. Yaşadığı cinsel ilişkiler çok da masumane değildi bana göre. Zira çok efendi görülen Rakım efendi evlenmeyeceği ve kendinden büyük kadınla gayet de sıcak ilişkiler sergiliyor. Fakat bu normal gösteriliyor kitapta. Eğer bu normal ise Felatun'un seçimleri de normal. Bana göre ise her ikisi de normal algılanmalı, çünkü kişilerin özel seçimleri ve kendi hayatları bunlar. Öte yandan kitapta Rakım'ın iki kız öğrencisinin Rakım'ın cariyesine gösterdiği naif davranışlardan ötürü "böyle cariyeliğe can kurban" gibisinden söylemleri. Bu da bende yazarın bu kültürü desteklediği izlenimi uyandırdı. Ha o desteklemiyor olsa bile okuyucuda bir sempati gelişebilir ki bu son derece yersiz bence. Geçmiş dönem bile olsa o dönemler yeni aydınlanma dönemleriydi ve bu tarz algılar gericidir bana göre. Bir de şu var. Felatun'un kız kardeşi başta hoppa olarak tanımlanıyor ve sonra evlenip eşine "itaat" edince kendini kurtarıp hanım hanımcık oluyor. Bu itaat zihniyetini Hüseyin Rahmi'de görmüyoruz mesela. Bu gibi sebeplerden ötürü ben kitabı sevmedim hocam. Yazarları karşılaştırmam belki hadizce olmuştur ama zihniyet meselesini anlatmak istediğim için örnek vermek zorunda hissettim. Yazınız için de tekrardan teşekkür ediyorum fikirlerimi belirtmek istedim.😊
Çok haklısınız, erkeğin ne yapsa hakkı vardır, kadına ise sürekli yol yordam öğretme çabası gunumuzde de sıklıkla karşımıza çıkan bir durum. Kadın üzerinden değil zaten, erkek üzerinden yargılar veren bir roman. Kadının konumu ile ilgili herhangi bir yadirgamaya sahip değil yazar. Onlara son derece normal gelen bir durum. O yüzden dedim cumhuriyetin faziletlerine tam da bu anlamda en çok kadın sahip çıkmalı diye. Çünkü Tanzimat kafası oy verelim, secelim, meclis olsun bitti.
Yorumlarınıza aynen katıldığımi da belirtmek isterim böylece. 👏👏
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.