Mirzakhani eğri yüzeylerin
-kürelerin, simitsi şekillerin
ve hatta amipsi şekilleringeometrik ve dinamik
karmaşıklıklarıyla ilgili
kuramsal matematik
konularında uzmanlaşmıştı.
Büyük ölçüde kuramsal
nitelikte olsa da çalışmalarının
fizikte, kuantum mekaniğinde
ve matematik dışındaki
başka bazı disiplinlerde
uygulamaları var.
Mirzakhani başkalarının
kolay kolay ele almaya
cesaret edemediği problemler
karşısındaki tutkulu, korkusuz
ve kararlı yaklaşımıyla
tanınıyordu.
Mirzakhani İran’ın başkenti
Tahran’da doğdu. Lise
yıllarında Uluslararası
Matematik Olimpiyatları’nda
altın madalyalar kazandı.
Lisans eğitimini Tahran’daki
Şerif Teknoloji
Üniversitesi’nde alan
Mirzakhani doktorasını
Harvard Üniversitesi’nde
tamamladı. Yine Fields
Madalyası sahibi olan tez
danışmanı Curtis McMullen
onun için “korkusuz bir
tutkuyla dolu” nitelemesini
kullanmıştı. 2004’te
tamamladığı doktora tezi çok
önemli bir eserdi ve en iyi
matematik dergilerinde
makaleler halinde yayımlandı.
Doktora sonrasında Princeton
Üniversitesi’nde öğretim
üyeliği yapan Mirzakhani
2008’den bu yana Stanford
Üniversitesi’nde profesör
olarak görev yapıyordu.
Mirzakhani Chicago
Üniversitesi’nden Alex Eskin
ile birlikte çalışarak alanın
en zor problemlerinden
birine eğilmişti: Bir bilardo
topunun çokgen bir masada
izlediği yol. Bu problem
yüz yıl kadar önce fizikçiler
tarafından bir düşünce
egzersizi olarak ortaya atılmış
ve hâlâ çözülememişti.
Sonuçta yazdıkları 200 sayfa
uzunluğundaki makale
2013’te yayımlandı. Makale
muazzam bir eser ve
matematikte yeni bir çağın
başlangıcı olarak nitelendi.
Üstün başarılarına karşın
mütevazı kişiliğiyle
tanınan Mirzakhani evli ve
bir çocuk annesiydi.
Hayatı ve çalışmaları Bilim ve
Teknik dergisinin Eylül 2014
sayısında Özlem Ak’ın kaleme
aldığı “Soyut Yüzeylerin İnatçı
Kâşifi: Maryam Mirzakhani”
başlıklı yazıda ele alınmıştı.