Shakespeare Neden Kronolojik Okunmalı?
YouTube kitap kanalımda Shakespeare'in hayatı, mutlaka okunması gereken kitapları ve kronolojik okuma sırası hakkında bilgi edinebilirsiniz: ytbe.one/rGxh2RVjmNU
42 tane kitabı yayımlanmış bir yazarı kronolojik okumak... Zor iş. Peki neden Shakespeare'in kronolojik olarak okunması gerektiğini öneriyorum?
Shakespeare'in oyunlarını tarihsel oyunlar, komedyalar ve tragedyalar olarak üçe ayırabiliriz. Bu konuda hiçbir sıkıntı yok. Zaten bütün kitaplarını okumayı tamamladığımda kitaplarının hepsini okumak isteyenler ya da sadece en önemlilerini okumak isteyenler için çok geniş bir okuma rehberi paylaşacağım.
İşin çetrefilli yönü, 
Windsor'un Şen Kadınları kitabını yazmadan önce Kral IV. Henry-1 ve 2 adlı oyunlarını yazmış olması. Yani, bir okurun Windsor'un Şen Kadınları kitabındaki Falstaff karakterinin nereden geldiğini anlayabilmesi ve yanına aldığı adamlarının kimler olduklarını anlayabilmesi için Kral IV. Henry-1 ve 2 oyunlarını okuması lazım önce. Ayrıca şimdiye kadar okuduğum 18 adet Shakespeare kitabının içerisindeki en yaratıcı, en özgün karakterlerden birinin Falstaff olduğunu söyleyebilirim, Romeo ve Juliet oyunundaki karakterlerden bile daha iyi tasarıma sahip olduğunu düşünüyorum Falstaff'ın.
Shakespeare okumalarımda dikkatimi çeken şey şu oldu... Erken dönem eserlerinde nispeten asimetrik ve dengesiz karakter tasarımları varken olgunluk dönemine yaklaşıldığında uyum, simetri, perspektif ve denge gibi Rönesans dönemine has özellikleri kitaplara katmaya başlıyor sanki. 
Aşkın Emeği Boşuna kitabındaki üçlü erkek ve üçlü kadın gruplarının dengeli bir bütün şeklinde hareket ediyor olmasını, Windsor'un Şen Kadınları kitabında Falstaff'ın üç kere salak gibi kandırılmasında, Windsor'un üç şen kadınının Falstaff'ı üç kere kandırmasında ve ayrıca üç erkeğin de Page adlı kadını paylaşamamazlığında görüyoruz.
Shakespeare neden kronolojik okunmalı diye sordum ya başta... Mesela ilk eserlerinden biri olan ve "Cadalozu Evcilleştirmek" olarak çevrilmesi gerekirken 
Hırçın Kız olarak yumuşatılan kitabında tamamen bir kadının bir erkek otoritesi altına girip uysallaşmasını görmüştüm. Yani Dostoyevski sürgünden önceki erken dönem eserlerinde nasıl ki erkekleri zayıf, kadınları güçlü ve sürgünden sonraki eserlerinde de erkekleri nispeten güçlü, kadınları zayıf kurgulamışsa, Shakespeare'de bunun tam tersini görüyoruz. İlk başlarda kadınlarla tamamen dalga geçilen ve aşağılanan kurgular varken ilerleyen zamanlara doğru kadınlar hakimiyeti eline almaya başlıyor, hatta bu kitapta bildiğin Falstaff'ı şamar oğlanına çeviriyorlar.
Sanki Boccaccio'nun 
Decameron kitabındaki öykülerde zeki kadınların eşlerine oyunlar oynamaları gibi Shakespeare'in kitaplarında kurgulanan kadınların zekası da zamanla doğru orantılı olarak artıyor. İşte bu yüzden, böyle büyük yazarların kronolojik olarak okunması gerektiğine inanıyorum. Bu şekilde Mimar Sinan'ın çıraklık-kalfalık-ustalık eserleri gibi bir yazarın da emekleme, yürüme ve koşma zamanlarına tanık olabiliyoruz. Bir okur olarak biz de o yazarla birlikte emekliyoruz, yürüyoruz ve koşuyoruz.
Ben şu an Shakespeare ile emeklemeyi öğrendim ve hatta kitaplarında kullandığı Yunan mitolojisi sahnelerinin evlerinde cereyan yapmasın diye astıkları örtülerin üzerine işlenen desenlerden geldiğini Park Honan'ın 
Shakespeare: Bir Yaşam kitabından öğrendim. Hatta bu incelemede bahsettiğim kitapların yazımları sırasında aynı bizim şu an koronavirüs salgınında bulunmamız gibi adam da veba salgını zamanında bulunuyor ve bütün tiyatrolar kapalı. Fakat tiyatrolar oynanmak için yazılır, yani tiyatronun kitapta kalmasının hiçbir anlamı yoktur.
Aslında tiyatrolar seyircinin dikkatini çekebilmek ve onun gözünü olabildiğince boyayabilmek için ekstra ilgi çekici yapılmaya çalışılır. Antik Çağ'da Platon'un görüşlerine göre de estetik algısı seyirden bağımsız ve nesne üzerinden toplanmış, nesnenin kendi içinde var olduğu bir olgu iken, zamanla Aquinolu Thomas'ın "Güzel, kendisinden dolayı ve seyirde hoşlanılan şeydir” demesiyle işler kızışmaya başlıyor. Daha sonrasında Kant'ın "Beğeni yargısı seyirseldir." cümlesiyle birlikte ortalık Norm Ender ve Ben Fero'nun rap şarkıları gibi diss atmasına dönüyor. Fakat sonra Hegel gelip Antik Çağ ile şimdiki çağın görüşlerini birleştiriyor ve "Seyreden ile sanat yapıtı içinde sesini duyuran tin arasında bir sentez meydana gelir." deyip olayı tatlıya bağlıyor. Peki bunları niye dedim?
Shakespeare'in oyunlarında da seyreden ile sanat yapıtı içinde sesini duyuran tin arasında bir sentez meydana geldiği kadar onun oyunlarından keyif alıyorum. Mesela 1000kitap'ta sadece 133 okunmaya sahip olan ama benim şimdiye kadar en çok sevdiğim kitabı olan 
Titus Andronicus bence çok etkileyici ve vahşet dolu bir oyun. Bu oyun seyreden ile sanat yapıtı arasında oldukça etkili bir tin meydana getirmişti benim için. İşte... Aynı şekilde şu an incelemesini yaptığım kitabın içerisindeki Falstaff karakteri için de Hegel'in estetik felsefesinde seyreden özne ile seyredilen nesne arasındaki uzlaşımını görüyorum.
··
1.965 görüntüleme
Geçenlerde Shakespeare’in Soneler kitabını okudum ve çok fazla kitabı olan bu yazarın hangi kitabını önce okumam hangi kitabını sonraki okumalara bırakmam gerektiğini bilemedim. Keşke sitede böyle bir bilgi bulunsa diye düşündüm. O zaman daha kaliteli okumalar yapabiliriz... Düzenleyeceğin okuma rehberi ileride birçok okurun işine yarayacaktır. Emeğine sağlık dostum.
İnşallah bir 20 küsür kitaptan sonra böyle detaylı bir okuma rehberi hazırlayacağım, bütün kitaplarını okumak istemeyenler için de ayrıca bir öz niteliğinde okuma rehberi de olacak. :) Ben de bu bilgilerin eksikliğini çok çektiğim için bu eksiği kapatmak istiyorum dostum. İnan ki bu sıralamaları elde etmek kolay olmuyor, hele ki Shakespeare gibi çok üretken yazarların benzer yıllarda birkaç kitap yazması bu konuyu daha da zorlaştırıyor. Değerli yorumun için teşekkür ediyorum.
Bu yorum görüntülenemiyor
Hahah Decameron’un yeri benim için çok ayrı, çok eğlendiğim öyküler olmuştu içerisinde :) Değerli yorumun için teşekkür ederim 🤓
Sen yolu aydınlat ben peşinden geleceğim azizim oluşturduğun minvalde bir Shakespeare okuması gerçekleştiririm benim için çok da verimli olur kalemine zihnine sağlık.
Merak etmeyiniz sadece 20 küsür kitap daha okursam takip edebileceğiniz tatmin edici ve edebi anlamda çok doyurucu bir okuma rehberi yayınlayacağım :)
Bu yorum görüntülenemiyor
Yazarın eserlerini okumaktan keyif alıyorum ama sizin gibi bilgi birkimli ve detaylı bilmiyorum. Sırayla okumadım adını duyduğum ve ilgimi çekenler öncelikteydi .15 eserini okumuşumdur.O Karakterleri oluşturmasının ardındakileri görebilecek kadar bilmemek üzücü. Yorumunuz için teşekkürler .
Büyük yazarlar özelinde yazdıkları ilk kitaptan son kitaba kadar giden kronolojik bir sıra izlerseniz daha çok keyif ve verim alabilirsiniz, yani en azından kendimin kullandığı yöntem bu şekilde. Karakter göndermeleri, ithaflar ve devam kitapları da kaçmamış oluyor böylelikle...
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.