Tombololar, bir adayı karaya ya da diğer adalara bağlayan jeomorfolojik yapılardır.
Bir ada kara ile yakın bir konumdaysa zamanla dalgaların getirdiği malzemeler
ada ile kara arasında birikerek adanın karaya bağlanmasına neden olur.
Tombololar genellikle korunaklı doğal limanlar oluşturur.
Bu durum ilk çağlarda hem savunma hem de yerleşim yeri kurma açısından avantaj sağlamıştır.
Tombololarda geniş plajlar da oluştuğundan günümüzde turizm açısından önemlidir.
Ülkemizde 30’dan fazla tombolo oluşumu var. Bunların çoğunun Holosen
dönemde (yaklaşık 11.000 yıldan günümüze) oluştuğu tahmin ediliyor. Tombololar çok küçük
olabildikleri gibi üzerinde yerleşimyapılabilecek kadar büyük de olabilirler.
Ülkemizdeki tomboloların 11’inde tarih boyunca yerleşim yerleri kurulmuştur.
Bunlardan Sinop, Amasra, Marmara Ereğlisi, Bodrum ve Alanya tombololarında yerleşim
günümüzde de devam ediyor. Belkıs (Kyzikos), Yılancı Burnu (Neopolis),
Knidos (Cnidus) ve Ovacık (Aphrodisias) tombololarındaki şehirlerse doğal afetler, savaşlar,
ekonomik nedenlerle önemini kaybederek terk edilmiştir. Ürkmez (Lebedos) ve
Kıyıkışlacık (Iasos) tombololarındaysa şehirler terk edilmesine karşın daha sonraki
dönemlerde yeniden yeni yerleşimler kurulmuştur.
Adalar bir ya da birden fazla uzantıyla (çift tombolo) karaya bağlanabilir.
Ülkemizdeki en büyük tombolo olan Belkıs tombolosu
(Kapıdağ Yarımadası-Erdek) çift tombolo oluşumuna örnektir.