Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Güneş Ülkesi
Campanella'nın öldüğü yıl olan 1639'da, cizvit papazları, onun düşünü Paraguay'da gerçekleştirdiler. İspanya'nın olayı önemsememesinden yararlanan papazlar, Paraguay yerlilerini Güneş ülkesi örneğine uygun olarak örgütlediler. Toprak mülkiyeti, Tanrı'ya (Paraguay yerlilerinin dilinde Tupanbak) bırakılmıştı. Ülke otuz köye ayrılmıştı. Üretim, Tanrı için yapılmaktaydı, tüketimse bütün vatandaşlar içindir. Her köyde iki cizvit papazıyla bir yerli yardımcı, üretim ve tüketimi düzenliyordu. Ancak aileye dokunulmamış, aile cizvitlerce de, Thomas More'da olduğu gibi, desteklenmişti. Daha da ileri gidilerek, birtakım erdemsizlikler doğurduğundan ötürü bekarlık yasaklanmıştır. Evlenme zorunluğuna karşı, çocuklar toplumundu. Çocuk, memeden kesilinceye kadar ansında bırakılıyor, memeden kesilince toplumsal eğitime veriliyordu. Çocuklara, aileye bağlılık yerine topluma bağlılık duygusu aşılanıyordu. Çocuklar, koyu bir Katolik eğitimiyle yetiştiriliyorlardı. Esir avcılarından kaçan bütün yerliler Güneş ülkesine sığınıyorlardı. 1765 yılında ülkenin nüfusu yüz elli bine çıkmıştı. Paraguay Güneş ülkesi 1773 yılına kadar, yüz otuz yıl yaşadı. 1767 yılında, dinsel nedenler yüzünden, İspanyollar Paraguay'dan cizvit papazlarını kovdular. Yerliler, alıştıkları düzeni bir süre daha uyguladılarsa da sağdan soldan gelen baskılara dayanamıyarak dağılmak zorunda kaldılar. Tupanbak, topraklarını koruyamamıştı. Böylece, Tommaso Campanella'nın Katolik egemenliği ütopyası da tarihin derinliklerine karışmış oldu. Orhan Hançerlioğlu
Encomienda (toprak sahibi) faciaları , sömürge
İspanyollar batı hindistan da yeterli altın bulamayınca . Yerlileri en korkunç bir biçimde, zorla çalıştırdılar.Bu sisteme göre imtiyaz sahibine yalnız bir toprak değil,köle gibi dilediği biçimde kullanabileceği bir miktar da yerli verilirdi.Yerliler kırbaç altında , İspanyolların bulmuş olduğu şeker kamışı,boya çıkarılan bitki ve tütün tarlalarında ve altın madenlerinde aralıkdız çalıştırıyorlardı. Kızılderilileri hızla yok ederek korkunç bir boyuta ulaştı. Bu sefer sömürgeciler Afrika'dan siyah ırktan köle getirtmek zorunda kaldılar. (1501) Zenci ticareti başlamıştı bu dönem de. Köylerine kadar giderek hayvan anlar gibi zenci avlayıp ve balık istifi gibi gemilere yüklüyorlardı. Acımasız bir şekilde kırbaçlıyorlardı. İstilacılar tarafından odun yığının da yakılarak ölüme mahkum edilen ve cennete gidebilmek için hristiyan olmaya çağrılan kübalı bir aile reisi, Cennette de beyazlar olup olmadığını sordu ; olumlu cevap alınca,ölümünden sonra da böylesine acımasız adamlarla karşılaşmaktansa dinsiz olarak ölmeyi yeğlediğini belirtti.
Sömürgecilik Tarihi
Sömürgecilik Tarihi
Reklam
Kolomb,sömürge uğruna yapılan zulümler
Kolomb ilk sömürge yerini küba 'nın doğusu hispaniola adasın da altınları sömürerek almıştır. Buraya bir garnizon bırakılmıştı. Kolomb oranın yerlisi olan kızılderililer için şunları söylüyor "o kadar dürüst ve ellerinde bulunan her şey konusunda o kadar cömert görünüyorlardı ki onları görmeden inanmak mümkün değildir hiç geri
Montaigne'in jean de lery'den öğrendiğine göre, tupi kabilesinde brezilyalı kadınlar anadan üryan dolaşır, bundan hiç utanmazlarmış. hatta avrupalılar tupi kadınlarına örtünmeleri için giysi verdikleri zaman kadınlar gülüp giysileri reddetmişler; insan böylesine rahatsız şeyleri üzerine giyip kendisine niye eziyet eder ki diye düşünüp
Güneş Ülkesi
İtalyan Giordano Bruno 1600 yılında Roma'da diri diri yakılırken Fransız Michel de Montaigne yaşamıyordu, öleli sekiz yıl olmuştu. Ama bir başka İtalyan, Tommaso Campanella, o sırada otuz iki yaşındaydı ve Bruno'nun diri diri yakılışını gördü. Oysa, onun da başına gelecekler vardı, diri diri yakılmayacaktı ama, İspanya egemenliğine karşı
Güneş Ülkesi -7 (Orhan Hançerlioğlu)
Campanella'nın öldüğü yıl olan 1639'da, cizvit papazları, onun düşünü Paraguay'da gerçekleştirdiler. İspanya'nın olayı önemsememesinden yararlanan papazlar, Paraguay yerlilerini Güneş ülkesi örneğine uygun olarak örgütlediler. Toprak mülkiyeti, Tanrı'ya (Paraguay yerlilerinin dilinde Tupanbak) bırakılmıştı. Ülke otuz köye ayrılmıştı. Üretim, Tanrı için yapılmaktaydı, tüketimse bütün vatandaşlar içindir. Her köyde iki cizvit papazıyla bir yerli yardımcı, üretim ve tüketimi düzenliyordu. Ancak aileye dokunulmamış, aile cizvitlerce de, Thomas More'da olduğu gibi, desteklenmişti. Daha da ileri gidilerek, birtakım erdemsizlikler doğurduğundan ötürü bekarlık yasaklanmıştır. Evlenme zorunluğuna karşı, çocuklar toplumundu. Çocuk, memeden kesilinceye kadar ansında bırakılıyor, memeden kesilince toplumsal eğitime veriliyordu. Çocuklara, aileye bağlılık yerine topluma bağlılık duygusu aşılanıyordu. Çocuklar, koyu bir Katolik eğitimiyle yetiştiriliyorlardı. Esir avcılarından kaçan bütün yerliler Güneş ülkesine sığınıyorlardı. 1765 yılında ülkenin nüfusu yüz elli bine çıkmıştı. Paraguay Güneş ülkesi 1773 yılına kadar, yüz otuz yıl yaşadı. 1767 yılında, dinsel nedenler yüzünden, İspanyollar Paraguay'dan cizvit papazlarını kovdular. Yerliler, alıştıkları düzeni bir süre daha uyguladılarsa da sağdan soldan gelen baskılara dayanamıyarak dağılmak zorunda kaldılar. Tupanbak, topraklarını koruyamamıştı. Böylece, Tommaso Campanella'nın Katolik egemenliği ütopyası da tarihin derinliklerine karışmış oldu.
Reklam
Kristof Kolomb
Yerliler üzerinde kurdukları mutlak denetim mutlak zalimliğe yol açmıştı. İspanyollar ''bıçaklarının keskinliğini ölçmek için on beş yirmi yerliyi bıçaklayıp, etlerini doğrayabiliyorlardı.'' Las Casas ''Bir gün iki sözde Hıristiyanın ellerinde papağan taşıyan iki yerli çocukla karşılaştıklarını ve sırf eğlenmek için çocukların kafasını keserek ellerinden papağanları aldıklarını'' anlatmaktadır. Kuzey ve Güney Amerika kıtasındaki yerli yerleşim bölgelerinin Avrupalılar tarafından istilası beş yüz yıl önce böyle başladı. Las Casas'ı okurken -verdiği rakamlar abartılı bile olsa (dediği gibi öncelikle yerli nüfusu 3 milyon muydu; yoksa bazı tarihçilerin tahminine göre yarım milyondan daha mı azdı; yoksa başka tarihçilerin bugün iddia ettikleri gibi 8 milyon muydu?)- bu başlangıcın fethi, köleleştirme ve ölüm getirdiğini anlarsınız. Amerika Birleşik Devletleri'nde çocuklara okutulan tarih kitaplarında her şey kansız, gözyaşsız, kahramanlık dolu bir serüven öyküsü gibi anlatılır ve Kolomb günü kutlanır.
13 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.