Bilimsel sosyalizmin diyalektik mantığının bütün olayların temelinde iki unsurun çelişkisinden ibaret bir mekanizma bulmağa çalışması; tarihi maddeciliğin bütün sosyolojiyi iktisatla (üretim ilişkileriyle), bütün tarihi sınıf kavgasıyla izaha çalışması; birbiriyle karmaşık münasebetler içinde bulunan cemiyet müesseselerini kolayca alt yapı - üst yapı diye ikiye bölüvermesi hep skolastik basitleştirme zorlamasının sonuçlarıdır.