Kabz ve bast halleri insanı korku ve ümit arasında dengede tutan bir durumdur.
Kişi kabz halinde tövbe ve istiğfar ile Allah’a yönelir, manen terakki eder. Bast halinde ise şükrederek derecesini artırır. İnsan, devamlı kabz halinde yaşasa bütün ümidini kaybedebilir. Sürekli bast hali yaşayan kimsede ise akibetini garanti görme hastalığı ortaya çıkabilir.
🌾🌾🌾
–Kastamonu lahikası
Fatih Tekin yazısı "Izdırabın Çarpık İfşası"
"Bugün insanlar adım başında ızdıraplarını dışa vurmaktadır. Ancak bu ızdırap dönüşmüş, üstü kapanmış bir ızdıraptır. Izdırabın hakikati içten gelenidir. İnsanın kabz halinden neşet eden ızdırab hali bast (genişlik) haline atacağı adımın müjdecisidir. [...] Ahlaki bir yaşamın ötelendiği, şeylerin kendiliklerinden tecrid olunarak metalaştığı, bu metalaşmadan insanın da payını aldığı bir manzarada “ ızdırabın çarpıklaşması” işten bile değildir."
venedamet.com/post/izd%C4%B1r...
Emn ü ye’sin vartasına düşmemek hikmetiyle havf u reca müvazenesinde, sabır ve şükürde bulunmak için kabz-bast haletleri, celal ve cemal tecellisinden intibah ehline gelmesi; ehl-i hakikatça medar-ı terakki bir düstur-u meşhurdur.
Kastamonu Lahikası
Mustafa Saffet Efendi
Her zaman bir vâmuk u azrâ olur âlem bu yâ
nev-be-nev efsâneler peydâ olur âlem bu yâ
kabz u bast kıl tefekkür âleminde ey gönül
vakt-i sermânın sonu vakt-i germân olur âlem bu yâ
...
🌸Mevlânâ Celâleddin Rûmî (k.s.), insanın çamur ve ruhtan oluşan bu muazzam ve muamma yapısını şöyle tahlil edip ona yol göstermeye çalışır:
“Ey Ganî olan Allah! Sen bir küçük yağ parçasına, yani göze aydınlık ihsan edersin. Bir kemik parçasına, yani kulağa işitme hassası verirsin. Görmek ve işitmek gibi mânaların, bedenle eşyayı anlayabilmenin de
unutma; bir gün mutluluğun zirvesini yaşayıp, ruhun bast hali ile âlâlara yükselsen de, ansızın bir gün ruhun kabz hali ile esfele inebilirsin. ama dur, yitirme umudunu, bâki tut; kim bilir sonbaharını yaşayan ömrün, belki bir gün turnaların sesleriyle kavuşur yeniden baharına.
Rabıta devadır
İnsanda bir kabz hâli, bir de bast hâli vardır.
Mümin iki hâlde de Allah'a teslim olandır.
Tasavvuf ise; daimî huzur verir.
İmtihan olmaz değil, bilâkis daha çetin..
Lâkin huzur bozulmuyor büyüklerin himmeti ile...
Teslim olan zarar etmez ihvânım.
Kurtarıcı bilgi gelmezse
İşin içinden çıkamayız,
Seyrü suluk = yer değiştirme,
Meseleye senin gözünle bakayım
Hakikat
yeni bir veçhe ile tanınır
Mizaç ise kendine uydurur
Aslolan Allah a göre tanımaktır.