Peyami Safa’nın yazdığı eser, psikolojik roman türündeki önemli yapıtlardan biridir. Betimlemeler çok canlıdır. Duygu yüklü bir roman eserle tanışmam ilkokul 3. sınıfta olmuştu her zaman adı anıldığında zihnimde soğuk ve ızdıraplı bir hastane koridoru canlanır. Yalın ve yoğun bir anlatımı vardır. Yazarın kendi yaşamıyla da ilgili otobiyografik bir roman olan bu eser anı tarzında yazılmıştır.
Bu kitap, Bilimsel Sosyalizmin özü olan Proletarya diktatörlüğünün kavranması açısından önemlidir. Proletarya diktatörlüğü nedir? Hangi tarihsel zorunluluğun ürünüdür? Kim tarafından ve nasıl uygulanır? İlk koşulu nedir? Kapitalist toplumla sınıfsız toplum arasındaki geçiş süreci neyi ifade eder? Sosyalizm, neden proletaryanın sınıf diktatörlüğünün ilanıdır? Bilimsel Sosyalist kimdir? Devrilmiş burjuvazi gücünü nereden alır? Sosyalist bir ülkede, parti ve devlet kadrolarından bir bölümünün yozlaşmasından doğan yeni burjuva unsurlara ve kapitalizme dönüş tehlikesine karşı proletarya diktatörlüğünün anlamı nedir? Sivil toplumcu, liberal ve parti düşmanı eğilimlere karşı olduğu kadar; "geri dönüş" tartışmasının noktalandığı ve sınıflar var oldukça sınıf mücadelesinin de tüm şiddetiyle süreceği teorisinin bir kez daha doğrulandığı bugünkü koşullarda, sosyalizm ve sınıfsız toplum için mücadele edenlere özlü bir kaynak. Marks, Engels ve Lenin'in proletarya diktatörlüğü üzerine yazılarını açıklayıcı bilgiler.
Sefiller tarihi bir roman ve okurken olaylara bizzat tanıklık eden kişi gibi yaşıyorsunuz. Anlatılan hikayenin/hikayelerin arka planında Fransız Devrimi sonrası dönem var. Devrim sonrasındaki ortamın da çok güllük gülistanlık olduğu söylenemez, bu dönem de oldukça çalkantılı geçen bir dönem. Bu zemin üzerine kurguladığı hikayesi ile Victor Hugo aslında dönemi, dönemin zihniyetini ve o zamanki Fransız halkını hicvediyor bir anlamda. Döneme damgasını vuran olayları, Fransa'yı o noktaya getiren geçmişte kalmış olayları ve sonlara doğru aktardığı Haziran İsyanı ile Sefiller tarihi bir belgesel niteliği de taşıyor.
Victor Hugo’nun başyapıtı Sefiller, sadece özetlense yeni bir kitap yazılır. Bu yüzden kendimce, bu kitaptan çıkarılacak dersler üzerine yoğunlaşmak istedim.
‘Benim mutluluğa hakkım yok bayım, ben bir sefilim! Benim kaderim, kara harflerle alnıma yazılı…’Sefalet…
Bir kelimenin bu kadar yükü taşıdığı henüz görülmemiştir şu içler acısı dünyada.
Ve Jean Valjean… Daha önce hiçbir roman karakteri bu kadar erdemli bir hırsız olmadı şu kokuşmuş dünyada.
Ve sefaleti, uzaklardaki kızına para göndermek için saçlarını kestiren sefil bir annenin, Fantine’nin sözlerinden anlayalım:
‘Yavrum artık üşümeyecek. Onu saçlarımla giydirdim.’
Hayatımda okuduğum en iyi kitaplardan biri Sefiller. Herkes sever, herkes okumalı diyemiyorum. Elbette hitap etmediği kimseler vardır. Fakat klasik okuyan biriyseniz mutlaka okumanız gerektiğini söyleyebilirim.
Bizlere böyle bir eser bıraktığın için binlerce kez teşekkürler Victor Hugo. Huzur içinde yat..
Sefiller (2 Cilt Takım)Victor Hugo · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202187,1bin okunma