Kendini Yetersiz Hissetmenin Tesellisi
Montaigne'in de belirttiği gibi, felsefi kitapların zor anlaşılır ya da sıkıcı olmalarını zorunlu kılan mantıklı nedenler yoktur; bilgelik özel bir sözdağarcığı ya da sözdizimi gerektirmez, okuyucular da kafalarının karışmasından bir yarar sağlayamazlar. Aslında can sıkıntısı, dikkatlice kullanılmak şartıyla, kitapların değerlerine ilişkin bir ölçü olarak alınabilir. Can sıkıntısı (özellikle daha yozlaşmış haliyle kayıtsızlık ve sabırsızlık), bir kitabın başarısını değerlendirmek için yeterli olmasa da, bir kitabı okurken canımızın ne kadar sıkıldığına bakarak, laf salatasına ve saçmalıklara gösterilen aşırı hoşgörüye karşı tavır almış oluruz. Okurken can sıkıntılarına kulak vermeyenler, tıpkı acıya aldırmayanlar gibi, ıstıraplarını gereksiz yere artırıyor olabilirler. Can sıkıntımızın kendi düzeyimizden kaynaklanması tehlikesi her zaman vardır ama okuduğumuz şeye karşı sonsuz bir sabır göstererek de hata yapıyor olabiliriz.
Her zor yapıtta şu ikilemle karşı karşıya kalırız; ya yazar kendini yeterince açık ifade edemeyen yeteneksizin biridir ya da biz söylenenleri kavrayamayacak kadar aptalız. Montaigne suçu yazara atmak konusunda bizi yüreklendiriyor. Anlaşılmaz bir düzyazı çoğunlukla entelektüelliğin değil tembelliğin göstergesidir; kolayca okunan bir yazıysa asla kolayca yazılmamıştır. Ya da böyle anlaşılmaz bir yazı kaleme alan yazar içerikteki eksikliği gizlemek istiyordur; anlaşılmaz olmak söyleyecek hiçbir şeyi olmayan için benzersiz bir korunaktır.
Sayfa 195
Felsefeye ilgisi olan herkes okumalı
Toplum tarafından kabul görmemenin tesellisini Sokrates'te, yeterince paraya sahip olmamanın tesellisini Epikuros'ta, düşkırıklığı yaşamanın tesellisini Seneca'da, kendini yetersiz hissetmenin tesellisini Montaigne'de, kırık bir kalbin tesellisini Schopenhauer'da ve zorluklar yaşamanın tesellisini Nietzsche'de bulduran alain de botton kitabıdır. Hayatı değerli kılan güzel bir eser.
Montaigne ‘kendini yetersiz hissetmenin tesellisi’
Eğer zayıflıklarımızı kabul eder , olmadığımız halde üstün olduğumuzu iddia etmekten vazgeçersek,Montaigne’in o zenginliklerle dolu , yol gösteren felsefesinden şu dersi çıkarabiliriz; aslında biz bu yarı bilge , yarı ahmak halimizle bile yetersiz değiliz .
Sayfa 151Kitabı okudu
Kendini Yetersiz Hissetmenin Tesellisi
Aşağılanmaktan hiç de keyif almayan Montaigne alıntılara sığınmış ve Denemeler'in sonunda dokunaklı bir itirafta bulunmuştu:
"Eğer biraz özgüvenim olsaydı, sonucu ne olursa olsun, bir tek kendi sözlerimi söylemek isterdim."
Sayfa 201Kitabı okudu