Batılılaşma Yolunda

İlber Ortaylı

En Eski Batılılaşma Yolunda Gönderileri

En Eski Batılılaşma Yolunda kitaplarını, en eski Batılılaşma Yolunda sözleri ve alıntılarını, en eski Batılılaşma Yolunda yazarlarını, en eski Batılılaşma Yolunda yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Zaman, "Değişim"i Zorunlu Kılar...
Tanzimat döneminin devlet adamları, yürür1ükteki aile hukuku ve evlenme geleneklerinin sorunlar yarattigının farkındaydilar. Rengârenk dinî yapida herkese hitap edecek bir aile hukuku; bu konudaki yasama programlan Sadrazam M. Emin Ali Paşa'nm Fransiz Medenî Kanunu'nu kabul etme girişimine kadar varmaktadir, ama hiçbir cemaat bu konuda müsait davranmadığından geleneksel evliliği düzenlemek için bazi ferman ve tembihler çıkarmakla yetinmişIerdir. Bu ferman ve tembihler, esas olarak evlenme sirasında başlık ödemeyi yasaklamakta, ağır masraflarin yapilmasını önlemek istemekteydi. Kuşkusuz bu ferman ve tembihlerin yaşayan gelenekleri ortadan kaldırdığı söylenemez, bunlar aile hayatındaki belirli gelişmeleri yansıtmaktaydılar. Tanzimat döneminde hiç değilse şehirli nüfus arasında ekonomik ve sosyal zorunluluklarla, eski geleneklerin ve çok karı evliliğinin adamakıllı gerilediği' ve hoş karşılanmadiği bilinmektedir.
Modern Şehircilik mi ? Sınıflara Ayrılmanın Göstergesi mi ?
Geleneksel Osmanlı şehrindeki mahalle, henüz sınıf ve statü farkına göre biçimlenmiş bir mekân değildi. Bir paşanın konağı karşısında, küçük bir evkaf kâtibinin aşıboyalı küçük evi, ilmiyye ricalinden bir efendinin kâşanesinin yanı başında mahalle su yolcusunun kulübesi bulunur, bütün bu insanlar birbirleriyle her gün karşılaşır, belirli bir sosyal dayanışma saygı ve himaye kurallan içinde yaşarlardı. Aynı tarz hayat gayrimüslimlerin şehrin kenar bölgelerine sıkıştırılmış mahallelerinde de görülürdü.
Reklam
Osmanlı Ïmparatorluğu anayasal bir yönetime bu ortam içinde geçti. 1876 Aralığı'nda Kanun-u Esasi'yi bazi görüşlerin tersine dış baskılarla değil, ülkenin geleceği için iç gelişmelerin baskısıyla ilan ettirmişlerdi. Büyük devletlerin bazıları Osmanlı Devleti'nin anayasal bir monarşi olmasına ilgisiz, bazıları da karşıydı.
Nihayet yabancilann kapitülasyon haklarından yararlanarak gazetecilik yapmasi ve gazete çikarmasıyla önemli bir kurum daha ortaya çıkmıştır; hükümetin sansür ve para ile gazeteci ve gazete satın alarak istedigini yazdırması... Bu iş, son asır devlet örgütünün degişmeyen bir meşguliyeti olarak da kalmıştır
Midhat Paşa, ulusçuluğun kaynadığı bir bölgeye , Osmanlıcı bir ideolojinin taraftarı ve nitelikçe de Osmanlı olan kozmopolit bir kadroyla geliyordu. Gerçekçi ve dengeli bir egitim politikasi geregi,kâtib ve subay yetiştirecek okullardan çok teknisyen yetiştirecek okulların gereğini anlamıştı. Osmanlı Ímparatorluğu'nun Rumeli vilayetlerinde, ardından Bagdad'da ilk sanayi mektepleri kurmak Midhat Paşa'nm işidir. Bu konudaki yardımcıları Polonez-Macar teknisyenler başta olmak üzere kendi maiyetindekilerdi. Midhat Paşa vilâyet yönetiminde Tanzimat başından beri izlenen modern otokratik yönetimi terk eden ilk devlet adammız, daha dogrusu anayasacı demokratlann ilk temsilcisidir.
İktisadi konularda karar alma güçsüzlüğü ve sermaye kuruluşlarına sahip olamamak başlangıçtan beri ülkemizde mahalli idarelerin gelişmesini önleyen bir olgudur.
Reklam
34 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.