Bilginin Arkeolojisi
Michel FoucaultSözler ve Alıntılar
Süreklilikle ilgili bütün bu dolaysız biçimler bir defa askıya alınınca gerçekte, bütün bir alan kurtulmuş olur. Sınırsız fakat tanımlanabilen bir alan. Bu alan olaylara bölünmelerin ve her bir olaya özgü olan ânın içinde, bütün gerçek ifadelerin (ki onlar konuşulmuş ve yazılmıştır) birliği tarafından kurulur. Her gerçeklikte, bilimle, romanlarla, siyasi söylemlerle, bir yazarın eseri ya da kitabıyla meşgul olmadan önce ilk tarafsızlığı içinde incelememiz gereken materyal, genel söylemin alanı içindeki bir olaylar topluluğudur.
Burada, tarihin zamanaşımına uğramayan haklarına ve her mümkün tarihsellik temeline karşı olan bir eleştiriyi açıklayacağız: yanılgıya düşmemek gerekir; bu kadar çok hayiflanilan şey, tarihin yok olması değil, gizli olan fakat tümüyle Öznenin sentetik aktivitesine baglanmis bulunan bu tarih biciminin silinmesidir; hayiflanilan şey, bilincin üstünlüğüne mitlerden, akrabalık sistemlerinden, dillerden, cinsellik ya da arzudan daha güvenilir, daha az sergilenmiş bir sığınak sağlamak zorunda olan şu oluştur; hayıflanilan şey, anlam çalışmasını ya da bütünleme hareketini, madde belirlemeler, pratik kurallar, bilinçsiz sistemler, katı fakat düşünulmemiş ilişkiler, yaşanan her tecrübenin dışında kalan bağlantılar oyunu gibi projeler yoluyla yeniden canlandırmanın olanagidir; hayiflanilan sey, bir asirdan daha fazla bir zamandan beri kendisinden uzaklasmaya devam eden her seyi, kendisi yoluyla insanda yeniden kurmaya calisan tarihin bu ideolojik kullanimidir.
Bana kim olduğumu sorma ve benden aynı kalmamı isteme.
Arkeoloji bireyselin ve toplumsalın birbirinin içinde ters yüz edildikleri
gizemli bir yeri keşfetmek istemez. Arkeoloji ne psikoloji ne sosyoloji
ne de daha genel olarak yaradılışın antropolojisidir.
Sayfa 165 - AyrıntıKitabı okudu
Pozitiflikler bilgi biçimleri ki onlar a priori (ilk) ve zorunlu koşullar ya da tarih tarafından sırayla ortaya konulabilmiş olan rasyonellik biçimleridir. Bir söylemsel uygulamanın hangi kurallara göre nesne gruplarını, ifade birliklerini, kavram oyunlarını, teorik seçim serilerini oluşturabildiklerini göstermektir. Bunlar deneylerden, geleneklerden ya da farklı buluşlardan gelen, ve sadece onları elinde bulunduran öznenin kimliğine bağlı, birbirlerinin yanında üstüste yığılmış bilgiler değildir. Onlar, kendilerinden hareketle, tutarlı (ya da tutarsız) önermelerin kurulduğu, az ya da çok doğru betimlemelerin ortaya çıkıp geliştiği, doğrulamaların gerçekleştiği, teorilerin açıldığı şeylerdir. Onlar bir bilgi ya da bir yanılma, kabul edilmiş bir doğru ya da açıklanmış bir yanlış, kesin bir bilgi ya da aşılmış bir engel olarak kendini gösterecek ve işlev görecek olan şeylerden önce olanı oluştururlar.
Batı’da felsefe öteden beri bilginin kaynağı konusuyla ilgili olarak temelde birbirlerinden farklı olan iki ayrı kanalda devam edip gelmiştir: Ada’da empirizm, Kıta’da rasyonalizm.
Hiç kuşkusuz, benim gibi daha pek çok kişi artık belirli bir yüzün sahibi olmamak için yazıyor. Bana kim olduğumu sormayınız ve aynı kalacağımi söylemeyiniz: bu bir medeni hal ahlakıdır; bu ahlak belgelerimizi yönetir. Yazmak söz konusu Olduğu zaman bizi serbest bırakın.