İnsanın itiraf etmekten çekineceği, bir çoklarına utanç verici gelecek düşünceleri, şu ergenlik hallerini, Tolstoy yalın ve komplekssiz bir şekilde, hem de yine genç bir yaşında aktarmış.
Nikolay aslında herkes gibi, çocukluk ve gençliğinde gerçekte hissettikleri ile hissetmesi gerektiğini düşündükleri arasında sürekli bir çatışma yaşıyor. Bu, büyümenin ve etrafla ilişki kurmanın doğurduğu, saf, içten gelen, çocuksu ve son derece samimi duygu ve düşünceler ile benliğin diğer insanlara yansıtılma şekli arasındaki çatışma olsa gerek. Bana göre toplumsallığın doğal hali olan, giderek saflığı bozulan, taklitçi ve yapay bir yaşantının Nikolay'ı ele geçirişi, onun bu yapaylıktan rahatsız olup, sorun sanki sınıf sorunuymuşçasına çözümü okulundaki farklı sınıflara mensup arkadaşları arasında arayacağının sinyallerini vermesi, bu anıların gideceği yönü gösteriyor. Tolstoy Gençlik'in ikinci bölümünü tamamlayabilseydi bu çatışmanın zamanla alacağı hali görebilecektik. Yine de daha sonra yazdıklarından onun bu inancı devam ettirdiğini ve sonunda bu yolda bir dervişe döndüğünü biliyoruz.
Kitabın, özellikle Çocukluk'taki doğa betimlemeleri ise müthiş. Özellikle fırtına sahnesinin tasvirini okumak başlı başına bir zevk...
