Fetih olgusunun dayandığı temel muharrik olan cihat ülküsü ve buna bağlı olarak şehit olmak,
dört halife de dâhil ashabın temenni ettiği bir şeydi. Kâfirlerle savaşarak şehit olma temennisi
dört halife için gerçekleşmemiştir. Hz. Ebû Bekir hastalanarak vefat etmiş; Hz. Ömer, bir
Mecusi tarafından şehit edilmiş; Hz. Osman ve Hz. Ali ise kendilerini Müslüman olarak
tanımlayan ve İslam ümmeti arasından çıkan kişilerce uğradıkları suikastlarla
öldürülmüşlerdir.
Bu çalışmada, dört halifenin vefatları, çeşitli yönleriyle, sebepleri, sonuçları ve etkileriyle ele
alınmaya çalışılmıştır. İncelediğimiz dönemde Hz. Ebû Bekir hariç halifelerin hepsinin bir
suikast neticesinde vefat etmesi, tarihin sadece iyi örnekler üzerinden anlatılmasının eksik ve
yetersiz olduğunu göstermektedir. Kanaatimizce başta ilk halifeler dönemi olmak üzere tarih
soğukkanlılıkla, anlaşılarak ve sindirilerek okunmalıdır. Esasında burada anlattığımız,
zaaflarıyla ve güçlü yönleriyle insanın tarihidir.
