Estetik 1
Georg LukácsSözler ve Alıntılar
Nedir dar görüşlü insan?
Korku ve umutla doldurulmuş
Boş bir bağırsak
Tanrı aşkına acınası bir varlık.
Goethe.
İnsanlığın en büyük iki düşmanını
Korkuyu ve umudu birbirine zincirledim
Ve onları toplumdışı bıraktım...
Goethe.
Estetiğin daha başlangıçtan, sanatın konusu olmazdan önce insanoğlunun eylemiyle gerçekleşmiş bir işlemeyi
kendinde taşıyan nesnesi, işlevi yalnızca bilinçten bağımsız kendindeliği elden geldiğince sadık bir yaklaşımla bilinçli bir , bizimiçinlik biçiminde yansıtmaktan çok ötede olan, nesnenin her öğesiyle bir bağıntı kuran ve onun gerek bütünüyle, gerekse tek tek kısımlarıyla tutumunu sergileyen öznesi, bunların, sonucunda her sanat türü ve son çözümlemede her
sanat yapıtı -görece olarak- bağımsız bir varoluşa kavuşur ;
Sayfa 193 - Payel
Güncel yaşamı umutsuz bir çöküş düzeyine dönüştüren bu derin karamsarlık, zorunlu olarak güncel yaşamın özünü ve yapısını yoksullaştırır ve bozar:
İnsanın anlığının bir nesneye yaklaşması, insan tarafından bir kopyanın oluşması, kolay, yalın ve dolaysız bir eylem değildir; karmaşık, birden fazla yönü olan, zikzak bir çizgiyi izleyen bir eylemdir. Bu eylem, hayal gücünün yaşamdan kopması olasılığını da kapsar.
Çalışma ile sanat arasındaki ayırım kavramsal açıdan gerekli ve olası kalmaktadır, ama bu ayırım, nesnelleşmelerin bilinçle ilgili tepkelerinden değil, ancak nesnelleşmelerin kendisinden algılanabilir. Ayırıcı çizgi -ilkel başlangıç evresinde, örneğin takılarda, aletlerin süslenmesinde,
vb.- dolaysız yararlılığın bittiği yerden geçer. İnsanbiçimcilikten arındırıcı yansıtmanın gelişmesi, hep daha uyumlu
yararlılıklar getirirken ve böylece çalışmanın dolaysız yararlılık etkisini yükseltirken, estetik öğeler çalışmanın edimsel yararına hiç bir katkısı olmayan bir fazlalığı temsil eder. Yalnız bu durum bile estetik olanın çalışmadan ,daha geç
ortaya çıkışının nedenini açıklamaya yeterlidir. Estetik, yalnızca nesnel olarak tekniğin belli bir düzeye varmış olmasını şart koşmaz ; bunun yanı sıra «fazlalığın» yaratılması için gerekli boş zamanın, çalışmanın üretici güçlerinin artırılmasıyla sağlanmasını da gerektirir.
Sayfa 181 - Payel
Gerçi yemek, içmek, üremek gibi eylemler de gerçekten insancıl işlevlerdir. Ama onları insanoğlunun öteki eylemlerinden ayıran ve tek erek yapan soyutlama içerisinde hayvansal niteliğe bürünürler.