Farabi Ve İbn Sina'ya Göre Yaratma
Hüseyin AtayEn Eski Farabi Ve İbn Sina'ya Göre Yaratma Gönderileri
En Eski Farabi Ve İbn Sina'ya Göre Yaratma kitaplarını, en eski Farabi Ve İbn Sina'ya Göre Yaratma sözleri ve alıntılarını, en eski Farabi Ve İbn Sina'ya Göre Yaratma yazarlarını, en eski Farabi Ve İbn Sina'ya Göre Yaratma yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.yaratmak konusunu kendilerine göre ele alacağımız farabi ve ibn sina’ya yöneldiğimiz zaman onların varlık fikirlerinin ikilik olduğu nu görürüz. her ikisi varlıktaki bu ikilik üzerinde o derece durmuşlardır ki, varlık felsefesini, daha doğrusu varlık ve mahiyet ayrımını ilk defa onların ortaya attığı kabul edilmektedir*.
Sayfa 7 - ankara üniversitesi basımevi.Kitabı okudu
farabi’ye göre “varlık” sözü, anlatılamayacak, tanımlanamayacak derecede zihinde açık, seçik ve yerleşik, sabit bir anlam taşımaktadır.
onu açıklamak, ondan daha açık anlamlı bir sözle mümkün olur. halbuki ondan daha açık anlamlı ve geniş kavramlı bir söz yoktur. bununla beraber zihin ondan habersiz olabilir ve bu durumda zihin ona karşı uyartılabilir*. farabinin varlığı, bu şekilde tarifini ancak kendisinde buluyoruz ve kendisinden sonra artık az veya çok değişik ifadelerle klâsikleşmiş olduğunu görüyoruz**.
Sayfa 9 - ankara üniversitesi basımevi.Kitabı okudu
farabi bu kadarla kalmıyor, varlığı mantık bakımından ele alıyor. varlık’ın, her hangi bir şeyin mahiyetine giren ve onu meydana getiren cüzlerden bir cüz olmadığını (cüzi mukavvimi), böylece hiçbir anlamm (mefhum) mahiyetine giremiyeceğini ileri sürüyor*.
Sayfa 9 - ankara üniversitesi basımevi.Kitabı okudu
ibn sina, varlık sözünün zihinde nasıl açık bir kavram taşıdığını ve zihnin onu nasıl kavradığını varlık sezgisi (intuition of being) yoluyle izah etmiştir.
“insanın kolu, başı, gövdesi, bacakları“ dediğimizde bir izafet yapmış oluyoruz. muzaf ile muzafun ileyh birbirinden ayrılabilir. burada insana kol takılmıştır; eğer kol yok farzedilse insan gene insandır.
aynı şekilde diğer uzuvlar (baş, gövde, ayaklar) insandan ayrılacak olsa insan gene insandır. bir kimseye, “sen böyle bütün uzuvlarından yoksun olduğunu farz ettiğinde kendi varlığını duyar mısın?” denilse o kimse, “evet, bu uzuvlarım olmasa gene de varım” der*. işte varlık sözü, insan zihninin sorgusuz sualsiz kabul ettiği, hiçbir şeye muhtaç olmadan kavramını benimsediği bir sözdür**.
Sayfa 10 - ankara üniversitesi basımevi.Kitabı okudu
farabi’ye göre bir şeyin hüviyeti, onun ayniyeti, tekliği, şahsiyeti, özelliği ve münferit varlığı demektir. “o” ile hüviyete, özelliğe ve ortaklık kabul etmeyen münferit varlığa işaret edilir*. bir şeyin hüviyeti demekle onun dış dünyada varlığı kastedilir. bir şeyin mahiyeti ile de zihindeki varlığı kastedilir. farabî, ilk defa felsefe tarihinde mahiyet (es-sence) ile varlığı (existence) böylece birbirlerinden ayırmış oluyor.
Sayfa 15 - ankara üniversitesi basımevi.Kitabı okudu
her şeyin bir mahiyeti ve hüviyeti* varlığı vardır. fakat biri diğerinin aynı değildir. mahiyet, varlık (hüviyet) olmadığı için mahiyeti kavrayan, tasarlayan varlığı kavrayıp tasarlayamaz. varlık kavramı mahiyetin anlamına girmez. yani varlık, mantık bakımından mahiyetin ne türüdür, ne cinsidir ve ne de faslıdır. varlık sözü, mahiyetlerin lâzımıdır, ayrılmaz zorunlu ilintisi demekir. bunun için insanın mahiyetini kavrayan, insanın varlığını kavramış olmaz**.
Sayfa 15 - ankara üniversitesi basımevi.Kitabı okudu