Yaratıcı çabanın kimi zaman patalojik bir duruma (nevroz ya da psikoz) vardığı görülür. Patalojik durum kendince bir eserdir; bireyin hazırlanmış, sistematikleştirilmiş, tutarlı, gündelik, bireyin iç çelişkilerini çözümleyen(ama kötü çözümleyen) bir eseridir. Patolojik durum yaşantının içinde bir eserdir, kişisel bir üründür, olanaklı ile olanaksız arasındaki çatışmanın kötü çözümüdür.