Hegel'in Mutlak İdealizmi
Enver OrmanHegel'in Mutlak İdealizmi Gönderileri
Hegel'in Mutlak İdealizmi kitaplarını, Hegel'in Mutlak İdealizmi sözleri ve alıntılarını, Hegel'in Mutlak İdealizmi yazarlarını, Hegel'in Mutlak İdealizmi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Akılsa düşünme empirik fenomenler arasındaki derin ve içsel bağların keşfi için zorunlu ve biricik zeminidir.
"Ne gökte ne de yerde varlığı olduğu gibi yokluğu da kendi içinde kapsamayan hiçbir şey yoktur."
Gerçeklik ve ona dair doğruluk, şu ya da bu ölçüde karşıt belirlenimlerin bir sentezi olarak karşımıza çıkar.
İnsan aklının soyutlama ve analiz yeteneği olmadan düşüncenin ortaya çıkması ve bir doğruluk taşıması olası değildir.
Hegelci bir mantıkla söylersek; dile getirilmeyen, kavramsal olarak temellendirilmeyen bir bilme, bilme değildir.
"Edimsel olan akılsal ve akılsal olan edimseldir."
Diyalektiğin olmadığı yerde, tikellik, görelilik ve tek-yanlılık vardır.
Demokrasinin sorunlarının yine demokrasinin içinde çözülmesi, demokratik yönetimin özünü oluşturan özgür bireylerin eğitim düzeylerinin arttırılması kuşkusuz olanaklı bir hedeftir. Böylelikle çoğunluk oyuna dayalı yanlış kararların bir ölçüde önüne geçilebilir ve 'eğitimsiz sürünün' ya da Platoncu bir metaforla 'mağara adamlarının' cahillikten kaynaklanan suçlarının önüne geçilebilir.
Sayfa 26
yeni kafa-yankım:)
Schelling göre, "doğa görülür tin, tin ise görülmez doğa olmalıdır."*
* "Die Natur soll der sichtbare Geist, und der Geist die unsichtbare Natur sein."; F.W.J. Schelling, Ideen zur einer Philosophie der Natur-I, s. 64
ideaların şerefine —
Reel olanın ideal olanı sınırlamaması, Hegelci mutlak idealizmin temel ilkelerinden biridir. Maddi ve doğal gerçeklik alanı, zaman ve mekân açısından sınırlanamaz. Hegel'in Mantık Bilimi'nde dile getirdiği 'kötü sonsuzluk' ( schlechte Unendlichkeit) kavramı bu söylediklerimizle ilgilidir.¹³ Kötü sonsuzluk mekânda ve zamanda
13 Hegel, Mantık Bilimi; s.105
"Seni devleştiren şey susamışlığındı."
Toplumsal değerler ve normlar açısından, kutsal olanı olmayandan, iyiyi kötüden, güzeli çirkinden ayırmaya ve soyutlamaya yönelik haklı ve anlaşılır bir insani çabadan söz edilebilir. İnsan zihninin tek-yanlı analitik çabası, genel olarak pratik gerekliliklerle, etik ve politik yönelimlerle beslenir. Fakat böylesi tek-yanlı ideolojik bir çabanın, insanın özgür düşünme ve bilme edimi açısından, belli bir bozulmaya yol açabileceği de unutulmamalıdır. İnsanın aksiyolojik, normatif ve genel olarak pratik yönelişi, epistemolojik yönelişini engelleyip yozlaştırabilir. Örneğin dinsel, ahlaki ya da politik açıdan kötülükten tümüyle arındırılmış mutlak bir iyilik arayışı, tek-yanlı ve soyut bir analitik bakış açısıyla her türden sonlu, eksikli ve oluşa tabi gerçekliğin ve dahası “ötekiliğin” aşağılanmasına yol açabilir. İyi ve kötü, biz ve öteki arasında varsayılan mutlak ayrımlar, korkunç politik eylem ve sonuçlara felsefi ve ideolojik bir zemin oluşturabilir. Etik, estetik ve politik açıdan zenginlik ve verimli bir esnekliğin, karşıt belirlenimler arasında belli bir dengeyi ve diyalektik içgörüyü gerektirdiği söylenebilir. Felsefi epistemolojinin verimliliği açısından, ne ayrımların ne özdeşliğin mutlak kılınmaması gerekir. (E.Orman/Hegel’in Mutlak İdealizmi s 104, 105)
“Kesinlik felsefi doğruluk ya da hakikat için önemli bir ölçüttür, fakat açıktır ki tek ölçüt değildir. Kesinlikle birlikte açıklık, gerçekliğe uygunluk ve mantıksal tutarlılık da, doğruluk tartışmaları bağlamında önem taşırlar. Descartes’in felsefi düşünce ve doğruluk açısından diğer ölçüt ve ilkeleri de önemsediği ve geliştirmeye çalıştığı doğru