İsmail Gaspıralı Gönderileri
İsmail Gaspıralı kitaplarını, İsmail Gaspıralı sözleri ve alıntılarını, İsmail Gaspıralı yazarlarını, İsmail Gaspıralı yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Gaspıralı başta Türkçülüğün siyasi ve kültürel ideolojisini destekliyordu. Ancak l. Dünya Savaşı'nın arifesinde Osmanlı İmparatorluğu ile Almanya yakınlaşınca Osmanlı ülkesinde Rus aleyhtarlığı güç kazanmıştı ve Türkçüler de esir Türk illerini kurtararak büyük bir Türk İmparatorluğu kurma hayallerine kapılınca Gaspıralı bu gelişmeyi desteklemedi.
O, Türkiye'deki Almanya tesirini Avrupa emperyalizminin başka bir örneği olarak kabul ediyordu ve geçmişte olduğu gibi şimdi de bundan Türklerle Ruslar zararlı çıkacaklar diye inanıyordu.¹⁹⁵
Sayfa 184 - Unutturulan Türkçü, İslamcı, Modernist. Başlık Yayın Grubu, Birinci Baskı Ocak 2011, [ISBN: 978-605-4033-16-4]Kitabı okudu
Rusya Müslümanlarının III. Kongresi toplanmadan önce Rusya Eğitim Bakanlığı "Rus olmayan milletlerin (gayrı Rus) eğitimi" ile ilgili bir layiha hazırlamıştı. "31 Mart (1906) Kuralları" diye bilinen bu kanun projesi, 26 Mart 1870 tarihli, Orenburg Ruhani idaresine tabi mektep-medreselere ait tedbirler kanunun genişletilmiş bir şekli olup, Müslüman çocuklarını Ruslaştırmayı göz önünde bulunduruyordu. 31 Mart 1906'da Eğitim Bakanı tarafından ilan edilen 37 maddelik "kural" o sene Haziran-Temmuz aylarında müfettişlere ve bütün vilayetlerdeki öğretmenlere yollandı. "31 Mart Kurallarında" en mühim madde transkripsiyonla ilgili olanı, yani gayrı-Rus milletlerin kendi dillerini Rus harfleriyle yazmaları mecburiyetini getiren maddeydi. Papaz İlminski tarafından ileri sürülen bu fikir bir kanun maddesine sokulmuş, Sovyet ihtilalinden sonra da (l940'larda) tam manasıyla yürürlüğe konulmuştu. Yani Türk boylarına Rus (Kiril) harflerini kullanma mecburiyeti Rusya İmparatorluğu devrinde atılmış bir fikirdir.
Sayfa 150 - Unutturulan Türkçü, İslamcı, Modernist. Başlık Yayın Grubu, Birinci Baskı Ocak 2011, [ISBN: 978-605-4033-16-4]Kitabı okudu
1884'te İsmail Gaspıralı'nın Kırım'da başlattığı "Usul-ü cedit" hareketi meyvesini veriyordu. Artık l904'1erde Rusya'da aşağı yukarı beş bin "Usul-ü cedit" okulu vardı.
...Yeni okullar hem muhafazakar zümrenin, hem Rusların şimşeklerini üzerlerine çekmekten geri kalmadı: Türkistan Genel Valisi Samsonov, l909'da Rus hükümeti Kültür Bakanı Schwartz'a şöyle bir rapor yolluyordu: "Aydın yerli Müslümanlar, 'kültür taşıyıcılar (öncüler)' diye tanımlanan Volga (İdil) ve Kırım Tatar aydınlarının ve hem memlekete gizlice sızmış olan Türk propagandacılarının tesiri ile kendi okullarındaki eğitim şartlarının normal olmadığını anlıyorlar. Dolayısıyla da 'Usul-ü cedit' adını verdikleri yeni okulları yaymaya uğraşıyorlar. Bu okullarda fonetik kurallara göre öğretim yapılmakta ve medreselerce bilinmeyen coğrafya, aritmetik gibi dersler okutulmaktadır." Samsonov bu okullarda milliyetçilik tohumlarının atıldığını söylemekte ve raporunun sonunda şöyle demektedir: "Bu okullar devam ettiği takdirde netice Panislamizm (İslam birliği) olmakla kalmayacak, Pantürkizm (Türk birliği) ve hatta Panasyatizm (Asya birliği) olacaktır." Rus hükümeti meseleye ciddiyetle eğildi. 1911'de İçişleri Bakanı Mahlokov gerekli tedbirlerin alınmasını bildirdi. Ancak türlü engellemeler Türklerdeki uyanma hareketini durduramadı. Nitekim Azerbaycan'da da 'Usul-ü cedit'in tesirleri artmaktaydı.
Sayfa 67 - Unutturulan Türkçü, İslamcı, Modernist. Başlık Yayın Grubu, Birinci Baskı Ocak 2011, [ISBN: 978-605-4033-16-4]Kitabı okudu
Dini okullarda reform yapma fikrini ilk olarak Mercani'nin talebesi ve meslektaşı olan Hüseyin Feyizhani (1828-1866)Islah-ı Medaris (Medreselere reform) adlı eserinde tartıştı. Eser 1850' lerin başında yani Gaspıralı henüz bebekken ortaya çıkmıştı. Feyizhani bu eserinde medreselerin müfredatına pozitif bilimlerin de alınmasını ve Avrupa modeline göre bir Tatar okulunun açılmasını teklif ediyordu.
Sayfa 56 - Unutturulan Türkçü, İslamcı, Modernist. Başlık Yayın Grubu, Birinci Baskı Ocak 2011, [ISBN: 978-605-4033-16-4]Kitabı okudu
Ruslar'ın Kırım'a taşıdığı Yunanlılar
1883 yılında İsmail Mirza (asil) Gasprinski'nin başkanlığını yürüttüğü Bahçesaray Şehir Duma'sının 34'ü Kırım Tatarı, 27'si Yunan, 2'si Karaim (Yahudi inancındaki bir Türk boyu), 3'ü Ermeni ve ancak 2'si Rus olmak üzere toplam 68 üyesi bulunuyordu. Bu rakamlardan Bahçesaray'ın etnik yapısını da görmek mümkündür. Okuyucularımız belki bu kadar çok Yunan ne arıyor sorusunu sorabilir. Bunlar Kırım Hanlığının yıkılmasından sonra Rus yönetimi tarafından yerleştirilmişti.
Sayfa 42 - Unutturulan Türkçü, İslamcı, Modernist. Başlık Yayın Grubu, Birinci Baskı Ocak 2011, [ISBN: 978-605-4033-16-4]Kitabı okudu
Kırım Hanlığı 1475 yılında Osmanlının özerk bir hanlığına dönüştürülmüştü. Fatih Sultan Mehmet Kırım Hanlığından aldığı "Han" unvanını da kullanmaya başladı. Bilindiği üzere 'Han' unvanını ancak Cengiz Han soyundan gelenler kullanabilir.
Sayfa 22 - Unutturulan Türkçü, İslamcı, Modernist. Başlık Yayın Grubu, Birinci Baskı Ocak 2011, [ISBN: 978-605-4033-16-4]Kitabı okudu
Sönmüş kalpleri ne ile yandırmalı? Basireti kesmiş perdeleri ne ile kötermeli (kaldırmalı)? Gaflet sahrasında serilip kalmış koca bir milleti ne ile ayağa turguzmalı(kaldırmalı)? Bineceğiniz gemiler, Karadeniz'in coşkun merhametsiz dalgalarını zor aşacaktır.
“Biz Türklerin kabul-ü islamdan mukaddem(İslam’ı kabul etmeden de önce) milli yazımlarımız vardı. Kabul-ü islamdan sonra ilim ve edebiyat meyanında birçok hizmetlerimiz görüldü. Bunlar istidat-ı medeniyetimizin nişaneleridir( uygarlığa yatkınlığımızın işaretidir). Var idik,var olacağız.
Sayfa 109 - Türk TarihiKitabı okudu
Kadınlar insan olduklarından ve insan evladı terbiye edeceklerinden dişi hayvan gibi bisavat ve biilim (cahil ve bilgisiz) kalsalar dünya ve ömür fena olur.
Tahsil-i ilim cümle Müslim ve Müslimeler (bilim eğitimi almak bütün müslüman erkek ve kadınlara) farz edilmiştir.
Sayfa 121Kitabı okudu