Eserin Özü, hükümdar ile aristokrat bir aydın arasında
gerçekleşmesi kurgulanıp temenni edilen görüş alışverişi ve istişare
sohbetleridir ..
Otorite’ye yakınlık, uzaklık; otoritenin devamını sağlayan temel
ilkeler; halk -hükümdar ilişkisi,hükümdarla vezirleri arasındaki ilişkiler,
siyâsî ihtiraslar, ehliyet, beceriklilik, ihanet; hile v.b. konular kitap
boyunca uzayan sohbetin temel konularıdır.
Bu kitap ikibin yıl evvel Beydaba isimli bir Hint bilgesi tarafından
Debşelim adlı Hint kralına Sanskritçe olarak sunuldu.Eserin Sanskritçe
adı “Karataka ve Damanaka” dır.Bunlar kitapta geçen iki çakalın
adıdır.Bugün elimizde bulunan Kelile ve Dimne, İbnü’l Mukaffa
tarafından Berzeveyh’den çevirilen ve bazı
değişiklikler yapılan nüshadır.
Rivayetlere göre, Makedonyalı İskender’den halkın başına geçen
Debşelim sınır tanımaz bir despot olmuştu.Beydaba bu azgını usulüne
uygun bir dille uyarmak, yaptığı zulüm ve hatalardan caydırmak için bu
kitabı yazdı.Eski çağların Brahmanlarının yaptığı gibi o da verdiği
nasihatleri hayvanların dilinden verdi.