Ama bildiği bir şey vardı: Geride kalanlar, bu kefareti ödemek için canlarını dişlerine takmış, Anadolu hareketini gergef gibi örüp muazzam bir zaferin en büyük hissedarı olmuşlardı. Direniş grupları, mukavemet teşkilatları, kongreler, Reddi İlhaklar, Müdafayı Hukuklar onların eseriydi.