En Eski Kürtler - 1 Gönderileri
En Eski Kürtler - 1 kitaplarını, en eski Kürtler - 1 sözleri ve alıntılarını, en eski Kürtler - 1 yazarlarını, en eski Kürtler - 1 yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.II. MEŞRUTİYET’İN İLANI VE ÖRGÜTLENMELER
Osmanlı İmparatorluğu’nun hemen her tarafının böylesi karışıklıklara sahne olduğu bir dönemde, 24 Temmuz 1908 tarihinde İttihat Terakkiciler yönetimi ele geçirerek II. Meşrutiyet’i ilan ettiler.İttihat Terakkicilerin devlet siyasetinde Türkçülük ve Turancılık’ı ön plana çıkarması azınlıklar arasındaki huzursuzluğu bir kat daha arttırdı.
Bu huzursuzlukların doğal sonucu olarak İstanbul’da bulunan Araplar, Muntediul Edebi; Arnavutlar ise Baskim cemiyetlerini kurdular.
Sayfa 25Kitabı okudu
KÜRT TERAKKİ VE TEAVÜN CEMİYETİ
Meşrutiyet’in ilanına kadar Osmanlı İmparatorluğu’na hizmet eden Kürt emir ve paşaları, Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte rütbelerini kaybettiler.Rütbesiz kalınca kendilerini ortada bulan ve çaresizlikten ne yapacaklarını şaşıran emir ve paşalar sonuçta “Kürtlük” çatısı altına sığındılar.İttihat Terakki yönetimine muhalif olan bu Kürtler, 19 Eylül 1908 tarihinde, Gedik Paşa mahallesinde Kürt Terakki ve Teavün Cemiyetini kurdular.
Kurucuları arasında Seyyid Abdülkadir, Bedirhanlı Emin Ali, Şerif Paşa, Halil Hayali’nin yer aldığı bu cemiyet Seyyid Abdülkadir ile Bedirhanlılar’ın anlaşamaması üzerine kısa sürede dağıldı.
Sayfa 25Kitabı okudu
MOLLA SELİM VE ŞEYH ŞEHABETTİN AYAKLANMASI
İttihat Terakkicilere ve onların uygulamalarına karşı olan Molla Selim, ayaklanma hazırlıklarına girişti ve önce İngiliz konsolosluğuna başvurarak destek istedi.İngilizlerin soğuk davranması üzerine bu kez Çarlık Rusyasından yardım isteminde bulundu.Molla Selim Ruslardan beklediği desteği elde etti.Ancak Molla Selim’in 1913 yılında Siirt ve Bitlis çevresinde başlattığı ayaklanma yöredeki diğer aşiretlerden destek bulamadı.
Molla Selim tarafından planlanan Hizanlı Gavs ailesinden Şeyh Şahabettin liderliğinde yürütülen bu ayaklanma dar bir bölgede kalınca İttihat Terakki Hükümeti ayaklanmayı bastırmada zorlanmadı.İsyanın başını çeken Şeyh Şehabettin ve kardeşi Şeyh Ali yakalandı.İsyanın önde gelenleri yargılandılar ve Osmanlı Ceza Kanunnamesi’nin 55. maddesi gereğince idam edildiler.
İsyanın planlayıcısı Molla Selim ise kaçarak Bitlis’teki Rus konsolosluğuna sığındı.Molla Selim kapitülasyon şartları gereğince korunan konsoloslukta I. Dünya Savaşı’na kadar saklandı.Ancak Osmanlı İmparatorluğu’nun Rusya aleyhine savaşa girmesinden sonra konsolosluk basılarak Molla Selim yakalandı ve idam edildi.
Sayfa 28Kitabı okudu
Yeraltı kaynakları, özellikle de petrol bakımından çok zengin olduğu anlaşılan bölgede, İngiliz ajanı Binbaşı Noel,bölgede İngiltere’ye bağlı bir Kürdistan kurulmasının İngiliz çıkarlarına daha uygun olduğu yolunda raporlar vermektedir.Binbaşı Noel’e göre, bölgede kurulacak bir Kürt Devleti, İngiltere’nin çıkarlarına daha uygun olacaktır.Bu nedenle, Ermenilerden çok Kürtler desteklenmelidir.
Sayfa 29Kitabı okudu
KÜRDİSTAN TEALİ CEMİYETİ
Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından sonra İstanbul’da bulunan “hanedan mensubu ve nüfuz sahibi” Kürtler Mayıs 1919’da Kürdistan Teali Cemiyetini kurdular.
Osmanlı saltanatının çökmekte olduğunu gören Kürt aydın ve ileri gelenleri Kürdistan kurulması yolundaki bir çabaya sıcak bakmaktaydılar.Cemiyetin genişlemesiyle birlikte yapılan ilk kongrede yönetim kurulu seçimi de yapıldı ve Şemdinanlı Seyyid Ubeydullah Efendi’nin oğlu Seyyid Abdülkadir Efendi cemiyet başkanlığına(Birinci Reis) seçildi.
Sayfa 30Kitabı okudu
KÜRDİSTAN TEALİ CEMİYETİ
Kürdistan Teali Cemiyeti, bu sıralarda Paris’te toplanacak “Sevr görüşmeleri”ne katılmak ve Kürtleri temsil etmek üzere Süleymaniyeli Handan ailesinden Said Paşa’nın oğlu Şerif Paşa’yı seçti.Şerif Paşa,bu görüşmelerde Ermenistan’dan ayrı bir Kürdistan bulunduğu yolunda bildiriler sundu ve Kürdistan’ın kurulması yolundaki kararların Sevr Antlaşması’nın 62-63-64. maddelerinde yer almasını sağladı.
Türk gazeteleri, cemiyetin faaliyetlerini ve özellikle de Seyyid Abdülkadir’in hem Devlet Şurası Reisi(Danıştay Başkanı) olmasını, hem de Kürdistan’ın bağımsızlığını isteyen bir cemiyetin başkanı olmasını eleştirmekteydi.Seyyid Abdülkadir bu eleştiriler üzerine, gazetelere açıklamalarda bulunarak Kürdistan’da bağımsızlık değil özerklik istediklerini açıkladı.Seyyid Abdülkadir’in bu açıklaması üzerine cemiyette karışıklıklar çıktı.
Sayfa 32Kitabı okudu