"Ama ne eşsiz insan değil mi ? Ne büyük dev!
Işte bu dostum ,bu bir sanatçı ...Ve biliyor musunuz asıl şaşırtıcı olan ne?Bu konttan önce edebiyatta gerçek bir çiftçi yoktu .
"Avrupada kimi ona emsal gösterebiliriz ?
Cevabı kendisi verdi "Hiç kimseyi."
Gorki, Grshebin ile birlikte Berlin'de Sovyet hükümetini desteklemek amacıyla çıkardıkları kitaplardan bazılarını birlikte getirmişti. Vladimir İlyiç bu kitapları şöyle bir gözden geçirdi, lokomotiflerle ilgili bir kitabı övdü ve eski Hind masallarını kapsayan bir kitabı eline aldı. Kitabın sayfalarını karıştırdı ve Gorki'ye dönerek şöyle dedi: «Kanımca bunun için henüz çok erken.» Gorki cevabladı: «Fakat çok güzel masallar.» Vladimir İlyiç şöyle dedi: «Bunlar için çok para vermek zorundayız. » Bunun üzerine Gorki: «Ama fiyatı çok ucuz.» dedi. «Evet. Ama altın esası üzerinden ödüyoruz ve bu yıl da bir kıtlık yılı olacak.»
O anda iki gerçeğin çatıştığını hissetmiştim. Gorki aşağı yukarı şöyle diyordı : «İnsan yalnızca ekmekle yaşamaz», Lenin ise ona şöyle cevap veriyordu : «Ama ekmek olmazsa ... » Daha sonraları, yazarın sanatçı kişiliğiyle komünist partinin pratik çalışmasının sınırında bulunduğum devirlerde, sık sık bu iki gerçeği düşündüm ve her zaman ikinci gerçeğin, Vladimir İlyiç'in gerçeğinin, ilkinden daha güçlü olduğuna inandım.
Lenin harika, son derece zeki bir insan. Onunla konuşmak hem kolay hem de güç. Ona belli fikirlerle gidiyorsunuz, sizi dinliyor, ve mümkün olan her itirazda bulunuyor; sonunda onun yanından
ayrılırken kendi fikirlerinize bir kat daha inanmış oluyorsunuz.
L D. Troski'nin organizasyondaki yeteneklerini övüp göklere çıkarması beni şaşırtmıştı. Vladimir İlyiç hayretimi farketti. «Evet, biliyorum, ona karşı ilgin hakkında birçok şeyler uyduruluyor. Ama olan birşey varsa, vardır; olmayan da yoktur, bunu da biliyorum. Doğrusu, askeri uzmanları örgütlemeyi çok iyi biliyordu. »
Sustu ve sonra yavaş sesle ve keyifsizce devam etti : «Fakat buna rağmen bizimkilerden biri değil ! Gerçi bizimle birlik, fakat bizimkilerden değil. Haris biri. Onda kötü birşeyler var ... »
Rusya, Ruslar ve Rus sanatıyla sık sık övündüğüne tanık oluyordum. Bazılarına Lenin'in bu yanı bana biraz yabancı geliyordu, hatta biraz saf, fakat daha sonra bunda, çalışan halka karşı duyulan gizli sevinci bir sevginin ifadesini görmeyi öğrendim.