Yedi yüz binlik selin darmadağın ettiği coğrafyada sadece bir ülke, Timur onu resmen egemenliği altına almış olsa da aslinda yenemediği tek ülke vardi:
Bu ülke Azerbaycan' di.
"Hükümdar! Benim onurum, benim onurum!" dediği duyuldu ve çıraktarların hepsi birbirine baktı: Şimdi onları dehşete düşürenin tanık oldukları insan acısı olmadığını, insan onurunun ayaklanması olduğunu anlamışlardı.
. Yer ü gökü düzen benim geri dönüp bozan benim
Cümle yazı yazan benim ben bu dîvâna sığmazam
15. (Yerle göğü düzenleyen benim, sonra dönüp bozan benim bütün yazıları
yazan benim, ben bu divâna sığmam.)
Sən sənə gər yar isən, gəl ey könül, yar istəmə,
Yari-dilbər ol mənə, sən yari-dildar istəmə!
Bivəfadır çün bu aləm, kimdən istərsən vəfa?
Bivəfa aləmdə sən yari-vəfadar istəmə...
-Cənnət bizim öz dünyamızdadır.
-Yəni harda?..
İqamətgahda kirpiyini tərpədən belə yoxdu. Təkcə tacirbaşı açıq-aydın şəkk-şübhə və rişxəndlə danışırdı:
-Mən ömrüm boyu savab eləmişəm, ya şeyx! Ac qarın doyurmuşam, sınıq könül sarımışam. İndi ki cənnət öz dünyamızdadır, rica edirəm, göstər gedim oturum öz yerimdə. Fəzl uzaqdan-uzağa ona yüngül istehzalı təbəssümlə baxırdı:
-Cənnəti görmək üçün uzağa getmək lazım deyil- dedi.- Ayağının altına bax
- Ayağımın altında heç nə yoxdur.
Fəzl güldü:
-Bir adam ki, ayağının altında torpağı görmürsə, cənnəti mən ona necə göstərim?
Fəzl insanı Məhəmməddən, İsadan və Musadan əvvəllərdə mövcud olan həqiqətə qaytarır. "Fövqəlbəşər Allah yalandır" - deyir, "yalana kölə olma. Allah sənin özündədir, Allah sən özünsən" - deyir.
Nəsimiyə “aciz” demək onu öldürmək kimi bir şey idi. Fatmanın ardınca bır addım da ata bilməyib, indicə onun çırpıldığı divara söykənib, bir müddət taqətsiz qaldı. Sonra bir zaman Bakıda, iqamətgahda təcrid xəbərini eşidəndə olduğu kimi, başından yapışıb kimsəsizlikdə divanətək vurnuxmağa başladı...