Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur

II. Meşrutiyet'ten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi

"Makbul Vatandaş"ın Peşinde

Füsun Üstel
Türkiye’de devletin istediği vatandaş tipi nasıldı? Bunun için, okullarda nasıl bir “vatandaşlık terbiyesi” verildi? Füsun Üstel, II. Meşrutiyet’ten günümüze uzanan süreçte bu soruların cevabını arıyor. Vatandaşlığı tanımlamak ve vatandaşları ‘yaratmak’, ulus inşasının temel süreçlerinden biri. Vatandaş’ın tanımı da, doğrudan doğruya “Vatan”, “Millet”, “Devlet” tanımlarına göre belirleniyor. Kitap, Osmanlı vatanperverliğinden Cumhuriyet döneminin farklı evreleri boyunca bu tanımları inceliyor; “Makbul vatandaş” nasıl tarif edildi, bu tarifte dönemlere göre hangi değişiklikler oldu? Osmanlı’nın son döneminden Cumhuriyet’in kuruluş aşamasına dek ‘reşit’ bir özne olarak tasarlanabilen vatandaşın; ulus-devletin ve Tek-Parti rejiminin konsolidasyonu sürecinde “milli yurttaş” olarak kısıtlanması, Türkiye’de yurttaşlık sürecinin temel vasfı olarak ortaya çıkıyor. Katı bir vazife-hak dengesinin denetiminde, bir “devlet eksenli militan yurttaşlık” tipi bu. Etno-kültürel yönelimli bürokratik milliyetçilik ile sözleşmeci ulus söyleminin geçimsiz birlikteliğinin tayin ettiği bu yurttaş tipi, bugüne dek Türkiye’deki yurttaşlık eğitiminin karakterini belirledi, Üstel’e göre. 1960-80 döneminde yurttaşlık anlayışı “ılımlı” bir sivil-demokratik etki altına girdi. Ancak 1980’lerde, 1940’ların söylemine şiddetli bir geri dönüş yaşandı. Son on yılda vatandaşlık eğitimine sınırlı oranda ‘zerkedilen’ insan hakları duyarlılığı, hâkim “milli güvenlik yurttaşlığı” anlayışıyla başetmekte zorlanıyor!
Yazar:
Füsun Üstel
Füsun Üstel
Tahmini Okuma Süresi: 10 sa. 34 dk.Sayfa Sayısı: 373Basım Tarihi: Kasım 2004Yayınevi: İletişim Yayınları
ISBN: 978975050281Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
373 syf.
10/10 puan verdi
·
3 günde okudu
MAKBUL VATANDAŞ
Kitabın konusu, ülkemizde makbul vatandaş tanımının ve eğitiminin tarihsel süreç boyunca değişimidir. Kitabın sorunsalı, ülkemizde vatandaşlık inşasında hangi düşünceler hâkim olmuştur ve bu düşünceler eğitime nasıl etkisi olmuştur? Araştırma soruları şunlardır: 1-Vatandaş nedir ve nasıl olmalıdır? 2-Vatandaşlık tanımı hangi unsurları içermektedir? 3-Vatandaşlık eğitimi için kullanılan kitapların içeriği nedir? 4-Vatandaşlık eğitiminde ahlakın ve dinin yeri nasıl düzenlenmiştir? 5-Vatandaşlık eğitimi hangi siyasal konularda kullanılmıştır? 6-Yıllar içerisinde vatandaşlık eğitimi anlayışında neler değişmiş neler değişmemiştir? 7-Farklı dönemlerde hangi vatandaşlık anlayışları benimsenmiştir? 8-Vatandaşlık eğitimi verilirken cinsiyet boyutu nasıl işlenmiştir? Kavramlara geldiğimizde; vatandaş, eğitim, malumat-ı medeniye, vatan, millet, devlet, ahlak, din, çocuk, musahabat-ı ahlakiye, talim ve terbiye, pedagoji, vatandaşlık görevleri, meşrutiyet, cumhuriyet, demokrasi, devr-i sabık, Atatürk ilkeleri, toplumsal rol olarak sayabiliriz. Kitap yorumsamacı yaklaşım ile yazılmıştır. Kısa olarak belirtmek gerekirse kitapta bir yasaya veyahut genel bir kanıya ulaşmak gibi bir amaç yoktur. Kitap vatandaşlık kavramının ülkemizde nasıl çıktığı, bu kavramın içini nasıl doldurduklarını ve ilerleyen süreçte yaşanan olaylar sonucunda nasıl değiştirilip kullanıldığını incelemektedir. Bu yaşananları anlayıp yorumlamıştır.
"Makbul Vatandaş"ın Peşinde
"Makbul Vatandaş"ın PeşindeFüsun Üstel · İletişim Yayınları · 200422 okunma
Reklam
373 syf.
7/10 puan verdi
·
7 günde okudu
Üstel’in bu eserini bir akademik ödevim için okuyup ulusçuğun Türkiye’deki yankılarının izini sürme imkânı bulmuştum. Ulusçuluk ve Türkiye’deki sağ ideolojilerle akademik bakımdan ilgilenen herkesin tümünü okumasa bile başvurmasında yarar olacağını düşündüğüm bu kitap okuru resmî devlet söyleminde ve ondan da çok ders kitaplarında yaratılmak istenen makbul yurttaşın ne olduğunu anlamaya davet ediyor. Üstel II. Meşrutiyet’le iyice kesinleşen batılılaşma hamleleriyle ve modern devletin doğuşuyla istenilen insan tipinin yaratılmasında kullanılagelen temel kamusal eğitimin ders kitapları ve müfredatları incelemeye koyuluyor. Bu dönemi Cumhuriyet dönemi izliyor ve Cumhuriyet döneminin ilk kısmını 1919-1924, 1924-1930 ve 1930-1940 zaman dilimlerine bölüyor. Arkasından çok partili hayata geçişten 1980 askeri darbesine kadar olan dönemi ve nihayet 1980 sonrası dönemi AKP hükûmetlerine kadar irdeliyor. Kimi zaman Fransız tipi bir yurttaşlık anlayışının hâkim olduğunu, kimi zaman Alman tipi etnik kökene dayanan bir yurttaş modelinin benimsendiğini gözlemledim. Yurttaş-devlet ilişkisi için sürekli yeniden tanımlanan yurttaşlık kavramının ne mühim olduğu devlet aygıtını elinde bulunduran hükûmetlerin farklı dönemlerde farklı makbullükler inşa ettiklerinden belli. Üstel bu bakımdan bu güç ilişkisini iyi ki incelemiş.
"Makbul Vatandaş"ın Peşinde
"Makbul Vatandaş"ın PeşindeFüsun Üstel · İletişim Yayınları · 200422 okunma
100 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.