Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Uzay - Zaman - Madde

Metafizik Dersleri

Henri Bergson

Metafizik Dersleri Sözleri ve Alıntıları

Metafizik Dersleri sözleri ve alıntılarını, Metafizik Dersleri kitap alıntılarını, Metafizik Dersleri en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Metafizik iki temel soruyu cevaplamayı görev edinir: 1) Madde nedir? 2) Zihin nedir? Zira fizikçinin, doğa bilimcinin, tarihçinin, filologun bu iki nesnenin doğasının tam olarak ne olduğunu bilmekle meşgul oldukları zannedilmemelidir.
Reklam
kelimenin tam anlamıyla felsefe, sıkı sıkıya birleşmiş psikoloji ve metafiziktir.
Homojen zaman nedir? Zaman, ardışık hallerimizin sıralanarak yan yana koyulabileceği bir çizgi gibi nasıl zuhur edebilir? Zamanı bir büyüklük gibi ölçmemiz nereden gelir? Bu problemin çözümü, az önce yaptığımız uyarıda bulunur, yani sadece bir tek süre vardır, fakat ne kadar evrimleşen bilinç varsa o kadar da süre vardır. Bununla birlikte paralel olarak gelişen bu süreler müşterek bir noktaya sahiptir, zira eğer çeşitli cevherler birbirleri üzerinde tesirde bulunuyorsa bunun nedeni bağımsız sürelerde müşterek anların, müşterek eş zamanlılıkların bulun masıdır. Öyleyse bu eş zamanlılıkları, her bilincin sırasıyla kendi evriminde eş zamanlı olarak katettiği bir çizgi boyunca sıralanmış olarak tasavvur etmek zordur. Homojen zaman olarak adlandırdığımız şey ideal bir ortam, tüm ardışıklıkların sahnesi, tüm kişisel sürelerde müşterek olanı açıklayan gayri şahsi bir süredir. Başkasına ait olmadığı kadar bize de ait olmayan, aynı zamanda kendisinde bu hallerin olmadığı kadar şu hallerin de art arda gelmediği bir bilinci tasavvur ediyoruz. Bu bilinç gayri şahsi olmalıdır zira böylece tüm bilinçler onda kendilerini geliştirmiş olurlar ve bu bilinci dolduran olguların, diğer tüm bilinçleri dolduran olgulara yerlerini bırakabilmeleri için niteliksiz olmaları gerekir. Bu gayri şahsi bilinç, homojen zamandır, yani sürenin ifadesi olarak seçilen uzay, yani gitgide uzaklaşarak sıralanan noktaların sembolik olarak sürenin parçalarını temsil ettiği uzay. Öyleyse homojen zaman sadece bir çizgidir ya da daha ziyade gerçek süreye sembol işlevi gören uzaydır.
Sayfa 52 - Uzay/Zaman/KindleKitabı okudu
Bir bilimin felsefesi o bilim için ne ise, bu tarz bir çalışma da bilimlerin bütünü için odur. Nasıl ki bir bilimin felsefesi, o bilimin bilinen hakikatlerinin sentezini yapıyorsa, aynı şekilde bu üst felsefe [philosophie supérieure] de madde ya da zihin bakımından söylenebilecek ve bilinebilecek her şeyi birkaç basit formülle ifade eder. İşte bu en üst bilim metafiziktir, ya da doğanın ötesinde olan, en üst felsefi bilimdir, tüm bilimlerin baş tacıdır. Janet'nin dediği gibi, kelimenin tam anlamıyla felsefe, sıkı sıkıya birleşmiş psikoloji ve metafiziktir.
Sayfa 25 - Felsefe ve Konusu/KindleKitabı okudu
Bu düşüncenin hazır bulunduğu ve belki de bu düşüncenin kendisine verdiği rüyada düşünceden bağımsızmış gibi yaşadığı ve ondan bağımsızmış gibi tesirde bulunduğu görülen varlıklar vuku bulur, fakat bunlar düşüncenin haricinde bir hiçtir. İşte kendi kendisiyle, mutlak ve tam idealizmle neticelenen idealizmin geldiği nokta budur.
Reklam
Bilincim kendi süresinin duygusuna sahiptir ve benimkinden başka bir süre tanımam, lakin buradan da tek sürenin benimkisi olduğu neticesi çıkmaz. Evreni kendi bilincime indirgemek, bizim çürüteceğimiz fakat aşırı idealistlerin hoşuna gidecek bir hipotezdir. Benimkinden başka bilinçler de olduğunu kabul etmeliyiz. Her bir bilincin, kendisinin evriminden ve kendi hikayesinin gelişiminden başka bir şey olmayan bir süresi vardır.
Sayfa 51 - Zaman/KindleKitabı okudu
Özet olarak söylemek gerekirse deneyim sadece kendi iç farklarından dolayı birbirleri içinde eritmenin bizim için imkânsız olacağı bir şekilde verili bulunan eş zamanlı unsurları yan yana yerleştirme zorunluluğunu açıklayabilir.
Her algı sonlu iken uzay sınırsız bir ortamdır, her duyum basit iken uzay sınırsızca bölünebilirdir, kendi başına ele alınan her duyum bir duyumdan başka bir şey değilken uzay eş zamanlı duyumların düzenidir. O halde uzay a priori olarak bilinir gibi gözüküyor. Başka bir ifadeyle söyleyecek olursak tüm insanların zihninde duyumları ayrıştırma [distinguer] ve yan yana koyma [juxtaposer] temayülü vardır.
Sayfa 37 - KindleKitabı okudu
"Hakikat aşkı her insana doğuştan gelir."
Sayfa 79 - Pinhan yayıncılık
158 öğeden 101 ile 110 arasındakiler gösteriliyor.