Dönemin çökmüş, adaletsiz ve rüşvetten geçilmeyen hukuk sisteminin tek kurbanı değil elbette Josef K. Niceleri daha bu anlamsız ve gayrimeşru tutuklanmaların kurbanı olmuştur. Öncesinde bir kaç kişiden duyduğu kadarıyla davadan kurtulması mümkün değildir ancak kendisinin çabalarıyla davayı ‘sürüncemede bırakabilir’ yada ‘gerçek olmayan salınma’ olabilirdi.. Ortada gerçekten bir suç olmamasına rağmen, bu roman beni gerçekten dönemin ne kadar rüşvetvari, adaleti yeniden anlamlandırma ve sadece isminin havada kalması ile bir hayli ilişkilendirdi.. Ve sonrasındaki infaz edilme ise, yaşanan hiçbir şeyin adil olmadığını, hayatın o dönemin mahkemesinin ciğeri beş para etmez yargıçlarının ve hukuk memurlarının iki dudağı arasında olduğunu öğrendim.. Kafka da bir hukukçuydu ve eminim ki içlerinde yaşanan kendisinin de birinci gözden tanık olduğu, yalan dünyayı bizimle paylaşmak istedi..
