İnsanoğlunun olmuş, olabilecek ve olan hâllerini en iyi anlatan kitaplardan biri bence. Daha önce kurgusal romanlarda gördüğüm en iyi tasavvurlar Dostoyevski'nin eserlerinde vardı. Orada insanların aydınlık-karanlık, iyi-kötü, güzel-çirkin vb. tüm unsurları tam bir şeffaflık ile gözler önüne seriliyordu. Bu kitapta ise insanın hatta tüm insanların varabileceği en yüksek nokta ile düşebileceği en düşük nokta arasındaki bağlantıların işlendiğine tanık oldum. Yani, yaptıklarımız ve yapmadıklarımız ile olanlar ve olmayanlar biraraya gelerek bir insanı hem kendi içinde hem de hayattaki konumda yüceliğe erdirebilir ya da dibe vurdurabilir. Kitaptan anladığım çok fazla olgu var. Ama bir tanesi diğerlerini bir böcek gibi eziyor. O da; her birimizin kendi içinde sahip olduğu bir yap-boz var. Bu yap-bozu, kendi arzularımız ve karakterimizle tamamlıyoruz. Aynı zamanda, bizden daha yüce olan bir yap-bozun ufacık bir parçasıyız. Herhangi bir yap-bozdaki ufak bir değişimin yarattığı etkiye tanık olmak ve anlamak ise gerçekten büyük bir lütuf!
