Niçin? Gönderileri
Niçin? kitaplarını, Niçin? sözleri ve alıntılarını, Niçin? yazarlarını, Niçin? yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Devlet ve Adalet
Türkler, meselâ endüstrileşme, meselâ demokrasi gibi konularda batılılardan çok şey öğrenebilirler. Fakat devlet inşası ve devleti devlet yapan unsurlar konusunda en güçlü devletleri kuran bu kültürün öğreteceği çok şey olması gerekir...
Birinci emperyalizm döneminde kontrol edilecek ülkeye bir başkan veya reis tayini kâfi idi. Fakat görüldü ki o başkan ve reisler kolayca devrilip yerlerini bu defa o kadar dost olmayan başkan ve reislere devredebiliyorlar. Belki en iyisi, asgarî ölçülerde çalışabilen, asgarî refah sunabilen, asgarî bir ''demokrasi'' görünümüne sahip ''millet'' inşa etmekti.
Creol
Ortak bir yüksek kültürü koruyup, geliştirip nesilden nesile aktaramayan bir millet ise millet olarak kalamaz. Millet öncesi, ilkel bir topluluğa geriler: Etnisiteye, kavme, aşiretlere... Aydınları da ''creol''e.
[''Creol-okunuşu: kreol'', kolonilerde, kolonizatör milletin diliyle genellikle birden fazla yerli dilin karışımından oluşan, henüz tam ''lisan'' özelliğini taşımayan anlaşma vasıtasına verilen isimdir.
Müslümanları da Türkleri de, batının üstünlüğü altında ezilmiş diğer toplulukları da görece güçsüz bırakan şey, kendilerinin geri gitmesi değil, batının sürekli yeniliklerle ileri gitmesidir. Onlar, tıpkı duran bir trendekilerin yanlarından geçen trene bakıp geri gittiklerini sandılar. Hâlbuki geri gitmiyorlardı. Yaptıkları hata, durmalarıydı.
Nasıl ve Niçin'i İyi Anlamak
Hıristiyan inancına göre insan, günahından ötürü cennetten kovulmuştur. Günahlarından arındığında Tanrı'nın Krallığı yeniden gelecek ve cennete dönülecektir. Komünistlere göre insan başlangıçta "ilkel komünal toplum"da yaşıyordu ve mutluydu. Bu ilk toplumdan sonra geçirilen ve bizi bedbaht eden bütün üretim şekillerinden sonra -ama bu sefer daha yüksek bir düzeydeki- komünist topluma dönülecek ve mutluluk geri gelecektir. Osmanlı'nın gerileme yıllarında Koçi Bey risalesinin örnek gösterilebileceği hâkim fikir şöyledir: "atalarımız gibi yaşarsak, eski gücümüze kavuşuruz". Bazılarımıza göre Atatürk -ve İnönü- devirleri, Türklerin altın çağıdır. Ancak o zamanlardaki düzene dönerek kurtulabiliriz. Selefi-Vahabi etkisindeki fundamentalizme göre, Müslümanlar, tıpkı peygamber devrindeki gibi yaşarlarsa, başka bir şey yapmalarına gerek kalmadan tekrar dünyaya hâkim olurlar.
Bu düşünce çizgilerinde derinden kavrayış, kendi kültürünü ve dünyanın birikimini anlamak yoktur; bilgelik yoktur. Kurtarıcı şablonların zihnî kolaylığı vardır.
En hakikî mürşidin ilim oluşu bundandır. İlim, Allah'ın ayetlerinden ibret almak değil midir: Dünyayı ön yargısız izlemek, anlamak, niçinlere hâkim olmak...