Osmanlı Diplomasisi
Ali İbrahim SavaşOsmanlı Diplomasisi Gönderileri
Osmanlı Diplomasisi kitaplarını, Osmanlı Diplomasisi sözleri ve alıntılarını, Osmanlı Diplomasisi yazarlarını, Osmanlı Diplomasisi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
1720 yılında Viyana'ya gönderilen İbrahim Paşa'nın sefâretnâmesinde, Avusturyalılar, şehre girerken dergâlı-ı âlî yeniçerilerinin elçinin arkasından yürümelerini ve tüfenklerini yukarıda değil aşağıda tutma larını istemişler, ancak bu istek kabul edilmemiştir. Buna mukabil, İstanbul'a gelen yabancı elçilerin şehre girişlerinde bayraklarını açmaları veya askeri bando kullanmaları her zaman mümkün değildi. Bazen askeri müziğe müsaade edilirken, bayraklarını açmalarına izin verilmezdi.
Sayfa 64Kitabı okudu
Gerek Osmanlı elçilerinin sefâretnâmelerinde ve gerekse sınır tahdit raporlann da tartışmalara sebep olan bu diplomatik kaide, eşit şartlarda müzâkere ve mükâlemeyi gaye edinmiş ve Devlet-iAliyye-i Osmaniyye’nin şânu şerefini tekmîl için devamlı başvurulan bir düstur olmuştur. Osmanlı diplomatlarının bu kaidenin uygulanmasında ısrar etmelerinin sebebi, ya bana, özellikle Hıristiyan diplomatların her firsatta Osmanlı diplomatlarıru taciz etme ve savaş meydanlarında kaybolan onurlarım bu görüşmelerde kurtarmak gayrederidir; veya, Yirmisekiz Mehmed Efendi’nin Sefâretnâmesinden de anlaşılacağı gibi, ömründe hiç Osmanlı görmemiş yabana bir devlet adamının, Osmanlı elçisini görmek istemesi ama onun ayağına gitmeyi gururuna yedirememesi gibi olaylardır.
Osmanlı diplomatlarının, devlet tecrübesi çok olan ve devletin onurunu en iyi derecede temsil edebilecek yüksek memurlardan seçildiğini görmekteyiz. Yabancı bir devletle, bu Hıristiyan olsun veya müslüman olsun, yapılan siyâsî ve diplo matik temaslarda görev alan yüksek dereceli memurların, bir diplomat olarak diplomatik protokolü iyi bilmesi gerekmektedir. Diplomasi ile alâkalı eserler incelendindiğinde, Osmanh Devleti’nin muhatabı olan devlet diplomatları da, her firsatta diplomat muhatabım taciz etmeyi ve onun şahsında devletinin gururu ve onuru ile oynamayı denemek istemişlerdir, fakat hemen hemen her defasında da, Osmarüı diplomatlarının tavizsiz tavırları karşısında niyederine nâil olamamışlardır
Sayfa 49Kitabı okudu
1521 yılında Belgrad'ın fethinden sonra Kanuni Sultan Süleyman, tebrike gelen ve ilişkileri hususunda teklifte bulunan devletlerden sadece Venedik ve Regusalıların istekleri kabul elmiş ve Venedik’e üç yılda bir değiştirmek kaydı ile İstanbul’da elçi bulundurma hakkı vermiştir. Bu antiaşma ile Osmanlı Devleti, düzenlenmesi planlanan Rodos seferinden önce, Adalar Denizi ve Akdeniz'de herhangi bir sorunun çıkmasını önlemek istemiştir.
1554 yılında İstanbul'a gönderilen Avusturyalı elçi Busbecg, Osmanlıların yabancı elçilere "Casus" muamelesi yaptıklarından yakınmakla, fakat hemen akabinde de bu davranışta pek haksız olmadıklarını vurgulamaktadır.
Osmanlı diplomasisinde dönüm noktaları
Osmanlı dış politikasına ve diplomasisine yön veren ve onları önemli ölçüde etkileyen olayların başında 1606 Zitvatorog Barışı gelmektedir. Bu barışın ehemmiyeti, Osmanlı Devleti'nin daha önce ‘ "Viyana Beyi” olarak hitap ettiği Avusturya-Roma imparatorunun “ Kaiser’ olarak tamnması ve senelik cizyeden (trihut) vazgeçmesi ile açıklanabilir. Osmanlı diplomasisinde dönüm noktalanndan biri olan bu antlaşma ile diplomatik manada ilk prestij kaybı meydana gelmiştir. Bunu takiben 1699 Karlofça Barışı ile, Osmalı tarihînde ilk defa yabancı bir devletin tavassutu kabul edilmiş ve Osmanlı diplomasi literatüründe eski Moskov Prensi olan Rus Çarı’nın “Çarlık” ünvanı kabul edilmiştir.