Özgür İrade Sözleri ve Alıntıları
Özgür İrade sözleri ve alıntılarını, Özgür İrade kitap alıntılarını, Özgür İrade en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
O halde kişiyi belirli bir karar almaya, belirli bir eylem üzerine karar vermeye iten şey, bu kararı almaya yönelik herhangi bir emir ya da kişinin bu kararı almak için önceden verdiği herhangi bir karar değil, kararlaştırılan şekilde hareket etmek için bir sebep, karar verilen eylemle ilgili iyi ya da arzu edilir bir şeydir. Kişiyi elini kaldırmaya karar vermeye iten şey, karar vermeye ilişkin bir emir ya da kişinin kendi adına bu yönde bir karar vermesi üzerine herhangi bir karar değil, oldukça farklı bir şeydir: iyi ya da arzu edilen bir şey, kararı almanın kendisiyle ilgili değil, hakkında karar verilen eylemin gerçekleştirilmesiyle ilgili, kişinin gerçekten elini kaldırmasıyla ilgili bir şey.
Sayfa 87Kitabı okudu
Özgür olmak, hangi eylemleri gerçekleştireceğimizin bize bağlı olmasıdır ve tam da bu yüzden, ister aptalca ister akla uygun olsun, birden fazla eylemin bizim için mevcut olması yeterlidir.
Sayfa 75Kitabı okudu
Makul ya da mantıklı olmak, zorunlu olarak başka türlü davranma kapasitesine sahip olmak anlamına gelmez. Gerçekten de bir kişinin rasyonelliği bazı durumlarda başka türlü davranma kapasitesini tamamen dışlayabilir. Başka türlü davranmanın akılla çelişeceği bir durumu ele alalım. Böyle bir durumda, bir kişi aptalca bir şey yapamayacak kadar akla uygun biri olabilir. Ancak özgür olmak her zaman başka türlü davranma kapasitesine -özgürlüğüne– sahip olmaktır. Özgürlük tam da budur; hangi eylemleri gerçekleştireceğimizin bize bağlı olması, yani şu ya da bu şekilde hareket edip etmeyeceğimizin bize bağlı olmasıdır.
Sayfa 76Kitabı okudu
Hobbes için insan özgürlüğü artık bir irade ya da hedef benimseme özgürlüğü olarak uygulanmamaktadır. Akla da bağlı değildir. Hobbesçu özgürlük, sahip olabileceğimiz her türlü arzunun tatmin edilmesinin önünde hiçbir engel olmaması durumundan daha fazlası değildir. Eylemlerimizin arzularımız tarafından nedensel olarak önceden belirlenebiliyor olması, yani bize gelen ve bizim elimizde olmayan arzular tarafından belirlenebiliyor olması özgürlüğümüzden bir şey eksiltmez. Özgürlük için önemli olan tek şey, bir arzuya sahip olunduğunda onun tatmin edilmesi yolunda engel oluşturabilecek hiçbir şeyin olmamasıdır.
Sayfa 90Kitabı okudu
O halde bir eylemi sahici bir eylem yapan, bir sonuca veya çıktıya ulaşmak için bizim tarafımızdan üzerine düşünülmüş, bilerek yapılmış bir şey olarak anlaşılabilir olmasıdır. Eylem her zaman anlaşılır biçimde amaçlı bir şey olmalıdır. Her zaman şu ya da bu hedefe yönelik olmalıdır; yani bu nihayetinde, eylemin amacının onun ötesine uzanıp uzanmadığı veya eylemin yalnızca kendisi için gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği meselesidir. O halde, eylemimizin verili bir hedefe yönelik olduğunu doğru kılan nedir? Örneğin, elimi kaldırdığımda bunu size işaret etmek için yaptığımı doğrulayan nedir? Elbette eylemi belirli bir arzu veya motivasyonla gerçekleştiriyorum; bu, tam da o hedefe yönelik bir arzu veya motivasyondur. Eğer elimi kaldırmam, hedef olarak sana işaret etmek şeklinde addedilirse, elimi yukarıya götürmeme neden olan şey sana işaret etme arzum olmalıdır. Bedenimizin, arzularımızdan kaynaklanmayan-yani biz istesek de istemesek de meydana gelen- hareketleri, hedefe yönelik eylemler değil, seğirmeler veya refleksler gibi salt kör hareketlerdir.
Sayfa 29Kitabı okudu
Şunun yerine bunu yapmaya karar vermek, tıpkı Hobbes'un varsaydığı gibi, tamamen istem-dışı bir şeydir. Şunu yapmak yerine bunu yapmaya karar vermek, diğerine değil de bu şekilde karar vermeye yönelik daha öncel bir karar temelinde değil, o anda gördüğüm seçeneklere karşılık olarak-gerçek ya da görünürdeki potansiyel faydalarına karşılık olarak-yaptığım bir şeydir.
Sayfa 88Kitabı okudu
Özgürlük, engellenmemiş bir istemeden başka bir şey değildir; engellenmemiş isteme elbette Hobbes tarafından engellenmemiş arzudan başka bir şey olarak anlaşılmamaktadır:
ÖZGÜR BİR İNSAN istediği şeyi yapması engellenmemiş olan insandır. Özgür irade sözünün kullanımından, iradenin, arzunun veya eğilimin özgürlüğü değil, kişinin özgürlüğü anlaşılır, şu anlamda ki o kişi, yapmak istediği, arzu ettiği ya da eğiliminde olduğu şeyi yaparken bir engelle karşılaşmaz. ... ...
Sayfa 91Kitabı okudu
...insanların bir iradeye sahip olduğu mefhumu, bir rasyonalite kapasitesine sahip olduğumuz fikrinden doğar. Bir iradeye sahip olmak, karar vermeye muktedir olmak; aklımızla, bazı hedefleri iyi veya ulaşılmaya değer olarak anlama kapasitemizle ve eylemleri, bu hedeflere ulaşmanın daha iyi veya daha kötü yolları olduğunu fark etmemizi sağlayan şeyler olarak görme kapasitemizle eyleme geçirilme yeteneğine sahip olmak demektir.
Sayfa 42Kitabı okudu
Açıkçası özgürlük -nasıl davranacağımızı kontrol etme kapasitemiz-bir tür güçtür. Sonuçta, özgürlük nasıl davranacağımız konusunu bize bırakır. Özgürlük bir anlamda, nasıl hareket edeceğimizi “gücümüz dâhilinde” bize bırakır. Eylemlerimiz üzerindeki kontrolümüz tam da budur; bir eylem ve olayı belirleyen, nasıl eyleyeceğimizi belirlemek için sahip olduğumuz bir güç.
Sayfa 141Kitabı okudu
Bizler yaptıklarımız ya da yapamadıklarımız için kınanırız; ancak kendi yapıp etmemizden bağımsız olarak başımıza gelen şeyler için suçlanmayız. Bu sorumluluk görüşü son derece doğal ve bildiktir. Fakat ahlaki sorumluluğu, başka herhangi bir şey için değil de nasıl eylediğimiz ve eylemlerimizin sonuçları bakımından sahip olduğumuz bir şey haline getiren nedir?
Sayfa 19Kitabı okudu