Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza

Tülin Bumin

Sayfa Sayısına Göre Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza Sözleri ve Alıntıları

Sayfa Sayısına Göre Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza sözleri ve alıntılarını, sayfa sayısına göre Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza kitap alıntılarını, etkileyici sözleri 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sanatta, ticarette, bilgide dünyevileşme ve maddeye yakınlaşma, Rönesans'ın Doğa kavramının yepyeniliğinin en belirgin göstergeleridir. Buna karşılık Ortaçağ kültürünün, doğayı ihmal etme ya da küçümseme karşılığında, Batı kültürüne Antikite'ye göre derinleşmiş ve zenginleşmiş bir Özne ve Tarih kavramlarını kazandırmış olduğu söylenir. Mesela E. Gilson, Antikite'nin özneyi, konusu karşısında edilgin ve mümkün olduğunca silik olarak konumlayan ve hatta Aristoteles'te olduğu gibi, ideal durumda onu konusu ile bütünleşmeye çağıran bilgi ideali karşısında Hristiyanliğın, özne kavramına bambaşka boyutlar kazandırdığını belirtir. Bu özne, bütün etkinliğini evreni bilme sürecinde tüketmeyen, özerk, kendine özgü bir hayatı olan bir öznedir. Doğa- nesne ise, içinde öznenin düşüşüyle başlayan dramının yaşandığı bir de kor duruma düşer. Özne ile birlikte Tarih, yine Ortaçağ Hristiyan dünyasının yeniden tanimlayarak Modernlik'e miras bıraktığı kavramlardir.
Rönesanslılar doğayı sevdiler, onu sonsuz bir merakla araştirdılar; ama onu, bugün bilimden anladığımız anlamda bilmediler. Dolayısıyla onlarda bizim bilimimizin ilk örneğini aramamız doğru değildir.
Sayfa 12 - Yapı kredi yayınları 8.baskıKitabı okudu
Reklam
16. yüzyıl Rönesans’ını en iyi temsil eden düşünürlerin başında kuşkusuz G. Bruno yer alır. Bloch’a göre o, kosmosun sonsuzluğunun sesidir. Onda belki de ilk kez sonsuzluk ve içkinlik (Immanence) bir arada dile getirilir. Daha önceleri, Antik Yunan’da akıl-dışı olduğu düşünülen, Ortaçağ’da ise tanrısal aşkınlığa dönüşen sonsuzluk onda dünyevîleşir. İnsan, kendisini ilk kez sonsuzluğun içinde duyar. Bu, bir bakıma Hegel’in sonlu ile sonsuzun, evrensel ile tikelin uzlaşımı olarak gördüğü uğrağa benzese de, söz konusu olan, ne Tarih ne Prusya Devleti değil, tümüyle kosmik bir duyarlılık tavrıdır.
İnsan rüzgarla, toprakla, yıldızla kardeştir.
Sayfa 15 - Yapı kredi yayınları 8.baskıKitabı okudu
Magellan’ın 1519-1522 yıllarında yaptığı yolculukların Batı düşüncesine kazandırdığı en önemli şey, belki de şu kanı olmuştur: sayısız başka uygarlık! ... Başka uygarlıklar vasa, başka akılsallıklat da olabilir. Ya da daha doğrusu bizim akılsallığımız, belki de, bâzen doğru bâzen yanlış olabilen yerleşik yargılarımızdan başka bir şey değildir!
Megella'nın 1519 1522 yıllarında yaptığı yolculukların Batı düşüncesine kazandırdığı en önemli şey, belki de şu kanı olmuştur: sayısız başka uygarlık! O halde dünya, Hristiyanlığın ileri sürdüğü gibi, insan için yaratılmış olsa bile, her durumda, yalnızca Hristiyanlar için yaratılmadi. Bir uygarlığın başka Uygarlıklarla karşılaşmasının uyandırdığı sarsıntı, bu uygarlığın felsefi, politik, toplumsal bütün öğelerini birbirine bağlayan akılsallık anlayışını da sarstı: Başka Uygarlıklar varsa, başka akılsallıklar da olabilir. Ya da daha doğrusu bizim akılsallığımız, belki de, bazen doğru bazen yanlış olabilen yerleşik yargılarımızdan başka bir şey değildir!
Reklam
79 öğeden 11 ile 20 arasındakiler gösteriliyor.