Terapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi
Ertuğrul KöroğluTerapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi Gönderileri
Terapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi kitaplarını, Terapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi sözleri ve alıntılarını, Terapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi yazarlarını, Terapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Değersizlik Düşünceleri
Değersizlik düşünceleri, kişinin kendisi ile, bir başkası ile yada yaşam koşullarıyla ilgili olabilir. Değersizlik düşünceleri "Ben kendime, her ne istiyorsam onu vermeliyim ya da sen bana ya da yaşam bana, her ne istiyorsam onu vermeli" dayatmasından köken alır. Değersizlik düşüncelerinin iki öğesi vardır. Birincisi, kişinin bir yönünü ya da başına gelen bir olayı değerlendirmesi; ikincisi kendini genel bir değerlendirmesidir.
+ Sınavı geçememem bir başarısızlık ve benim başarısız biri olduğumu gösterir.
- Sınavı geçememem başarısız ve yetersiz biri olduğumu gösterir.
+ Bana karşı saygılı davranmaman bana karşı kötü davrandığını gösterir, dolayısıyla senin kötü bir insan olduğunu gosterir.
- Bana karşı kötü davrandığın için sen kötü bir insansın.
Özetle, başımıza gelen, istenmedik, olumsuz bir olay karşısında akılcı düşünmeyi başarabilirsek, olumsuz da olsa, sağlıklı duygular yaşarız; ancak istenmedik, olumsuz bir olay karşısında akılcı olmayan bir biçimde düşünürsek, sağlıksız olumsuz duygular yaşarız.
Sayfa 13
Korkunçlaştırma Düşünceleri
Korkunçlaştırma düşünceleri, aşağıdaki anlamlardan birini ya da birkaçını birden taşıyan, aşırı uçlarda yer alan düşüncelerdir.
• Yüzde yüz kötü ya da "daha kötüsü olamaz" bir durum.
• Yüzde yüz kötüden daha kötü bir durum.
• Bu durumdan çıkacak olası iyi bir durum olamaz.
Korkunçlaştırma düşüncesi "Bu denli kötü olmamalı" dayatmasından köken alır ve iki öğesi vardır. Birincisi, istenmedik kötü bir durum olmuştur; ikincisi, başa gelen bu kötü durum korkunç bir durum olarak düşünülmekte ya da sanki dünyanın sonuymuş gibi algılanmaktadır. Başa gelen istenmedik durum, korkunç bir durummuş gibi ya da sanki dünyanın sonuymuş gibi yeni bir düşünceye dönüştürülmektedir. Böylece korkunçlaştırma düşüncesi, aşırı uçta bir düşünce olmaktadır.
Sayfa 11
Dayatmalar
Insanların başlarına gelen istenmedik olaylara ve tersliklere verdikleri sağlıksız tepkilerin temelinde dayatmalar yatar. Dayatma, katı bir düşüncedir ve kişinin belirli durumlara, "olmalı" ya da "olmamalı" diye dayatarak yaklaştığını gösterir. Dayatmalar, kişinin kendisiyle, başkalarıyla ya da yaşam koşullarıyla ilgili olabilir. Çoğu zaman, insanların kısmen yeğleyebilecekleri, esneklik gösterebilecekleri durumları dayatmaya dönüştürmelerinden oluşur.
+ Sınavı geçmek istiyorum, dolayısıyla geçmeliyim.
- Sınavı, her ne olursa olsun, geçmek zorundayım.
+ Bana karşı saygılı davranmanı istiyorum, dolayısıyla bana karşı saygılı davranmalısın.
- Bana karşı saygılı davranmak zorundasın.
Sayfa 11
Akılcı Olmayan Düşünceler
Akılcı olmayan düşüncelerin de dört özelliği vardır. Bunlar;
1. Katı ve aşırı uçlarda olan,
2. Gerçeklikle uyumlu ve tutarlı olmayan,
3. Mantığa uygun olmayan ve
4. Kişi için yapıcı olmayan düşüncelerdir.
Düşünce odaklı çağdaş psikoterapilerde akılcı olmayan dört tür düşünce tanımlanmıştır. Bunlar;
1. Dayatmalar,
2. Korkunçlaştırma düşünceleri,
3. Dayanma eşiğinin düşük olduğu algısıyla (katlanılamazlık) düşünceler ve
4. Değersizlik düşünceleridir.
Sayfa 10
Kendini Kabul Yaklaşım Örnekleri
Koşulsuz kendini kabul etmek, esnek ve yeğleyici bir yaşam anlayışı ile yakından ilişkilidir.
• Dayatmacı Yaklaşım: Insanlar beni sevmeliler. Insanlar beni sevmezlerse, bu benim sevilebilir olmayan biri olduğumu gösterir.
• Esnek ve Yeğleyici Yaklaşım: Insanların beni sevmelerini isterim, ancak yalnızca ben istiyorum diye beji sevmek zorunda değiller. Birtakım insanların beni sevmemeleri, benim sevilebilir biri olmadığımı göstermez. Ancak, benim, sevilebilir ve sevilebilir olmayan yanları da olan ve bu yanlarımla, kimi insanların sevebileceği, kimilerinin de sevmeyebileceği bir insan olduğumu gösterir.
•Dayatmacı Yaklaşım: Yaptığım işi çok iyi yapmalıyım. Yapamazsam Bu benim başarısız biri olduğumu gösterir.
• Esnek ve Yeğleyici Yaklaşım: Yaptığım işi çok iyi yapmak isterim, ancak iyi yapamazsam, bu benim genelde başarısız biri olduğumu göstermez, ancak yaşamımın bu kesitinde, yalnızca bu alanda bir başarı gösteremediğimi gösterir.
Sayfa 9
Kendini Koşulsuz Kabullenme 2
Kendimizi koşulsuz kabul edersek, duygularımız sağlıklı, davranışlarımız yapıcı olur. Yaptığımız bir yanlıştan ötürü kendimizi koşulsuz kabul edecek olursak aşağıdaki aşamalardan geçebiliriz;
☆ Yanlış davrandığımızı kabul ederiz.
☆ Böyle davrandığımız için üzülür, pişman oluruz.
☆ Yaptığımız yanlıştan ders çıkarırız.
☆ Yanlış davranmamıza yol açan bütün etkenleri gözden geçiririz.
☆ Gelecekte nasıl daha değişik davranabileceğimize karar veririz.
☆ Gelecekte daha değişik davranma kararlılığı gösteririz.
Sayfa 9
Kendini Koşulsuz Kabul Etmek 1
Insanların, kendilerini, belirli bir koşula bağlamadan, koşulsuz kabul etmeleri gerekir. Kendini koşulsuz kabul etmenin genel ilkeleri şunlardır;
• Insanlar özel birçok alanda birbirleriyle eşit olmayabilirler, ancak bir insan olarak birbirlerine eşittirler.
• Bir insanın değişik özelliklerine, değişik yönlerine bir değer biçilebilir, ancak bir insana genel olarak tek bir değer biçilemez.
• Insanlar birbirlerine benzemeyen, "biricik", bir diğer eşi olmayan, kendine özgü birer varlıktırlar.
• Insanlar, insan oldukları için, yasıyor oldukları için, "biricik" ve "eşsiz" oldukları için ve sürekli değişikleri için değerlidirler.
• Insanlar yanılabilen, yanlış yapabilen varlıklardır. Kendilerini böyle kabul etmeleri gerekir.
• Kendimizi koşulsuz kabul edersek, daha mantıklı düşünebilir ve aşırı genelleme yapma yanlışına düşmeyiz. Tek bir davranış ya da tutumumuzu değerlendirerek, kendimiz ile ilgili genel bir yargıya ulaşmaya çalışma yanlışına düşmeyiz.
Kabullenme Düşünceleri
Kabullenme düşünceleri, kişinin kendisiyle, bir başkasıyla ya da yaşam koşullarıyla ilgili olabilir. Kabullenme düşüncelerinin de üç öğesi vardır, kişinin benliğinin ancak bir yönünün değerlendirilebileceği, kişinin benliğinin genel olarak değerlendirilip derecelendirilemeyeceği ve insanların yanlış yapabilir, karmaşık ve derecelendirilemez varlıklar olduğu kabul edilir.
"Girdiğim sınavı geçemezsem kötü olur, ancak bu benim yetersiz biri olduğumu göstermez. Ancak benim, bu kez başarısız olmuş olan, başarısızlığa uğrayabilen bir insan olduğumu gösterir."
"Bana karşı saygılı davranmazsan, bana karşı kötü davranmış olursun, ancak bu senin genelde kötü bir insan olduğunu göstermez. Ancak senin, iyi ya da kötü davranışlar gösterebilen ve bu kez kötü davranmış olan, başka herkes gibi karmaşık yapısı olan bir insan olduğunu gösterir."
Sayfa 8
Katlanılabilirlik Düşünceleri
Dayanma eşiğinin yüksek olduğu algısıyla ilgili düşüncelerin üç öğesi vardır. Birincisi, istenmedik bir olaya katlanmanın güç olduğu söylenir; ikincisi, katlanması güç olan olay bu olayın katlanılamaz olmadığı ve üçüncüsü, bu olayın (gerçekten oyleyse) katlanmaya değer olduğu kabul edilir.
Örneğin;
"Girdigim sınavı geçememem katlanılması güç bir durum, ancak buna katlanabilirim, katlansam benim için iyi olur."
"Bana karşı saygılı davranmazsan buna dayanmaya çalışırım ve buna dayanabilirim; bunu yapmaya değer, çünkü böyle yapmam sana karşı kendimi nasıl daha doğru ortaya koyabileceğimi düşünmeme yardımcı olur. (Bu örnekte, dayanma eşiğinin yüksekliğinin yapıcı bir tutum izlemeye yardımcı olduğu görülmektedir, çoğu zaman düşünüldüğü gibi, kişinin karşılaştığı durumu edilgin bir biçimde, olduğu gibi kabul etmesini gerektirmemektedir.)
Sayfa 8
Korkunçlaştırılmayan Düşünceler
Korkunçlaştırılmayan düşüncelerin de iki öğesi vardır. Birincisi, istenmedik bir olayın olmasının bir biçimde kötü olduğu söylenir; ikincisi, istenmedik bu olayın olmasının kötü olduğu, ancak "korkunç" olmadığı ya da dünyanın sonu olmadığı kabul edilir. Bu durumda, korkunçlaştırılmayan düşünce, aşırı uçlarda olmayan bir düşünce olmaktadır. Örneğin;
"Girdiğim sınavı geçemezsem kötü olur, ancak korkunç bir durum olmaz."
"Bana karşı saygılı davranmazsan bu hiç te iyi olmaz, ancak bu dünyanın sonu değil."
Sayfa 7