Terapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi
Ertuğrul KöroğluTerapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi Gönderileri
Terapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi kitaplarını, Terapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi sözleri ve alıntılarını, Terapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi yazarlarını, Terapi - Yeni Bir Yaşam Felsefesi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Yaşam Felsefesi
“Kimseye sana ihanet etmesine izin verecek kadar güvenme”
Sayfa 3 - https://www.instagram.com/kitapfelsefe/
Akılcı Düşünce, Nasıl?
Örneğin;
Akılcı olmayan yerleşik düşünce: Diğer insanlar kötü ya da haksız davrandıklarında ayıplanmalı, kınanmalı, suçlanmalı ve cezalandırılmalıdır; onlar kötü, berbat, rezil, kepaze insanlardır.
Akılcı düşünce : Unutulmamalıdır ki, insanlara değil, ancak davranışlarına değer biçilebilir. Belirli birtakım eylemler uygunsuzdur ve topluma ters düşer, bu tür eylemlerde bulunanlar aptalca davranmaktadırlar; en iyisi bu kişilerin değişmelerine yardımcı olmaktır.
Sayfa 29
Akılcı Olmayan Yerleşik Düşünceler | -meli, -malı
Akılcı olmayan yerleşik düşünceler saltçı ve dogmatiktirler. İsteklerin, dileklerin, yeğlemelerin yerine ''olmazsa olmaz''ların, dayatmaların ''-meli, -malı''ların uzantılarıdır. Başlıca üçü;
1.''-meliyim,-malıyım'' (iyi yapmalıyım, onaylanmalıyım vb.)
2.''-melisin, -malısın'' (bana iyi davranmalısın, beni sevmelisin vb.)
3. ''Dünya -meli,- malı'' (ne istiyorsam bana kolaylıkla ve kısa bir sürede vermeli, bana adil davranmalı vb.)
Sayfa 28
Yerleşik Düşünce, Yüklenen Anlam
İki tür yerleşik düşünce vardır. Bunlar akılcı düşünceler ve akılcı olmayan düşüncelerdir.
Akılcı düşünceler de, akılcı olmayan düşünceler de gerçekliğin değerlendirilmesidir, gerçekliğin tanımlanması ya da gerçekliğe ilişkin öngörüde bulunulması değildir.
1. Akılcı yerleşik düşüncelerin iç tutarlılığı vardır, mantıklıdırlar ve mantıksal olarak bağdaşıktırlar. Ancak unutulmamalıdır ki akılcı yerleşik düşünce, yalnızca mantıklı yerleşik bir düşünce demek değildir; mantıklı olması, gerekli, ancak yeterli bir koşul değildir.
2. Akılcı yerleşik düşünceler saltçı ve koşulsuz değildir, koşullara göre değişken ya da görecelidir. Akılcı yerleşik düşünceler genellikle, istemek, dilemek, umut etmek ya da yeğlemek olarak ifade edilirler. Dayatmacı felsefi yaklaşımı değil, isteyen ve yeğleyen bir yaklaşım gösterirler.
3. Akılcı olmayan yerleşik düşünceler mantıksal açıdan tutarsızlardır. Yanlış önermelerle başlayabilir ve/ ya da yanlış çıkarımlara yol açabilirler; genellikle aşırı bir genelleme yapılır. Bu yüzden belirli bir durumun abartıldığı değerlendirmelerdir ve ''korkunç'', ''berbat'', ''feci'', ''dehşet verici'' gibi terimlerle ifade edilirler.
Sayfa 28
Ruh Sağlığının Yerinde Olması Ölçütleri 2
Belirsizlik ve bilinmezlikleri kabul edebilme: Ruh sağlığı yerinde olan kişiler, olasılıklar dünyasında yaşadıklarının ayrımındadırlar ve salt kesinliklerin olmadığını ve hiç bir zaman da olmayacağı gerçeğini kabul etmişlerdir. Belirli bir düzen içinde yaşamaktan mutlu olurlar, ancak geleceğin onlara ne getireceğini ya da gelecekte tam olarak ne olacağını kesin bir şekilde bilemiyor olmaktan rahatsızlık duymazlar.
Yaratıcı etkinlikler içinde olma: İnsanlar, kendilerinin dışında, kendilerini unuturcasına ve kendilerinden geçercesine katıldıkları ''akış'' etkinliklerinden mutluluk duyarlar.
Bilimsel Düşünebilme: Ruh sağlığı yerinde olan kişiler, olmayanlara göre, daha nesnel, daha gerçekçi bakış açıları olan kişilerdir. Derin bir takım duygular yaşayabilirler ve bu duygularına göre davranabilirler, ancak duygularını yönetme becerileri vardır.
Sayfa 18
Ruh Sağlığının Yerinde Olması Ölçütleri 1
Ruh sağlığının yerinde olmasının birtakım ölçütleri tanımlanmıştır.
• Kendine ilgi gosterme: Ruh sağlığı yerinde olan kişiler kendileriyle ilgilidirler. Önemsedikleri insanlar için özveride bulunurlar ancak bunu kendilerini hiçe sayarak yapmazlar.
• Topluma ilgi gosterme: Insanlar, topluma karıştıkları zaman daha mutlu olurlar. Ahlaki değerleri göz önünde bulundurmazlarsa, başkalarının haklarını da korumazlarsa, içinde yaşadıkları toplumun sürüp gitmesi için işbirliği içinde olmazlarsa, mutlu bir yasam suremeyeceklerini bilirler.
• Kendi kendini yönlendirebilme: Ruh sağlığı yerinde olan kişiler, kendi yaşamlarının sorumluluğunu taşırken, eş-zamanlı olarak başkalarıyla da işbirliği içinde olmak isterler. Sürekli olarak başkalarının kendilerine dayanak olması beklentisinde olmazlar.
• Katlanabilme: Ruh sağlığı yerinde olan kişiler, hem kendilerine, hem de başkalarına yanlış yapma hakkı tanırlar. Kendilerinin ya da başkalarının bir davranışını beğenemeyecek olurlarsa, kendilerini yada başkalarını yerin dibine batırmaktan kaçınırlar. Değiştirilebilecek şeyleri değiştirmeyi, değiştirilemeyecek şeyleri olduğugibi kabul etmeyi ve bunlara katlanmayı, bunları birbirinden ayırt edebilecek kadar akıllı tutum izlemeyi bilirler.
• Esneklik Gösterebilme: Ruh sağlığı yerinde olan kişiler, düşüncelerinde esnektir ve değişmeye açıktırlar. Bir inanca, bir öğretiye aşırı ölçüde bağlanıp, ondan başkasını düşünmeyen, ondan başka her öğretiye, her inanışa karşı olan insanlar degillerdir. Kendileri ve başkaları için, hiç değişmeyecek, katı kurallar koymazlar.
Sayfa 17
• Insanlar, genelde, düşüncelerine, duygularına ve davranışlarına öyle takıntılı bir biçimde odaklanmışlardır ki, bunlar arasındaki etkileşimi artık görmez olurlar.
• Insanlar, göze almaları durumunda başlarına gelebilecek en kötü şeyleri düşünürler, ancak başarmaları durumunda duyacakları mutluluğu çoğu zaman göz önünde bulundurmazlar.
Bu yüzden, çağdaş psikoterapiler yalnızca kendini iyi hissetmekle ilgilenmezler, daha iyi olmakla, diğer bir deyişle "kalıcı iyilik durumu" ile ilgilenirler. Bunun 2 yolla sağlanabileceğini öne sürerler.
1. Akılcı olmayan düşünceleri akılcı düşünceler ile değiştirerek
2. Kendini Koşulsuz Kabul ederek.
Sayfa 17
İnsanların kendi işlerine yarar, etkin ve sonuç verici bir biçimde düşünmeleriyle, kendilerini baltalayan, kendilerini çıkmaza sokan ve mutsuz eden bir biçimde düşünmelerini ve yaşamalarını ayırt edemiyor olmalarının birtakım nedenleri vardır. Başlıcaları;
• İnsanların, kendi düşünce kalıplarının, diğer bir deyişle kendi doğrularının "en
Sayfa 15
Çağdaş Psikoterapilerin Amacı Nedir?
Çağdaş psikoterapilerin amacı, insanların istekleri gerçekleşmeyince ya da istemedikleri bir olay başlarına gelince, kendilerini kötü hissedecek bile olsalar, sağlıklı olarak kötü hissetmelerini sağlamaktır.
Buradan olmak üzere, çağdaş psikoterapiler açısından önemli olan, kişinin düşüncelerinin ve yaptığı iç konuşmalarının onun duyguları ve davranışları üzerine olan etkilerini görmesini sağlamaktır.
Ayrıca, terapi sırasında, yalnızca yapılan çıkarımların değiştirilmesine çalışılmakta kalınmaz, bu çıkarımlara yüklenen anlam da değiştirilmeye çalışılır.
Sayfa 14
Değersizlik Düşünceleri
Değersizlik düşünceleri, kişinin kendisi ile, bir başkası ile yada yaşam koşullarıyla ilgili olabilir. Değersizlik düşünceleri "Ben kendime, her ne istiyorsam onu vermeliyim ya da sen bana ya da yaşam bana, her ne istiyorsam onu vermeli" dayatmasından köken alır. Değersizlik düşüncelerinin iki öğesi vardır. Birincisi, kişinin bir yönünü ya da başına gelen bir olayı değerlendirmesi; ikincisi kendini genel bir değerlendirmesidir.
+ Sınavı geçememem bir başarısızlık ve benim başarısız biri olduğumu gösterir.
- Sınavı geçememem başarısız ve yetersiz biri olduğumu gösterir.
+ Bana karşı saygılı davranmaman bana karşı kötü davrandığını gösterir, dolayısıyla senin kötü bir insan olduğunu gosterir.
- Bana karşı kötü davrandığın için sen kötü bir insansın.
Özetle, başımıza gelen, istenmedik, olumsuz bir olay karşısında akılcı düşünmeyi başarabilirsek, olumsuz da olsa, sağlıklı duygular yaşarız; ancak istenmedik, olumsuz bir olay karşısında akılcı olmayan bir biçimde düşünürsek, sağlıksız olumsuz duygular yaşarız.
Sayfa 13
Korkunçlaştırma Düşünceleri
Korkunçlaştırma düşünceleri, aşağıdaki anlamlardan birini ya da birkaçını birden taşıyan, aşırı uçlarda yer alan düşüncelerdir.
• Yüzde yüz kötü ya da "daha kötüsü olamaz" bir durum.
• Yüzde yüz kötüden daha kötü bir durum.
• Bu durumdan çıkacak olası iyi bir durum olamaz.
Korkunçlaştırma düşüncesi "Bu denli kötü olmamalı" dayatmasından köken alır ve iki öğesi vardır. Birincisi, istenmedik kötü bir durum olmuştur; ikincisi, başa gelen bu kötü durum korkunç bir durum olarak düşünülmekte ya da sanki dünyanın sonuymuş gibi algılanmaktadır. Başa gelen istenmedik durum, korkunç bir durummuş gibi ya da sanki dünyanın sonuymuş gibi yeni bir düşünceye dönüştürülmektedir. Böylece korkunçlaştırma düşüncesi, aşırı uçta bir düşünce olmaktadır.
Sayfa 11
Dayatmalar
Insanların başlarına gelen istenmedik olaylara ve tersliklere verdikleri sağlıksız tepkilerin temelinde dayatmalar yatar. Dayatma, katı bir düşüncedir ve kişinin belirli durumlara, "olmalı" ya da "olmamalı" diye dayatarak yaklaştığını gösterir. Dayatmalar, kişinin kendisiyle, başkalarıyla ya da yaşam koşullarıyla ilgili olabilir. Çoğu zaman, insanların kısmen yeğleyebilecekleri, esneklik gösterebilecekleri durumları dayatmaya dönüştürmelerinden oluşur.
+ Sınavı geçmek istiyorum, dolayısıyla geçmeliyim.
- Sınavı, her ne olursa olsun, geçmek zorundayım.
+ Bana karşı saygılı davranmanı istiyorum, dolayısıyla bana karşı saygılı davranmalısın.
- Bana karşı saygılı davranmak zorundasın.
Sayfa 11
Akılcı Olmayan Düşünceler
Akılcı olmayan düşüncelerin de dört özelliği vardır. Bunlar;
1. Katı ve aşırı uçlarda olan,
2. Gerçeklikle uyumlu ve tutarlı olmayan,
3. Mantığa uygun olmayan ve
4. Kişi için yapıcı olmayan düşüncelerdir.
Düşünce odaklı çağdaş psikoterapilerde akılcı olmayan dört tür düşünce tanımlanmıştır. Bunlar;
1. Dayatmalar,
2. Korkunçlaştırma düşünceleri,
3. Dayanma eşiğinin düşük olduğu algısıyla (katlanılamazlık) düşünceler ve
4. Değersizlik düşünceleridir.
Sayfa 10
Kendini Kabul Yaklaşım Örnekleri
Koşulsuz kendini kabul etmek, esnek ve yeğleyici bir yaşam anlayışı ile yakından ilişkilidir.
• Dayatmacı Yaklaşım: Insanlar beni sevmeliler. Insanlar beni sevmezlerse, bu benim sevilebilir olmayan biri olduğumu gösterir.
• Esnek ve Yeğleyici Yaklaşım: Insanların beni sevmelerini isterim, ancak yalnızca ben istiyorum diye beji sevmek zorunda değiller. Birtakım insanların beni sevmemeleri, benim sevilebilir biri olmadığımı göstermez. Ancak, benim, sevilebilir ve sevilebilir olmayan yanları da olan ve bu yanlarımla, kimi insanların sevebileceği, kimilerinin de sevmeyebileceği bir insan olduğumu gösterir.
•Dayatmacı Yaklaşım: Yaptığım işi çok iyi yapmalıyım. Yapamazsam Bu benim başarısız biri olduğumu gösterir.
• Esnek ve Yeğleyici Yaklaşım: Yaptığım işi çok iyi yapmak isterim, ancak iyi yapamazsam, bu benim genelde başarısız biri olduğumu göstermez, ancak yaşamımın bu kesitinde, yalnızca bu alanda bir başarı gösteremediğimi gösterir.
Sayfa 9