Türk İnanma ve Anlama Modeline Dair
Sait BaşerTürk İnanma ve Anlama Modeline Dair Gönderileri
Türk İnanma ve Anlama Modeline Dair kitaplarını, Türk İnanma ve Anlama Modeline Dair sözleri ve alıntılarını, Türk İnanma ve Anlama Modeline Dair yazarlarını, Türk İnanma ve Anlama Modeline Dair yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
"Asil insan gönlü temiz ve akıllı oladır." diyor. Kaşgarlı'da da bulabilirsiniz, Yusuf Has Hacib' de de bulabilirsiniz. Çok nettir, yani insanın kıymeti geldiği soydan ileri gelmez, ahlakından ve aklından ileri gelir.
Ancak bugün hiç kimse diğerine Türklüğünün nispetiyle öğünemez. Töre'yi benimseyen herkes Türktür; Arnavut asıllı Mehmet Akif de, Çerkez Ethem de, Tunuslu Hayrettin Paşa da, Gazi Giray Han da, Rum Mehmet Paşa da, Said-i Kürdi de, Hırvat Sokullu da, Acem Nizamülmülk de... Türktür...
Aileyi cazip kılan sadece kan bağı mıdır? Yoksa o ocakta, insanın ezeli ve fıtri yönelişi olan muhabbet en tabii tezahürleriyle yaşandığından mı vazgeçilmez ilk toplum örneğidir!
Hiç böyle düşünmemiştim... "Meçhul kahraman..."
Sevgili okuyucu! Sen, eline kalem alıp yazan, yazmayı düşünen gelmiş geçmiş bütün müelliflerin adı belirsiz, olgunlukla mütekamil, müsamahası engin, halden anlar, büyük kederlere ve sevinçlere ortak olabilen geniş kavrayışlı şahıssın. Birçok mütefekkir, kendi devirlerin yakınları, yaşadıkları toplumun ileri gelenleri tarafından anlaşılmasalar dahi kaleme sarılır ve nerede, nasıl, ne zaman yaşadığını bilmedikleri sana içlerini dökmekten kendilerini alamazlar. Sen o yazarın yakını veya çağdaşı olmak zorunda değilsin. Düşünüyorum da bunca büyük gönüllü insanın muhatabı sen, belki de tarihin en meçhul kahramanısın.
Satuk Buğra Han 10.yy İslam dünyasında, Selefiye, Mutezile, Eş'ariye, Dehriyye, Cebriyye, Batınilik ve Rıfazilik gibi kendini ıspatlamış resmi, gayrı resmi bir çok ekolden hiçbirisine itibar etmedi. O yıllarda henüz sağ, 70 yaşlarında ve büyük eserlerini vermiş bulunan Semerkantlı Türk düşünürü Ebu Mansur Maturidi' nin teşkil ettiği itikadi( inanç sisteminin felsefi temellerine dair) yorumu Türk Müslümanlığının temel açıklaması olarak benimsedi.
O halde yapılması gereken şey nedir? Mukadder sorusuna bizim cevabımız:"Kültürün güncellenmesi" olacaktır.
Ülkemizde resmi kesim, birikimiyle hesaplaşmayı göze alamamak ve sonuçta Batı kültürü önünde diz çökmek durumunda kalmış, kendi toplumsal süreçlerinin problemlerini Batı toplumlarının başka süreçlerin eseri olan çözümleriyle halletmek yanılgısına düşmüştür. Bu tutuma muhalif olan diğer bir kesim ise, yukarıda zikrettiğimiz anlamda olumsuz türde bir muhafazakarlığa takılıp kalmıştır.
Töre, insandaki Tanrısal cevher olan Kut'un ortaya çıkması ve tamamlanması adına,çiğ gönüllü insanı pişirebilmek için, pişmiş gönül sahibi yapabilmek için, ister hizmet, ister ibadet ederken gönlündeki yanmanın tesiriyle, meydana gelen uyanmada bir "buluş" hali, yani "visal" istemektedir. İslamiyet buna "vecd" diyor.
"Türk" kavramı ise "Töre'ye riayet eden" insanların kazandığı bir sıfattır.
Tanrı'nın sevgisini kazanma formülüydü adil(köni) olmak... Çünkü Türkontolojisine göre gökyüzü adaletle ayakta durmaktaydı. Adalete ( könilik) istinad eden Töre, göğün direği idi. Töre bozulacak olursa gök yerinde durmazdı.