Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Makaleler 4

Türk Modernleşmesi

Şerif Mardin

Türk Modernleşmesi Gönderileri

Türk Modernleşmesi kitaplarını, Türk Modernleşmesi sözleri ve alıntılarını, Türk Modernleşmesi yazarlarını, Türk Modernleşmesi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Son olarak, Yeni Osmanlılar Ali ve Fuad Paşaların Avrupa’yı kültür konularında taklit etmelerine karşı çıkıyorlardı. Onlara göre Tanzimat, bir kültür taklitçiliği olduğu için, kültür planında kısır kalmış, Müslüman topluluğunu temelimden sarsmıştı.
Kadınların peçesi kalktı, dünyanın sonu geldi.
Sayfa 72 - PDF
Reklam
Atatürk, Batanın en önemli katkısını toplumun şeklinde , ve bu topluma hâkim olduğuna inandığı müsbet bilimlerde görmüştür:
İkinci Meşrutiyet Dönemi açılmadan önce, 1905 yılında, Japonların Rusları yenilgiye uğratmaları, geleneksel değerlerin modem bir medeniyette saklanılabilirliği konusunu ge­ne ön plana itmişti. Acaba Osmanlılar, Japonların yaptığı gi­bi, Batı’nın tekniğiyle yetinip kendi değerlerini saklı tutabi­lir miydiler? İslamcı şair Mehmet Akif, bu tezleri 1908’den sonra ortaya atan belirgin kişiler arasında yer alır. Böylece 1908-1918 yılları arasında Batı’yı "taklit" etmeye karşı ko­yan İslamcı bir akım görüyoruz.
Tıpkı Lale Devri’nde olduğu gibi, 1860’lardan sonra Batı­lılığı bir felsefe ve iktisat sistemi olarak görmeyip onu daha çok yüzeysel yönleri, adabı muaşeret usulleri ve Batı’da hâ­kim olan modalar açısından değerlendirenler ve kullananlar olmuştur. Bu tipler zamanın yazarlarınca devamlı olarak eleştirilmiştir. Ahmet Mithat’ın "Felatun Bey"leri, Recaizade’nin "Bihruz"ları, Ömer Seyfettin’in "Efruz"ları Tanzimat (ve hatta XX. yüzyıl) edebiyatının ana karakterlerinden biri­ni oluşturmuşlardır.
II. Mahmut (1808-1839) kendinden önce gelen reformcu­ların kötü tecrübelerini göz önünde tutarak askeri yenilikle­re karşı bir odak noktası oluşturan yeniçerileri topa tutmuş, bu piyade kuruluşunu lağvetmiş ve III. Selim zamanında or­taya çıkan çağdaş askerî birlikleri ordunun esas birimleri haline getirmiştir.
Reklam
Batıcılık
Gene bu yıllarda Yirmisekiz Mehmet Çelebi, Nişli Mehmet Ağa gibi devlet katında görevli kimseler Avrupa’nın "ahvali"ni öğrenmeye çeşitli başkentlere elçi olarak gönderil­ mişlerdir.
İmparatorluğun gerilemeye başlamasıyla, niçin gerilediği sorusu, önce devlet yönetiminin bozulduğu ileri sü­rülerek, daha sonra belki de yüzeyleşen bir tutumla Batı’nın askerî üstünlüğü gösterilerek cevaplandırılmıştır. Bugün, yapılan araştırmalardan bu tür aramaların Osmanlı sivil bü­rokrasisinde ("kalemi'ye) şekillenmiş olduğunu anlamaya başlıyoruz. Böylece, daha XVIII. yüzyıl başlarında, Batı’nın askeri kuramlarının ve silah gücünün imparatorluğa nasıl getirilebileceği önemli bir devlet sorunu olmuştur.
Batı fikirlerinin iyice anlaşılmaya başlandığı bir devre Sultan II. Abdülhamit (1876-1909) devridir. Bunun sebebi, yeni kurulan okullarda okuyanların ve yabancı dil bilenlerin artması olduğu kadar, padişahın kendisinin Batı’yı bir bakı­ma "model" olarak almış olmasıdır. II. Abdülhamit, "Batıcılı­ğı" Batı’nın tekniğini, idari sistemini ve bilhassa askeri teş­kilatını ve eğitimini alma şeklinde anlıyor; bunun yanında Müslümanlığı teb’ası arasında güçlendirmeye çalışıyordu.
Sayfa 17
Millî devletlerin kurulmasına ve orta sınıfların güç kazanmasına paralel yürüyen bu politika, aynı zamanda millî bütünlük kurmayı ve feodalizmden kalan imtiyaz "ceplerini" temizle­meyi amaçlıyordu. Bu idare sistemine sonradan "aydın des­potizmi" denmiştir.
Sayfa 14
Reklam
Fakat asıl yanılgı üretim ve idare sorunlarının birtakım görkemli yapıların kurulmasıyla çözüleceğini düşünmektir
Gerek Namık Kemal'in gerek Süleyman Paşa'nın fikirleri, Mustafa Celaleddin Paşa adını alan bir Polonyalı mültecinin Les Turca Anciens yet Modernes adıyla İstanbul'da 1869'da bastırdığı bir kitaba dayanıyordu. Onun da kaynağı, Irkların Eşitsizliği yazarı A. de Gobineau idi.
İletişim Yayınları 1991 Sayfa: 96
Osmanlı devlet adamlarına göre Osmanlı İmparatorluğu'nun gerilemesinin esas sebebi, devletin toplumun dizginlerini -ve bu arada vergi kaynaklarını- elinden kaçırmış olmasıydı.
İletişim Yayınları 1991 Sayfa: 85
181 öğeden 1 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.