Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

1870-1939 İsviçre'sinde Yeni Türkiye'nin Öncüleri

Türklüğe İhtida

Hans-Lukas Kieser

Türklüğe İhtida Sözleri ve Alıntıları

Türklüğe İhtida sözleri ve alıntılarını, Türklüğe İhtida kitap alıntılarını, Türklüğe İhtida en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Alman Monistenbund'un¹ bazı üyelerinin, Hıristiyanlığı "Şark dini" ve modern Alman ulusal gelişimini engelleyici bir "yabancı ürünü" olarak tasvir etmeleri gibi, Jön Türkler de kendilerini Avrupa karşısında geriye götürüyormuş gibi görünen ve bir Arap ürünü sayarak, giderek daha fazla küçümsedikleri İslâm'a ve Kuran'a yabancılaşmışlardı. Haeckel'in, dinsel illüzyonlar üzerine kurulmuş evrenselci (Batı) uygarlığının, modern monist doğa görüşüyle aşılması gerektiği önermesini, büyük bir istekle kendi durumlarına uyarlamışlardı. Büchner'in Kraft und Stoffuyla birlikte "modern materyalizmin incil'i" (Karl Barth) sayılan, Haeckel'in Die Welträthsel'i Jön Türklerin yön arayışında belirleyici bir etkiye sahip olmuştu." İT'nin genç askeri hekimleri, siyasi ihtiraslarını gerçekleştirirken çağa uygun başarılı prensiplerden yola çıkabilmek için monoteist evrenselcilikten biyolojist monizme, aynı zamanda pragmatist nitelik de taşıyan bir dönüş yapıyorlardı. Ancak tüm biyolojist etkilere rağmen, yüreklerinde insan bireyselliğinin "hayatta kalma savaşı", "ulus" ve "ilericilik" sunağında kurban edilmemesi gerektiği endişesini taşıyan Prens Sabahaddin, Abdullah Cevdet gibi başka "Jön Türkler" de vardı.
Sayfa 40 - iletişim / ¹monistik-materyalist bir din geliştirmeyi amaçlayan hür düşünceliler derneği. E. Haeckel kurmuştur.Kitabı okudu
Kültürel açıdan yüzü Batı'ya dönük olan Abdullah Cevdet, Temmuz 1908 Jön Türk Devrimi'nden kısa bir süre önce şöyle yazıyordu: "Millet! Gözünü aç! Senin en büyük düşmanın bizzat kendin, ikinci düşmanın II. Abdülhamit, gizli düşmanın da Almanya, Alman devletidir!"¹ Jön Türklerin çoğunluğunun aksine, o, Abdülhamit'i en önemli ve tek düşman olarak görmüyor, aksine millet adına hareket edenlerden kaynaklanan tehlikeyi fark edebiliyordu. IT kurucusu Cevdet birkaç yıl sonra IT'yi en sert eleştirenlerden biri oldu; ölümle tehdit edildiği için yayıncılık faaliyetlerine son verdi. IT 1913 yılında tek parti diktatörlüğünü kurdu ve yönünü Abdülhamit'in yaptığından çok daha fazla Almanya'ya çevirdi. Neredeyse tüm IT üyelerinden farklı olarak Cevdet, Birinci Dünya Savaşı sonrasında liberallere yaklaştı ve Kürt özerkliğinin propagandasını yapmaya başladı.
Sayfa 59 - iletişim / ¹içtihad, Nr. 7, Mayıs 1908, s. 254, alıntı Hanioğlu, Düşünür, s.231.Kitabı okudu
Reklam
"Sizler, ey Sarıkamış'ın (Rusya seferi) buz dağı üstünde donmuş olanların kardeşleri, siz hep, pomatlı bir yüz derisinin kapladığı boş bir kafanın [Enver] içindeki bomboş bir hayalin kurbanları değil misiniz?"
Sayfa 211 - İletişim / ¹Falih Rıfkı (Atay), Zeytindagı, Istanbul: Bates, 1981 (1, baska Istanbul 1932),Kitabı okudu
Sultan Abdülhamit Han'ın yönetimi altındaki Osmanlı, yüzyıl dönümü İslâmî bir restorasyona benziyordu. Ancak tahsilli genç elit için İslâm geleneğinin evrensel çerçevesi bir daha geri gelmeyecek şekilde parçalanmıştı. Cevdet, ateist olmuştu. Batı'dan alınan kültürel referanslarla yeniden tasarlanan evrensellik kırılgandı ve Ali Suavi'nin tespit etmiş olduğu üzere, bizzat Batı'nın kendi tutumu nedeniyle şüpheli duruma düşmüştü. Meçhul bir gelecekten ve Batı ile Doğu arasındaki parçalanmışlık hissinden duyulan korku her yerdeydi. "Yaşama ıstırabı" kavramı burada Jön Türk kuşağının tüm karamsar duygusallığa ve modernlik karşısında yönünü kaybetmişliğe rağmen evrensellik için verdiği mücadele anlamına gelir, bilhassa "aydınlanmacı" Osmanlı reformlarının (Tanzimat) boşa çıkmasından duyulan hayal kırıklığını ve kendi siyasi düzenlerinin yetersizliğinden duyulan ümitsizliği ifade eder.
Sayfa 175 - İletişim / Yüzyılın Dönümü'nün Yaşama Istırabından, Türklüğe İnancaKitabı okudu
(Lozan)Heyeti, Ankara'dan ayrılırken öncelikle, Küçük Asya'daki toprakları içerecek bir Ermeni yurdunun tesis edilmesine ne pahasına olursa olsun karşı çıkma talimatı almıştı. Farklı halk gruplarıyla ilgilenen alt komisyonlardaki görüşmeleri Dr. Rıza Nur yürütüyordu. 6 Ocak günü İngiliz heyeti Ermeni mülteciler için güvenli bir yurt talebinde bulununca, Nur öfkeyle salonu terk etti. Özel notlarında "vatanımızda başka ırkta, başka dilde, başka dinde adam bırakmamak en esaslı, en adil, en hayati iştir" diye yazıyordu. Küçük Asya'daki Kürt, Ermeni ve Rum azınlıkla ilgili olarak yapılan görüşmelere dair, "bu ecnebî unsurun bir bela ve mikrop" olduğuna ve Kürtlerin "devamlı bir temsil planı üzere ayrı dil ve ırklıktan tecrit edilmeleri" zorunluluğuna işaret eden notlar düşüyordu.¹
Sayfa 168 - İletişim / ¹1 Nur, Hayat, cilt 2, s.260.Kitabı okudu
Yüzyıl dönümünde hiçbir tahsilli elit, belki Rusya'daki Yahudi eliti hariç tutulmak üzere, Müslüman Osmanlı eliti kadar çaresiz ve aynı zamanda dünyada kendine yeni bir yön tayin etmeye açık değildi. Müslüman-Osmanlı tahsilli eliti, Max Weber'in Nietzsche'yle görüş birliği içinde "büyüsünü yitirmiş bir dünyada "Tanrı'ya yabancı ve peygambersiz bir çağ" teşhisinde bulunduğu bir dönemde, doğa bilimlerinden ve tıptan yapılan mecazi nakillere kaptırmaya açıktı." Dinsel inançtan Siyonistlere kıyasla çok daha keskin, üstelik pozitivist ve Darwinist dünya görüşüne yönelimle birleşen kopuş. Jön Türk kuşağını ve İstanbul'daki Askeri Tıbbiye'de kurulmuş olan partileri Comité Union et Progrés'i [İttihat ve Terakki] karakterize eder.
Sayfa 22 - iletişimKitabı okudu
Reklam
"Türk ülküsü" denilen kavram, ırksal milliyetçilik ile Avrupai ilerlemenin bir karışımı olup Avrupa'nın da hem örnek aldığı, hem düşman olarak kabul ettiği Siyonizmden pek de fark değildir. Bu ülkü, post-Osmanlı topraklarında kurulacak bir devlet için yol gösterici fikirdi. Ancak ciddi kırılmaları zorunlu kılıyordu. Evrensel bir dinsel boyutu kaybetmenin, Küçük Asya'nın dindar Müslümanlarına indirdiği darbenin etkisi, cumhuriyetin kuruluş aşamasından itibaren din, vicdan ve düşünce özgürlüğüne pek alan bırakmaması nedeniyle daha da sert oldu. Ancak devletin milliyetçi kurucuları, savaş yıllarından önce harekete geçmiş olan İslamcılığı ideolojik bir rakip olarak ortadan kaldırmak için bundan başka bir yol görmüyorlardı.
Sayfa 21 - iletişimKitabı okudu
Batı Medeniyeti
"Bir zehir sizin medeniyetiniz, ama uyandıran ve uyutmayan, bir daha uyumak istetmeyen bir zehir. Gözlerinizi kapadığınızda, bunun ölmek için olduğunu hissediyorsunuz"¹ diye yazıyordu Enver devamla.
Sayfa 183 - İletişim / ¹ Enver, Mektuplar, s. 188.Kitabı okudu
Charles Darwin, Ludwig Büchner, Gustave Le Bon, Ernst Haeckel ve sınırlı olarak- Friedrich Nietzsche, Jön Türkler arasında, kaybolan evrenlerinin yerini dolduracak din dışı bir dünya izahının üstadları olarak kabul görmüşlerdi.
Sayfa 42 - iletişimKitabı okudu
"Jön Türk" kavramı, 1876-1909 arasın da hüküm süren Sultan II.Abdülhamit'e karşı Türkçe konuşan muhalefetin tümünü temsil ediyordu. Bu kavram daha dar anlamda genellikle, 1889 yılında gizli bir örgüt olarak kurulan İttihad ve Terakki Fırkası'nın (IT) -Fransızca Comité Union e Progrès-1908 yılında kısmen, 1913 yılında ise tek parti diktatörlüğü altında imparatorluk yönetimini ele geçiren üyeleri, yani İttihatçılar için kullanılır. "Jön Türk" kavramı daha geniş anlamda "Yeni Osmanlılar"ı da içine alır.
Sayfa 44 - iletişimKitabı okudu
20 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.