Yahudilik
Salime Leyla GürkanEn Eski Yahudilik Gönderileri
En Eski Yahudilik kitaplarını, en eski Yahudilik sözleri ve alıntılarını, en eski Yahudilik yazarlarını, en eski Yahudilik yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
İbadetten önce abdest almak, mâbede ayakkabı ile girmemek gibi Müslümanlarla benzeşen âdetlere sahip olan İstanbul Karayları ayrıca Hz İsa'nın ve Hz Muhammed'in peygamberliklerini kabul etmektedirler.
Sayfa 122 - İsam YayınlarıKitabı okudu
Ne Hıristiyanlık'taki gibi kutsal otoriteye dayalı dogmaya ne de İslâm'daki gibi her devir için bağlayıcı bir âmentüye sahip olan Yahudilik, bilhassa otorite oluşturma noktasında inançtan ziyade, pratiği öne çıkaran bir dindir.
Sayfa 124 - İsam YayınlarıKitabı okudu
Yahudi geleneğinde tam anlamıyla bağlayıcı ve değişmez bir iman esasları bütününden bahsetmek güçtür.
Sayfa 124 - İsam YayınlarıKitabı okudu
...mevcut Tevrat'ın kompoze bir metin olduğu görüşü Ortodoks-dışı ve akademik çevrelerde büyük ölçüde kabul görmektedir.
Sayfa 137 - İsam YayınlarıKitabı okudu
Sürgün'den dönüşle başlayıp İkinci Mabed'in Romalılar tarafından yıkılmasına (MS 70) kadar süren "İkinci Mabet dönemi': aynı zamanda, Yahudiliğin sistemleşmeye başladığı döneme karşılık gelmektedir. Bu sistemleşme sürecinde, Ezra'nın ilk temsilcilerinden olduğu, Tevrat'ı öğretmeve yorumlama iddiasıyla ortaya çıkan ve yeni hükümler koyan alim-fakih sınıfının (soferim), özellikle de bu sınıfın ileri gelenlerinin oluşturduğu Büyük Meclis'in (bet kneset ha-gadol) önemli rolü vardır. İsrailoğulları'nın sırasıyla Pers, Grek ve Roma yönetimlerinde yaşayıp ilgili kültürlerin etkisine maruz kaldığı ve Yahudi Haşmoni (Haşmonay) yönetiminde bir asırlık süre boyunca bağımsızlık elde ettiği bu dönem, İsrailoğulları'nın tam manasıyla monoteist bir topluluk haline gelmesinin yanı sıra sinagog, düzenli dua geleneği ve Tevrat çalışmasının geliştirildiği, ahiret inancı ve yabancıların Yahudiliğe kabulü gibi inanç ve uygulamaların da yeşerdiği devreye karşılık gelmektedir.
Sayfa 35 - İSAM Yayınları 42, Akademik Araştırmalar Dizisi 3, Gözden geçirilmiş 4. baskı lstanbul, Haziran 2012, [ISBN 978-605-5586-88-1]Kitabı okudu
Münzevi ve apolitik bir grup olan Eseniler (Essenoi/Ossenoi) ise diğer iki gruptan çok daha küçük bir cemaat oluşturmuştur. Mabet yakınında konumlanan küçük bir kısmı gezgin vaizler olarak mesajlarını yayma yolunu seçerken, Kumran cemaatiyle özdeşleştirilen büyük kısmı İkinci Mabed'in ve mevcut dini otoritenin meşruiyetini reddederek Ölü Deniz (Lut gölü) civarında oluşturdukları yerleşim bölgelerinde toplumdan ayrı komün hayatı yaşamışlardır. Bu grubun gelişmiş bir melek ve ahiret inancına ve kaderci anlayışa sahip olduğu, ayrıca sıkı bir temizlik ritüeli uyguladığı bilinmektedir. Dünyanın sonuyla alakalı (apokaliptik) öğretiyle de münasebeti olan Eseniler, mesihi dönemin yakın olduğu inancından hareketle kısmi bekarlığı gerekli görmüş ve İsrail'in kurtuluşu hak eden "seçilmiş artakalanları" olduklarına inanmışlardır. Kimi araştırmacılar Yeni Ahit'te bahsi geçen Vaftizci Yahya ile İsa Mesih'i Eseni cemaatiyle ilişkilendirmiştir. Eseniler evlilik hayatına getirdikleri kısıtlamadan dolayı nesillerini uzun süre devam ettirememiş ve Mabed'in yıkılmasından kısa süre sonra tarih sahnesinden silinmişlerdir.
Sayfa 38 - İSAM Yayınları 42, Akademik Araştırmalar Dizisi 3, Gözden geçirilmiş 4. baskı lstanbul, Haziran 2012, [ISBN 978-605-5586-88-1]Kitabı okudu
"Millet" sistemi olarak bilinen ve her bir dini gruba kendi iç işlerinde özerklik sağlama esasına dayanan Osmanlı yönetim anlayışı doğrultusunda, gerek genel olarak gayri müslimler gerekse Yahudiler kendi toplum bütünlüklerinden ve dini-etnik kimliklerinden vazgeçmeksizin devletin siyasi ve ekonomik işleyişinde de etkin olmuşlardır. Dini kimliği esas alan zimmi statüsünün yanı sıra, devletle olan münasebete dayanan ve her gruba açık olan resmi statü, aralarında çok sayıda Yahudinin de bulunduğu gayri müslimlere vergiden muaf sınıf içinde yer alma ve devlet kademelerinde üst düzeylere yükselme imkanı sağlamıştır. Buna karşılık özellikle bankacılık, ticaret, liman ve gümrük idaresi, silah üretimi, dokumacılık ve dericilik konularında oldukça deneyimli olan ve matbaa tekniğini beraberlerinde getiren İber Yahudilerinin Osmanlı topraklarına yerleşmesiyle birlikte, İstanbul XVI. yüzyılın ikinci yarısında siyasi, iktisadi ve kültürel açıdan dönemin önde gelen merkezlerinden biri ve aynı zamanda Yahudilerin yoğun olarak yaşadığı Selanik ve Safed'in yanı sıra, en önemli Yahudi merkezi haline gelmiştir.
Sayfa 53 - İSAM Yayınları 42, Akademik Araştırmalar Dizisi 3, Gözden geçirilmiş 4. baskı lstanbul, Haziran 2012, [ISBN 978-605-5586-88-1]Kitabı okudu
Yahudilerin kurtuluşunu ve özgürleşmesini sosyo-kültürel temelli ve asimilasyon sürecinde gerçekleşecek bir durum olarak gören Aydınlanmacı teze karşılık Siyonizmin sunduğu kurtuluş reçetesi politik temelli olup Yahudilerin bir millet olarak tekrar tarih sahnesine çıkmasını ve bağımsız bir Yahudi devletinin teşekkülünü öngörmüştür. Dolayısıyla asimilasyon ve reform yanlısı Yahudi oluşumların Yahudileri milli-etnik farklılıklarından sıyırmak suretiyle farklı dine sahip ve fakat yaşadıkları ülkenin milletine mensup bireyler durumuna getirme çabalarına karşılık Siyonizmin kurucu babaları bunun tam zıddı bir misyon doğrultusunda Yahudileri yeni baştan bir millet haline getirmek için mücadele vermiştir.
Sayfa 60 - İSAM Yayınları 42, Akademik Araştırmalar Dizisi 3, Gözden geçirilmiş 4. baskı lstanbul, Haziran 2012, [ISBN 978-605-5586-88-1]Kitabı okudu
Yahudi tarihinde ilk kez iman esası oluşturma girişiminde bulunan İskenderiyeli Yahudi filozofu Filon, beş inanç prensibinden dördünü Tanrı kavramına hasretmiştir. Ona göre, Tanrı vardır, birdir, yaratıcıdır, kainat üzerinde takdire sahiptir. Ayrıca Filon düşüncesin de Tanrı'nın cisimsiz ve özü itibariyle bilinemez oluşu, aşkın olmakla birlikte kainatın içinde her yerde bulunuşu, mükemmel ve yetkin oluşu gibi hususlar da yer almıştır.
Sayfa 114 - İSAM Yayınları 42, Akademik Araştırmalar Dizisi 3, Gözden geçirilmiş 4. baskı lstanbul, Haziran 2012, [ISBN 978-605-5586-88-1]Kitabı okudu