...
Evrenin fiziksel düzlemleri ile sosyal düzlemleri arasındaki kopmaz bağlantıları gözden kaçırdığımız sürece, zaman sorununun çok önemli bir yanını kavramamız olanaksızdır.
Zamanın sosyal düzlemde kurumlaşmasından türeyen kendini kısıtlama ve zamana göre ayarlama basıncının kişinin bütün bir yaşamına yayıldığını biliyoruz. Bu ilişki bize, uygarlaşma süreçlerinin, bireyin kişilik yapısının ayrılmaz yanlarından biri olan sosyal davranış alışkanlığına damgasını nasıl bastığını gösteren belirgin bir örnektir. Sosyal düzlemdeki bu baskı, giderek bir iç baskı kurumlaşmasına, bir tür 'zaman vicdanının' oluşmasına dönüşmüştür ve bunu unutmamamız önemlidir.